8. Καθυστέρηση Συμμόρφωσης της Διοίκησης σε δικαστικές αποφάσεις
Η καθυστέρηση της Διοίκησης να συμμορφωθεί σε δικαστικές αποφάσεις που έχουν εκδοθεί υπέρ των πολιτών έχει απασχολήσει διαχρονικά τον Συνήγορο του Πολίτη. Το φαινόμενο αυτό πλήττει ευθέως τον πυρήνα βασικών αρχών που διέπουν τη λειτουργία ενός σύγχρονου κράτους δικαίου (άρθρο 95 § 5 του Συντάγματος), μεταξύ των οποίων και το συνταγματικά κατοχυρωμένο ατομικό και κοινωνικό δικαίωμα στη δικαστική προστασία (άρθρο 20 § 1 του Συντάγματος), και συνεπώς συνιστά σαφή παραβίαση της αρχής της νομιμότητας, αλλά και σοβαρή περίπτωση κακοδιοίκησης.
Στις περισσότερες περιπτώσεις που διερευνήθηκαν κατά το έτος 2023, και μετά την παρέμβαση της Αρχής, οι δικαστικές αποφάσεις εκτελέστηκαν, κατ’ αναπλήρωση του ελλείμματος αποτελεσματικής δικαστικής προστασίας των ενδιαφερομένων.
Ο Συνήγορος έγινε αποδέκτης αναφορών που αφορούσαν στο πλαίσιο προστασίας της κύριας κατοικίας δανειοληπτών. Ειδικότερα, δανειολήπτες διαμαρτυρήθηκαν στην Αρχή, διότι αδυνατούσαν να υπαχθούν στις ευνοϊκές ρυθμίσεις του Ν. 4605/2019, επειδή η Ηλεκτρονική Πλατφόρμα Προστασίας Κύριας Κατοικίας (εφεξής: η Πλατφόρμα) παρουσίαζε τεχνικές δυσλειτουργίες ως προς τη μεταφόρτωση των δικαστικών αποφάσεων που είχαν εκδοθεί για τη ρύθμιση των οφειλών τους ή δεν «αναγνώριζε» κρίσιμα στοιχεία για την οριστικοποίηση της αίτησής τους. Κατόπιν διαμεσολάβησης του Συνηγόρου, η Γενική Γραμματεία Χρηματοπιστωτικού Τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους (Γ.Γ.Χ.Τ.Δ.Ι.Χ., πρώην Ε.Γ.Δ.Ι.Χ.) του Υπουργείου Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, προέβη τελικά στις απαιτούμενες ενέργειες για τις περιπτώσεις μεταφόρτωσης των αντίστοιχων δικαστικών αποφάσεων στην πλατφόρμα, και για τις περιπτώσεις αναβάθμισης της πλατφόρμας εντός του 2023, ώστε να υπάρχει πεδίο αναβίωσης των αιτήσεων και να μπορούν αυτές να οριστικοποιηθούν.
Επίσης, δανειολήπτης ζήτησε την παρέμβαση του Συνηγόρου, προκειμένου να εφαρμοστεί δικαστική απόφαση και να τροποποιηθεί το αντίστοιχο πεδίο προσδιορισμού των δικαιούχων της πλατφόρμας. Εν προκειμένω, βάσει του πεδίου της πλατφόρμας, το πιστωτικό ίδρυμα φαινόταν ως δικαιούχος μέρους του οφειλόμενου ποσού, ενώ, σύμφωνα με το διατακτικό της εκδοθείσας δικαστικής απόφασης, δεν θα καταβαλλόταν σε αυτό κάποιο ποσό. Μέχρι σήμερα, δυστυχώς, ουδεμία σχετική διόρθωση έχει γίνει στην πλατφόρμα, με αποτέλεσμα η αίτηση του δανειολήπτη να αδυνατεί να διέλθει στο επόμενο στάδιο, δηλαδή αυτό της χορήγησης της συνεισφοράς του Δημοσίου κατά τον Ν. 4605/2019.
Τη διαμεσολάβηση του Συνηγόρου ζήτησε πολίτης – εκμισθωτής για τη λήψη της σχετικής αποζημίωσης, στο πλαίσιο εφαρμογής του άρθρου 13 του Ν. 4690/2020 (Φ.Ε.Κ. Α’, 104) που προέβλεπε την καταβολή αποζημίωσης στους εκμισθωτές επειδή οι πληττόμενοι από τις συνέπειες της πανδημίας COVID–19 μισθωτές αδυνατούσαν να καταβάλουν το ενοίκιο. Ειδικότερα, οι υποβληθείσες δηλώσεις για τη χορήγηση αποζημίωσης του μισθωτή είχαν απορριφθεί από την Α.Α.Δ.Ε., με την αιτιολογία ότι ο μισθωτής του ακινήτου δεν ανήκει στις πληττόμενες επιχειρήσεις λόγω Κ.Α.Δ., καθώς το μίσθιο κατάστημα λειτουργούσε ως υποκατάστημα άλλης επιχείρησης με τον ίδιο Α.Φ.Μ., περίπτωση η οποία δεν αναφερόταν ρητά στις σχετικές Υπουργικές Αποφάσεις της κρίσιμης περιόδου. Ωστόσο, ο μισθωτής αρνήθηκε να καταβάλει τα εκκρεμή μισθώματα και ο εκμισθωτής προσέφυγε στη δικαιοσύνη.
Τελικά, εκδόθηκε τελεσίδικη δικαστική απόφαση η οποία, μετά από διαφορετική – σε σχέση με αυτήν της διοίκησης – ερμηνεία των κρίσιμων διατάξεων, όριζε τον μισθωτή ως πληττόμενο, καθιστώντας, συνεπώς, τον εκμισθωτή δικαιούχο της αποζημίωσης. Μετά την παρέμβαση του Συνηγόρου του Πολίτη, η Α.Α.Δ.Ε. πραγματοποίησε τροποποίηση στα πληροφοριακά της συστήματα, ώστε ο μισθωτής να χαρακτηριστεί ως πληττόμενος και ο προσφεύγων να λάβει την προβλεπόμενη, ως εκμισθωτής, αποζημίωση σε επόμενο κύκλο πληρωμών.
Ο Συνήγορος διερεύνησε αναφορές για καθυστέρηση της διοίκησης να συμμορφωθεί σε δικαστικές αποφάσεις που αφορούσαν διαδικασίες προσλήψεων. Μετά την παρέμβαση της Αρχής, οι εμπλεκόμενες υπηρεσίες προχώρησαν στην εφαρμογή των δικαστικών αποφάσεων για τις ακόλουθες δύο περιπτώσεις:
● Εργαζόμενος με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου στον Ο.Α.Ε.Δ. (νυν Δ.ΥΠ.Α.) προσέφυγε στον Συνήγορο, λόγω της καθυστέρησης του εν λόγω φορέα ως προς τη συμμόρφωσή του με το διατακτικό της δικαστικής απόφασης (που εκδόθηκε το 2020 και κατέστη αμετάκλητη το 2021), βάσει της οποίας θα έπρεπε να τον απασχολεί με ενιαία σύμβαση εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου από την ημερομηνία της αρχικής πρόσληψής του, καταβάλλοντάς του τις νόμιμες αποδοχές. Η Αρχή ζήτησε επανειλημμένως ενημέρωση για τις υπηρεσιακές ενέργειες, σε συμμόρφωση προς το σύνολο του διατακτικού της δικαστικής απόφασης και, τελικώς, η Δ.ΥΠ.Α εκτέλεσε τη δικαστική απόφαση.
● Υποψήφια σε προκήρυξη του Υπουργείου Υγείας για θέσεις επικουρικού προσωπικού πλην ιατρών, προσέφυγε στον Συνήγορο, λόγω της καθυστέρησης της Διοίκησης να συμμορφωθεί προς την ακυρωτική απόφαση. Σύμφωνα με τη δικαστική απόφαση, θα έπρεπε να ακυρωθεί η απόφαση του Διοικητή της αρμόδιας Υ.ΠΕ., με την οποία είχε διαγραφεί από τον κατάλογο προσληπτέων, και η υπόθεση να αναπεμφθεί στη Διοίκηση για νόμιμη κρίση. Η Αρχή ζήτησε ενημέρωση σχετικά με τον προγραμματισμό της Υπηρεσίας για την πλήρη συμμόρφωση στο περιεχόμενο της απόφασης. Τελικώς, ο Διοικητής της αρμόδιας Υ.ΠΕ. προέβη σε επανακατάταξη υποψηφίων, και σε λήψη απόφασης πρόσληψης της αναφερόμενης.
Από την Ετήσια Έκθεση 2023 του Συνηγόρου του Πολίτη
