Δέσμη μέτρων με αυστηρότερες υποχρεώσεις για τους servisers και δυνατότητα επαναγοράς ενός ακινήτου πριν την από την λήξη της 12ετίας και με έκπτωση 30%, προβλέπει νομοσχέδιο του υπουργείου Οικονομικών για τις τράπεζες που ανοίγει τον δρόμο για την παροχή στεγαστικών και επιχειρηματικών δανείων από μη τραπεζικά ιδρύματα.
Το νομοσχέδιο που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση την επόμενη εβδομάδα επιβάλλει στις εταιρίες διαχείρισης να αποδέχονται την αυτοματοποιημένη πρόταση ρύθμισης οφειλών των ευάλωτων οφειλετών που προσφεύγουν στον εξωδικαστικό μηχανισμό, οι διατάξεις του οποίου θα υποστούν νέο λίφτινγκ.
Με άλλες ρυθμίσεις θεσπίζεται πιο αναλυτική και έγκυρη ενημέρωση των δανειοληπτών από τις εταιρείες διαχείρισης αλλά και βαριές καμπάνες για τους servisers καθώς πέρα από τα χρηματικά πρόστιμα των 500.000 ευρώ μπορούν να φτάσουν ακόμη μέχρι την ανάκληση της άδειας της εταιρίας διαχείρησης.
Με το ίδιο νομοσχέδιο όλοι οι ελεύθεροι επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενοι θα πρέπει να συνδέσουν τους επαγγελματικούς τους λογαριασμούς με το σύστημα άμεσων πληρωμών IRIS που δίνει την δυνατότητα στους καταναλωτές να πραγματοποιούν συναλλαγές χωρίς προμήθειες για ποσά έως 500 ευρώ ενώ την ίδια στιγμή μπαίνει ένα ισχυρό μπλόκο στη φοροδιαφυγή.
Ειδικότερα οι βασικές διατάξεις του νομοσχεδίου τις οποίες περιέγραψε ο υπουργός Εθνικής Οικονομίας Κωστής Χατζηδάκης προβλέπουν:
1. Νέο αυστηρότερο πλέγμα υποχρεώσεων για τους servicers:
Από τον Μάρτιο 2024 οι εταιρίες θα έχουν υποχρέωση αναλυτικής παρουσίασης όλων των στοιχείων οφειλών των δανειοληπτών – διάρκεια, ύψος, επιτόκιο κλπ- και έως τότε μετά την υποβολή αίτησης θα έχουν την υποχρέωση εντός 30 ημερών να δώσουν στους ενδιαφερόμενους όλες τις λεπτομέρειες της οφειλής. Προβλέπεται παράλληλα απαγόρευση παρενόχλησης κατά την επικοινωνία και ένα αυστηρό πλαίσιο διαφάνειας και καλύτερης ενημέρωσης των δανειοληπτών. «Οι servisers πρέπει να αντιμετωπίζουν τον δανειολήπτη ως ευρωπαίο πολίτη» ανέφερε χαρακτηριστικά σημειώνοντας ότι στο νομοσχέδιο προβλέπονται και αυστηρές κυρώσεις έως 500.000 ευρώ καθώς και ανάκληση αδείας σε περίπτωση παραβίασης των ισχυουσών διατάξεων.
2. Επαναγορά ακινήτου από τους ευάλωτους δανειολήπτες και τον Φορέα απόκτησης με έκπτωση 30%: Με τις νέε ρυθμίσεις προβλέπεται έκπτωση 30% επί της τιμής πρώτης προσφοράς ( εμπορική τιμή) κατά την απόκτησή τους, η οποία μεταφέρεται στο τέλος της διαδικασίας και στον οφειλέτη ο οποίος επιθυμεί να επαναγοράσει το ακίνητό του. Ο οφειλέτης έχει την δυνατότητα να καταθέσει αίτημα επαναγοράς του ακινήτου στον συμβολαιογράφο 30ημέρες πριν από τον πλειστηριασμό.
Η τιμή ανάκτησης του ακινήτου θα είναι 30% μειωμένη σε σχέση με την τιμή πρώτης προσφοράς. Με τις έως τώρα ισχύουσες διατάξεις, η δυνατότητα ανάκτησης ακινήτου δίνεται μετά την πάροδο 12ετίας και αφού έχει μεσολαβήσει η καταβολή ενοικίου χρήσης. Με τις αλλαγές το όριο των 12 ετών καταργείται και η επαναγορά μπορεί να γίνει νωρίτερα, χωρίς να απαιτείται η καταβολή των ενδιάμεσων ενοικίων όπως προβλέπεται σήμερα .
3. Αλλαγές στον εξωδικαστικό: Καθιερώνεται η υποχρέωση της εταιρείας να προσφύγει στη Δικαιοσύνη με αποδεικτικά στοιχεία στην περίπτωση απόρριψης αίτησης ευάλωτου δανειολήπτη . Τα στοιχεία θα πρέπει να αιτιολογούν ότι ο δανειολήπτης δεν είναι πραγματικά ευάλωτος ώστε να απορριφθεί η αίτηση ρύθμισης. Σήμερα μία στις δύο αιτήσεις ευάλωτων δανειοληπτών απορρίπτεται με το αποτέλεσμα να κρίνεται «από έναν υπάλληλο» όπως είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χατζηδάκης. Παράλληλα αλλάζει ο αλγόριθμος του εξωδικαστικού με αποτέλεσμα σύμφωνα με τον υπουργό να προκύπτει έως και 28% υψηλότερο «κούρεμα» ενώ τα κυμαινόμενα επιτόκια (Euribor συν 2,5% ή 3% ανάλογα με το εάν υπάρχουν εμπράγματες εξασφαλίσεις ή μη) αντικαθίστανται από σταθερό επιτόκιο 3% για τρία χρόνια .
4. Στεγαστικά και επιχειρηματικά δάνεια από μη τραπεζικούς οργανισμούς: Σύμφωνα με την ρύθμιση που εισάγεται, οι Εταιρείες Παροχής Πιστώσεων (ΕΠΠ) οι οποίες με την υφιστάμενη νομοθεσία (νόμος 4261/2014) μπορούν να παρέχουν πιστώσεις σε φυσικά πρόσωπα για την κάλυψη καταναλωτικών και προσωπικών αναγκών, θα μπορούν στο εξής να χορηγούν και στεγαστικά ή επιχειρηματικά δάνεια. Με την ρύθμιση επιδιώκεται να λειτουργήσει στην πράξη ο θεσμός των ΕΠΠ οι οποίες, παρά το γεγονός ότι επιτρέπεται ήδη η δραστηριοποίησή τους στην καταναλωτική πίστη, δεν έχουν ενεργοποιηθεί επαρκώς στην ελληνική αγορά. Στόχος είναι να αυξηθεί ο ανταγωνισμός στον τομέα των χορηγήσεων, να προσφέρονται περισσότερες επιλογές σε νοικοκυριά και επιχειρήσεις για τη χρηματοδότηση κατανάλωσης και επενδύσεων, να διευκολυνθεί η αναχρηματοδότηση και η αντιμετώπιση του προβλήματος των «κόκκινων» δανείων και να αποκτήσουν πρόσβαση σε χρηματοδότηση φυσικά και νομικά πρόσωπα τα οποία σήμερα αποκλείονται από το τραπεζικό σύστημα. Οι πιστώσεις σε φυσικά πρόσωπα μπορεί να αφορούν την αναδιάρθρωση υφιστάμενου δανείου του δανειολήπτη. Ενώ για τα επιχειρηματικά δάνεια, η ρύθμιση προβλέπει ότι «η παροχή πίστωσης αφορά είτε την αναχρηματοδότηση υφιστάμενου δανείου από άλλο πιστωτικό ή χρηματοδοτικό ίδρυμα είτε την παροχή πίστωσης σε πιστούχο που έχει δάνεια που βρίσκονται σε καθεστώς ρύθμισης ή με σκοπό την αναδιάρθρωση της δανειολήπτριας επιχείρησης». Παράλληλα, θα απλοποιηθεί και το πλαίσιο αδειοδότησης των ΕΠΠ από την Τράπεζα της Ελλάδος, η οποία έχει και εποπτικό ρόλο, προκειμένου να διασφαλίζεται η χρηματοπιστωτική σταθερότητα και η εμπιστοσύνη του κοινού στις εταιρείες του χρηματοπιστωτικού τομέα.
5. Σύσταση Μητρώου Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους: Ιδρύεται Μητρώο Παρακολούθησης Ιδιωτικού Χρέους στο οποίο θα καταχωρούνται δεδομένα από δημόσιους και ιδιωτικούς φορείς παροχής πίστωσης (τράπεζες, Δημόσιο, Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης και οι επιχειρήσεις τους, νομικά πρόσωπα κάθε μορφής), προκειμένου να προσδιορισθούν με τη μεγαλύτερη δυνατή ακρίβεια το σύνολο του ιδιωτικού χρέους (εξυπηρετούμενο και μη) και οι τάσεις διακύμανσής του ώστε να αναβαθμιστεί η δυνατότητα παρέμβασης της Πολιτείας, όταν χρειάζεται, με τα κατάλληλα εργαλεία. Στο Μητρώο θα καταγράφονται ανωνυμοποιημένες πληροφορίες για τις οφειλές φυσικών και νομικών προσώπων, ληξιπρόθεσμες και μη και ιδίως: η φύση της οφειλής, οι βασικοί όροι της οφειλής, (αρχικό και τρέχον ύψος, προσαυξήσεις και πρόστιμα, διάρκεια αποπληρωμής, επιτόκιο) και οι τυχόν μεταβολές τους, οι εμπράγματες και ενοχικές εξασφαλίσεις της οφειλής και η αποτίμησή τους, οι καταβολές που πραγματοποιήθηκαν, ο χρόνος των καταβολών και το τρέχον υπόλοιπο της οφειλής, ρυθμίσεις της οφειλής και πληροφορίες για την πορεία δικαστικών διενέξεων μεταξύ οφειλέτη και πιστωτών, μέτρα διοικητικής ή αναγκαστικής εκτέλεσης που λήφθηκαν, καθώς και η πορεία της δικαστικής προσβολής τους. Το Μητρώο θα είναι διασυνδεδεμένο με τον Τειρεσία, το Κεντρικό Μητρώο Πιστώσεων της Τράπεζας της Ελλάδος και το Ολοκληρωμένο Πληροφοριακό Σύστημα της Ανεξάρτητης Αρχής Πιστοληπτικής Αξιολόγησης και θα τηρείται στην Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους η οποία θα καταρτίζει ανά εξάμηνο Έκθεση Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.
6. Πτωχευτικό δίκαιο: Απλοποιούνται διαδικασίες σε σχέση με την πτώχευση καθώς μεταξύ άλλων, προβλέπεται ότι με την υποβολή της αίτησης πτώχευσης αναζητούνται αυτομάτως τα οικονομικά στοιχεία του οφειλέτη από δημόσιους φορείς και Τράπεζες. Τυχόν σφάλματα σε στοιχεία και έγγραφα μπορούν να διορθωθούν κατά τη συζήτηση της αίτησης πτώχευσης, ώστε αυτή να μην κηρύσσεται απαράδεκτη. Με πράξη του εισηγητή δικαστή τίθεται ένα σαφές τέλος στη διαδικασία της πτώχευσης, με τον μηδενισμό των χρεών του πτωχού.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
