Όσο περνούν οι ημέρες, μεγαλώνουν τα ερωτηματικά γύρω από τις παράξενες διαπραγματεύσεις που διεξήχθησαν μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Pfizer σχετικά με το μεγαλύτερο συμβόλαιο στην ΕΕ για τον εμβολιασμό κατά της COVID-19.
Οι συζητήσεις μοιάζουν λιγότερο με συνήθεις, τυπικές εργασίες καθώς η άκρα μυστικότητα που χαρακτηρίζει τις δύο πλευρές περικπλέκει διαρκώς τις εξελίξεις.
Το σκάνδαλο με τα Sms μεταξύ της Von der Leyen και του Albert Bourla της Pfizer, σχολιάζει με ιδιαίτερα επικριτικό τόνο το Politico.
Το θέμα όμως δεν σταματά εδώ.
Το θρίλερ… πύκνωσε περισσότερο αφού το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο δημοσίευσε μια έκθεση, κατηγορώντας την Επιτροπή ότι αρνείται να αποκαλύψει οποιεσδήποτε λεπτομέρειες σχετικά με τον προσωπικό ρόλο της προέδρου της Επιτροπής der Leyen στις συνομιλίες.
Η έκθεση κόλαφος από το Ελεγκτικό Συνέδριο
Ειδικότερα, η εποπτική αρχή διαπίστωσε ότι η επικεφαλής της ΕΕ δεν ακολούθησε το υφιστάμενο εγχειρίδιο κανόνων για να καταλήξει σε μια προκαταρκτική συμφωνία με την πολυεθνική των ΗΠΑ, ανοίγοντας τον δρόμο για την υπογραφή σύμβασης για έως και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις εμβολίου κατά του κορωνοϊού τον Μάιο του 2021.
Για όλα τα άλλα εμβόλια και τις συμφωνίες που συνήφθησαν από την ΕΕ μεταξύ 2020 και 2021, μια κοινή ομάδα αποτελούμενη από αξιωματούχους από την Επιτροπή και επτά χώρες μέλη διεξήγαγε διερευνητικές συνομιλίες. Το αποτέλεσμα μεταφέρθηκε στη συνέχεια σε ένα συμβούλιο αποτελούμενο από εκπροσώπους και των 27 κρατών μελών της ΕΕ που το ενέκριναν.
Ωστόσο, αυτή η διαδικασία δεν ακολουθήθηκε στην περίπτωση της μεγαλύτερης σύμβασης της ΕΕ, λέει το Ελεγκτικό Συνέδριο.
Αντίθετα, η ίδια η der Leyen διεξήγαγε προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για τη σύμβαση τον Μάρτιο και παρουσίασε τα αποτελέσματα στο Συμβούλιο τον Απρίλιο. Εν τω μεταξύ, μια προγραμματισμένη συνάντηση επιστημονικών συμβούλων, που οργανώθηκε για να συζητηθεί η στρατηγική εμβολίων της ΕΕ για το 2022, δεν πραγματοποιήθηκε ποτέ, γράφει το δικαστήριο.
Σε αντίθεση με τις άλλες διαπραγματεύσεις για τις συμβάσεις, η Επιτροπή αρνήθηκε να παράσχει αρχεία των συζητήσεων με την Pfizer, υπό μορφή πρακτικών, ονομάτων εμπειρογνωμόνων που παρείχαν συμβουλές, συμφωνηθέντων όρων ή άλλων αποδεικτικών στοιχείων. «Ζητήσαμε από την Επιτροπή να μας παράσχει πληροφορίες σχετικά με τις προκαταρκτικές διαπραγματεύσεις για αυτή τη συμφωνία», γράφουν οι συντάκτες της έκθεσης. «Ωστόσο, δεν υπήρχε καμία».
Ένας ανώτερος ελεγκτής που βοήθησε να ηγηθεί της έρευνας είπε στο Politico ότι η άρνηση της Επιτροπής να αποκαλύψει πληροφορίες είναι εξαιρετικά ασυνήθιστη. «Αυτό δεν συμβαίνει σχεδόν ποτέ. Δεν είναι μια κατάστασ
η που αντιμετωπίζουμε συνήθως», είπε υπό τον όρο της ανωνυμίας.
Η συμφωνία – μαμούθ
Το θέμα αφορά την τρίτη σύμβαση της Επιτροπής για το εμβόλιο mRNA των BioNTech/Pfizer.
Τα δύο προηγούμενα συμβόλαια είχαν εξασφαλίσει συνολικά έως και 600 εκατομμύρια δόσεις.
Αλλά αυτό το επόμενο, για έως και 1,8 δισεκατομμύρια δόσεις, θα αποδειχτεί το μεγαλύτερο μακράν όλων όσων υπέγραψαν οι Βρυξέλλες.
Προέβλεψε την εκ των προτέρων αγορά 900 εκατομμυρίων δόσεων, με δυνατότητα παραγγελίας 900 εκατομμυρίων επιπλέον, για παράδοση το 2022 και το 2023.
Το συμβόλαιο ήταν σημαντικό τόσο σε όγκο όσο και σε τιμή. Σύμφωνα με στοιχεία που διέρρευσαν, οι δόσεις κόστισαν αρχικά 15,50 ευρώ η μια, με την τιμή στη συνέχεια να ανεβαίνει στα 19,50 ευρώ σύμφωνα με τους Financial Times, κάτι που σημαίνει ότι η αξία θα φτάσει τα 35 δισεκατομμύρια ευρώ εάν ασκηθεί πλήρως.
«Είναι η μεγαλύτερη σύμβαση εμβολίων για την Covid-19 που υπέγραψε η Επιτροπή και θα κυριαρχήσει στο χαρτοφυλάκιο εμβολίων της ΕΕ μέχρι το τέλος του 2023», σημειώνει το Ελεγκτικό Συνέδριο. Η Pfizer δεν απάντησε σε αίτημα για σχόλιο.
Η συμφωνία ήρθε στο αποκορύφωμα της πανδημίας, λίγο αφότου τα προβλήματα παραγωγής και διανομής της AstraZeneca είχαν αφήσει την ΕΕ πίσω από τις ΗΠΑ και το Ηνωμένο Βασίλειο στη κούρσα εμβολιασμών. Ήταν στη μέση αυτής της κρίσης που παρενέβη η der Leyen.
Πάντως, δεν ήταν η πρώτη φορά που ο πρόεδρος της Κομισιόν αντιμετώπιζε προβλήματα λόγω των «εξαφανιζόμενων» μηνυμάτων. Κατά τη διάρκεια της θητείας της ως υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, σε μια κοινοβουλευτική έρευνα για καλοπληρωμένες συμφωνίες με εξωτερικούς συμβούλους ακούστηκε ότι μια υφιστάμενη είχε κατά λάθος διαγράψει μηνύματα από το επίσημο τηλέφωνό της και η φον ντερ Λάιεν είχε διαγράψει η ίδια μηνύματα από τη δική της συσκευή.
Η Επιτροπή δεν απάντησε σε αίτημα για σχολιασμό και η γραπτή απάντησή της στην έκθεση ελέγχου δεν κάνει καμία αναφορά στις επαφές der Leyen με την Pfizer.
