Στοχευμένες ελαφρύνσεις από το 2026 και μεγαλύτερες «ανάσες» από το 2027 φέρνουν για εκατοντάδες χιλιάδες ελεύθερους επαγγελματίες οι εκπτώσεις στα τεκμήρια και οι αλλαγές στη φορολογική κλίμακα.
Ωστόσο, πέρα από τους κερδισμένους, υπάρχουν και οι χαμένοι.
Η νέα αύξηση στον κατώτατο μισθό εκτοξεύει το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα, ανεβάζοντας τον φόρο που θα κληθούν να πληρώσουν από τον καινούργιο χρόνο. Αναλυτικότερα, ο «χάρτης» με τον «φορο – λογαριασμό» για 700.000 ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους διαμορφώνεται ως εξής:
Οι αλλαγές το 2026
Κερδισμένοι
Μικρότερες ή ακόμα και μηδενικές επιβαρύνσεις από τα τεκμήρια θα έχουν περισσότεροι ελεύθεροι επαγγελματίες για τα φετινά εισοδήματα, μετά την επέκταση των εκπτώσεων και των απαλλαγών που προβλέπει ο νέος φορολογικός νόμος.
Οι νέες ρυθμίσεις ενεργοποιούνται από τα φετινά εισοδήματα που θα φορολογηθούν το 2026. Άμεσα ωφελημένοι είναι όσοι δραστηριοποιούνται σε μικρούς οικισμούς καθώς και νέες μητέρες επαγγελματίες, οι οποίες απαλλάσσονται από τα τεκμήρια για τρία έτη.
Το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα «κουρεύεται» κατά 50% για τις εξής κατηγορίες:
*Ελεύθερους επαγγελματίες εκτός Αττικής που κατοικούν σε μικρούς οικισμούς έως 1.500 κατοίκους.
*Επαγγελματίες με ποσοστό αναπηρίας 67%–79%.
*Φορολογούμενους που κατοικούν και δραστηριοποιούνται σε οικισμούς έως 1.500 κατοίκους ή σε νησιά με πληθυσμό κάτω των 3.100 κατοίκων.
*Μονογονεϊκές οικογένειες με ανήλικα τέκνα, εφόσον αποδεικνύεται η αποκλειστική επιμέλεια.
*Γονείς εξαρτώμενων τέκνων με αναπηρία τουλάχιστον 67%.
*Πολύτεκνες οικογένειες, για την ενίσχυση της οικογενειακής συνοχής.
* Εκμεταλλευτές ταξί με ποσοστό ιδιοκτησίας στο όχημα έως 25%.
* Εκμεταλλευτές σχολικών κυλικείων.
Πέραν των παραπάνω κατηγοριών:
*Το τεκμήριο μειώνεται κατά 67% για τους ελεύθερους επαγγελματίες για τον 4ο χρόνο άσκησης της δραστηριότητάς τους και κατά 33% για τον 5ο χρόνο.
*«Ψαλιδίζεται» για τους επαγγελματίες που αποκτούν εισοδήματα από μισθούς, συντάξεις ή από αγροτική επιχειρηματική δραστηριότητα, καθώς τα ποσά αυτά συνυπολογίζονται για την κάλυψη του τεκμηρίου. Για παράδειγμα, αν το τεκμήριο ανέρχεται σε 14.000 ευρώ και το εισόδημα από μισθούς είναι 5.000 ευρώ, το τεκμήριο μειώνεται στις 9.000 ευρώ (14.000-5.000).
*Τα περίπτερα και τα ψιλικατζίδικα εξαιρούνται από την προσαύξηση του τεκμηρίου με βάση τον τζίρο, για το κομμάτι του τζίρου που προέρχεται από πωλήσεις καπνοβιομηχανικών προϊόντων.
Πλήρης απαλλαγή από τα τεκμήρια
Εξαιρούνται από τα τεκμήρια και θα φορολογηθούν με βάση το δηλωθέν εισόδημα:
*Οι νέες μητέρες που ασκούν ελεύθερο επάγγελμα κατά το έτος γέννησης του παιδιού τους και τα επόμενα δύο έτη (υπολογίζονται πάνω από 6.000 νέες μητέρες).
*Οι αγρότες, ανεξαρτήτως μεγέθους δραστηριότητας.
*Οι ελεύθεροι επαγγελματίες με «μπλοκάκι», εφόσον εργάζονται σε έως τρεις εργοδότες.
*Τα άτομα με αναπηρία ίση ή μεγαλύτερη του 80%.
*Τα Καφενεία σε κοινότητες με πληθυσμό έως 500 κατοίκους ή σε νησιά κάτω των 3.100 κατοίκων.
*Οι ασφαλιστικοί διαμεσολαβητές που συνεργάζονται με έως δύο ασφαλιστικές εταιρείες και έχουν δηλώσει ως επαγγελματική έδρα την κατοικία τους.
*Οι νέοι επαγγελματίες κατά τα τρία πρώτα έτη από την έναρξη δραστηριότητας.
Τα δικαιολογητικά και ο έλεγχος της ΑΑΔΕ
Ωστόσο, για να «κλειδώσουν» τις μειώσεις και την εξαίρεση από τον τεκμαρτό προσδιορισμό, οι φορολογούμενοι θα πρέπει να προσκομίσουν στην εφορία τα απαραίτητα δικαιολογητικά. Η λίστα περιλαμβάνει, μεταξύ άλλων, πιστοποιητικά απόδειξης ιδιότητας (π.χ. πολυτέκνου, μονογονεϊκής οικογένειας με συγκεκριμένα έγγραφα επιμέλειας, άδεια κυκλοφορίας για ταξί κ.λπ.). Επισημαίνεται ότι η ΑΑΔΕ και την επόμενη χρονιά θα διενεργήσει αυστηρό έλεγχο για την εφαρμογή του τεκμαρτού συστήματος φορολόγησης, ζητώντας τεκμηριωμένες αποδείξεις από τους επαγγελματίες, ώστε να υπάρξει ακριβής αποτύπωση της πραγματικής οικονομικής δραστηριότητας.
Χαμένοι
«Φουσκωμένος» φόρος από τον κατώτατο μισθό
Πέραν όμως από τους κερδισμένους υπάρχουν και οι χαμένοι καθώς «φουσκωμένο» θα είναι το εκκαθαριστικό του 2026 για περίπου 400.000 ελεύθερους επαγγελματίες καθώς η αύξηση από την 1η Απριλίου 2025 του κατώτατου μισθού στον ιδιωτικό τομέα από τα 830 ευρώ στα 880 ευρώ αυξάνει αυτόματα το ελάχιστο τεκμαρτό εισόδημα και συνεπώς τον φόρο που καλούνται να πληρώσουν. Έτσι το τεκμαρτό εισόδημα από 11.620 ευρώ που ήταν το 2024 ανεβαίνει στα 12.320 ευρώ το 2025 με αποτέλεσμα ο ελάχιστος φόρος να αυξάνεται κατά 154 ευρώ στα 1.410 ευρώ από τα 1.256 ευρώ που ήταν φέτος
Οι αλλαγές το 2027
Ελαφρύνσεις
Το 2027 θα είναι μία κομβική χρονιά για όσους ελεύθερους επαγγελματίες και αυτοαπασχολούμενους έχουν καθαρά κέρδη πάνω από 10.000 ευρώ καθώς με την ενεργοποίηση της νέας κλίμακας θα πληρώσουν σημαντικά χαμηλότερους φόρους για τα εισοδήματα τους. Πιο ευνοημένοι, όπως και στην περίπτωση των μισθωτών και των συνταξιούχων θα είναι όσοι έχουν παιδιά και όσοι δηλώνουν μεσαία και υψηλότερα εισοδήματα.
Πιο συγκεκριμένα:
*Οι πολύτεκνοι και οι επαγγελματίες ηλικίας μέχρι 25 ετών και εισόδημα έως 20.000 ευρώ δεν θα πληρώνουν ούτε ένα ευρώ φόρο.
Για όσους είναι άνω των 30 ετών με εισοδήματα από 15.000 ευρώ έως και πάνω από 60.000 ευρώ ο φόρος μειώνεται:
Από 100 έως 1.600 ευρώ για επαγγελματίες χωρίς παιδιά.
Από 200 ευρώ έως 2.000 ευρώ με ένα παιδί.
Από 300 ευρώ έως 2.400 ευρώ με δύο παιδιά.
Από 650 ευρώ έως 3.300 ευρώ με τρία παιδιά.
Μάριος Χριστοδούλου
www.bankingnews.gr
