Το Δ.Σ. κατά τη χθεσινή συνεδρίαση του αποφάσισε, κατά πλειοψηφία, τη διενέργεια δημοψηφίσματος, κατά του νομοσχεδίου για το δικαστικό χάρτη, και δη για το «εάν αν αποδέχονται οι δικηγόροι Αθηνών τη δημιουργία περιφερειακών πρωτοδικείων σύμφωνα με τη νομοθετική πρωτοβουλία της Κυβέρνησης», σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση.
Δυστυχώς, η ηγεσία και η πλειοψηφία του Δ.Σ., αφού μας εγκλώβισε σε μια ατελέσφορη τρίμηνη αποχή για τους ποινικούς κώδικες, επιχειρεί μια νέα συνδικαλιστική πιρουέτα, για τους δικούς της επικοινωνιακούς λόγους, εγκλωβίζοντας και πάλι το δικηγορικό σώμα σε μια ατελέσφορη τακτική. Μάλιστα, ενώ ακόμα δεν έχουν κοπάσει οι πανηγυρισμοί τους για την αύξηση της δικαστηριακής ύλης, την οποία καίτοι με δική του πρωτοβουλία του Υπ.Δικ. δρομολόγησε, επιχειρούν να παρουσιάσουν σαν κατόρθωμα τους, οδηγούν το σώμα σε μια νέα συνδικαλιστική ήττα.
Εξηγούμαι:
– Η συζήτηση για το δικαστικό χάρτη εξελίσσεται εδώ και μήνες. Και στο Υπουργείο (κυρίως, με τη συμμετοχή εκπροσώπων της Ολομέλειας) αλλά και στο Δ.Σ. μας. Στο Δ.Σ. καταρχήν υπήρξε θετική ανταπόκριση, τουλάχιστον από τις μεγαλύτερες παρατάξεις και ιδίως στο θέμα της ενοποίησης του πρώτου βαθμού (αναβάθμιση/αξιοποίηση Ειρηνοδικών) και ο πρόεδρος έχει δηλώσει θετικός, τόσο στο ΔΣ όσο και δημόσια. Αντίστοιχα στις συζητήσεις στο Υπουργείο εξ όσων γνωρίζουμε οι εκπρόσωποι μας ήταν θετικοί, συμφωνώντας και στη μεταβατική χρονική περίοδο, ήτοι στην έναρξη λειτουργίας των περιφερειακών πρωτοδικείων τον Σεπτέμβριο του 2026, ώστε να έχουν διαμορφωθεί οι αναγκαίες υποδομές.
– Επομένως, επί της αρχής υπήρχε θετική μέχρι τώρα ανταπόκριση. Μάλιστα, σε σχετική ερώτηση μου χτες στο Δ.Σ. προς τον Πρόεδρο αν υπήρχαν ήδη οι υποδομές για τη λειτουργία των περιφερειακών πρωτοδικείων αν θα ήταν σύμφωνος με το σχεδιασμό, η απάντηση του ρητά ήταν ότι θα ήταν σύμφωνος. Επομένως δεν προβάλλεται το επιχείρημα της δημιουργίας προβλημάτων στους μεμονωμένους δικηγόρους και στα μικρά δικηγορικά γραφεία, αλλά της έλλειψης υποδομών (που πράγματι υφίσταται, εξ ου και η πρόβλεψη εφαρμογής μετά από 2.5 χρόνια). Παρά ταύτα, θα γίνει δημοψήφισμα, σύμφωνα με τη χθεσινή απόφαση και ανακοίνωση, για το «αν αποδεχόμαστε τη λειτουργία των περιφερειακών πρωτοδικείων».
– Πάμε τώρα στην ουσία του θέματος και της επιχειρούμενης μεταρρύθμισης:
Με την ενοποίηση του πρώτου βαθμού (ήτοι αξιοποίηση και των 950 περίπου ειρηνοδικών στις αστικές δίκες) όπως είπαμε είμαστε καταρχήν θετικοί, καθώς μπορεί να επιφέρει όντως κάποια βελτίωση στους χρόνους απονομής δικαιοσύνης. Θα μπορούσε να γίνει αυτό χωρίς αναδιάταξη των δικαστικών σχηματισμών στην Αττική; Ασφαλώς όχι. Γιατί αν δεν γινόταν αναδιάταξη των δικαστικών σχηματισμών, τότε σημαίνει ότι τα 20 Ειρηνοδικεία όλης της Αττικής θα μετατρέπονταν αυτόματα σε 20 Πρωτοδικεία. Θα μπορούσαν οι εκατοντάδες ειρηνοδίκες που θα προστεθούν στους πρωτοδίκες να εργαστούν στο υπάρχον Πρωτοδικείο; Προφανώς και αυτό είναι ανέφικτο.
Μακάρι να μπορούσε να λειτουργήσει, αποτελεσματικά, ένα μόνο πρωτοδικείο στην Αθήνα, αλλά αυτό φαίνεται πρακτικά αδύνατο (δηλαδή και να κλείσουν όλα τα ειρηνοδικεία και να λειτουργεί μόνο ένα πρωτοδικείο). Επομένως τι επιχειρείται: κλείνοντας τα περισσότερα Ειρηνοδικεία της Αττικής θα δημιουργηθούν 3 δικαστικοί σχηματισμοί, τα «περιφερειακά πρωτοδικεία», στο Μαρούσι, στο Κορωπί και στο Περιστέρι, που θα υπάγονται στο κεντρικό Πρωτοδικείο Αθηνών, και θα έχουν κατά τόπο αρμοδιότητα για τις εκεί περιοχές (αντίστοιχα Ελευσίνα και Καλλιθέα, που θα υπάγεται στο Πρωτοδικείο Πειραιά).
Επαναλαμβάνω, για να καταστεί απολύτως σαφές, επί της αρχής έχουμε συμφωνήσει σε αυτό, και η ηγεσία του ΔΣ, αλλά τίθεται ζήτημα υποδομών. Όταν όμως έχεις συμφωνήσει σε αυτό, και έχεις συμμετάσχει στις σχετικές συζητήσεις, δεν είναι τουλάχιστον λαϊκίστικο 2 εβδομάδες πριν τη ψήφιση του νομοσχεδίου να ζητάς από τους δικηγόρους, χωρίς καμία προηγούμενη, εκτενή, αναλυτική δημόσια συζήτηση και ενημέρωση, να απαντήσουν αν «αποδέχονται τη δημιουργία περιφερειακών πρωτοδικείων»;
Σχετικά με το ζήτημα των υποδομών: προφανώς και δεν υπάρχουν! Για αυτό και μετατίθεται η λειτουργία τους μετά από 2,5 χρόνια, και… αν! Ωστόσο αυτό είναι άλλης τάξης ζήτημα από αυτό που επικοινωνιακά τίθεται.
– Από πλευράς μας, και θεωρώντας δεδομένη την ψήφιση του νομοσχεδίου, αλλά, επαναλαμβάνω για πολλοστή φορά, και την καταρχήν συμφωνία των περισσοτέρων μας, αυτό που είπαμε στο Δ.Σ. χτες είναι ότι θα πρέπει να ζητήσουμε να ληφθούν μέτρα, όταν (και αν θα πω) τεθεί σε ισχύ ο σχεδιασμός αυτός, ώστε να μην δυσχεραίνεται πράγματι η εργασία μας. Πχ δημιουργία κεντρικής γραμματείας στο Πρωτοδικείο Αθηνών και, ιδίως, ψηφιοποίηση όλων των (διαδικαστικών) διαδικασιών ώστε να γίνονται απομακρυσμένα, δικαίωμα προτίμησης δικασίμου κατά την κατάθεση δικογράφων, ώστε να μην συμπίπτει με άλλες του ιδίου δικηγόρου σε άλλα πρωτοδικεία, δικαίωμα επαναπροσδιορισμού ή αναβολής εκ των προτέρων σε περίπτωση σύμπτωσης, κλπ. Δυστυχώς, αντί για ουσιαστική συζήτηση επικρατεί και πάλι η συνθηματολογία.
– Σχετικά με την επιχειρούμενη εξομοίωση με την εξαγγελία Κοντονή το 2018 για την τριχοτόμηση του Πρωτοδικείου Αθηνών, αυτή είναι απολύτως ΛΑΘΟΣ και παραπλανητική. Τότε είχαμε μια εξαγγελία για σπάσιμο του Πρωτοδικείου στα 3, με τους ίδιους γραμματείς και δικαστές και με διατήρηση και όλων των Ειρηνοδικείων. Τώρα έχουμε κλείσιμο των περισσοτέρων Ειρηνοδικείων, διατήρηση του υπάρχοντος Πρωτοδικείου, και κατά τόπο αρμοδιότητα 3 νέων δικαστικών σχηματισμών αντί των προηγούμενων ειρηνοδικείων, με νέο δικαστικό προσωπικό.
– Τέλος, επί της διενέργειας του δημοψηφίσματος, όπως εξαγγέλθηκε, τίθενται δύο ζητήματα: Λένε ότι θα διαρκέσει 7 ημέρες (!!) διαδικτυακά και δια ζώσης. Οι ίδιοι άνθρωποι που μετ’επιτάσεως έλεγαν το 2021 ότι δεν μπορούν να γίνουν (και) ηλεκτρονικά οι εκλογές, οι ίδιοι τώρα θα επιχειρήσουν, επί 7 ημέρες, δημοψήφισμα με ηλεκτρονική και φυσική κάλπη! Απίθανα πράγματα για τον πρώτο επιστημονικό σύλλογο της χώρας….! Δημοκρατία ala carte. Έπειτα, και επί της ουσίας, με ένα βροντερό «όχι» που πιθανότατα θα βγάλει το δημοψήφισμα, όπως θα γίνει και όπως (δεν) θα γίνει ο δημόσιος διάλογος, τι ακριβώς θα πετύχουμε; Δεν θα ψηφιστεί το νομοσχέδιο; Γνωρίζουν ότι θα ψηφιστεί. Και μετά; Δεν θα συμμετέχουμε στο διάλογο που θα ακολουθήσει για τα πρακτικά και ουσιαστικά ζητήματα εφαρμογής του νόμου, κρυπτόμενοι πίσω από το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος; Ή θα συμμετάσχουμε ακυρώνοντας στην πράξη το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος; Τίποτα δεν έχει να προσφέρει το δημοψήφισμα, υπό τους ως άνω όρους και συνθήκες, πλην της επαναστατικής γυμναστικής της ηγεσίας μας στις πλάτες του σώματος. Δυστυχώς, ενώ το δικηγορικό σώμα συντίθεται από εξαιρετικό ανθρώπινο δυναμικό, η ηγεσία μας με τις ατυχείς συνεχώς επιλογές της απαξιώνει την εικόνα του. Επικρατούν οι εκάστοτε κομματικές ή συνδικαλιστικές σκοπιμότητες έναντι του κύρους και της σοβαρότητας που θα έπρεπε να επιδεικνύουμε. Απέναντι σε έναν άκρατο λαϊκισμό, η δική μας θέση, και προσωπικά η δική μου, είναι να μιλάμε τη γλώσσα της αλήθειας και της ειλικρίνειας προς τους συναδέλφους μας, ακόμα και αν αυτό έχει κόστος μερικές φορές. υγ: ενδεικτικό της συνεχούς διολίσθησης μας, είναι ότι το Δ.Σ. μας κατά τις τελευταίες συνεδριάσεις του συνεδριάζει χωρίς ένα μέλος του, καθώς οι εκλογικές «συμπράξεις» του 2021 αποδείχτηκαν ανίερες. Συμφωνίες λόγου και υπογραφών που δεν τηρούνται σε παρατάξεις που δημιουργήθηκαν με μόνο σκοπό την καρέκλα. Προεδρεία αντίστοιχων συμφωνιών. Σε ό,τι μας αφορά, είμαστε περήφανοι που τόσα χρόνια δε συμμετάσχαμε ποτέ στις «μουσικές καρέκλες» που άλλοι παίζουν.
* Του Δημήτρη Αναστασόπουλου, Σύμβουλου ΔΣΑ, Επικεφαλής Παράταξης «Με Το Δικηγόρο»
