Εβδομάδες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία, ο Ησαΐας — ένας Ελληνοκύπριος Μητροπολίτης Ταμασού, νότια της Λευκωσίας — επιμένει ότι οι Ρώσοι δεν πρέπει «να δαιμονοποιούνται» για την επίθεση του Κρεμλίνου στο Κίεβο.
Προσπαθεί επίσης να καλωσορίσει μερικούς από τους χιλιάδες Ουκρανούς που έχουν φτάσει στην Κύπρο μετά την εισβολή — δίνοντας καταφύγιο σε μερικούς και οργανώνοντας κοινές ομάδες προσευχής με τον μεγάλο ρωσικό πληθυσμό του νησιού, περιγράφει άρθρο των Financial Times.
«Αυτή η επίθεση [στην Ουκρανία] δεν θα έπρεπε να είχε συμβεί», είπε. Οι προσπάθειες του ιερέα να αντιμετωπίσει τις συνέπειες του πολέμου απηχούν αυτό που συμβαίνει σε ολόκληρη την Κύπρο, γνωστή από καιρό ως «Moscow on the Med» για τη δημοτικότητά της στους Ρώσους.
Η χώρα είχε μερικούς από τους στενότερους πολιτικούς δεσμούς με τη Ρωσία από οποιοδήποτε άλλο κράτος μέλος της ΕΕ, αλλά προσπαθεί να διατηρήσει την ενότητα της ΕΕ έναντι της Μόσχας.
Και ενώ τμήματα της οικονομίας αισθάνονται τις συνέπειες των δυτικών κυρώσεων στη Ρωσία, η κρίση δείχνει επίσης τη συνεχιζόμενη ικανότητα του νησιού να προσελκύει Ρώσους.
Από τότε που η Κύπρος έγινε ανεξάρτητη τη δεκαετία του 1960, «η Ρωσία έχει διεισδύσει σε όλο το φάσμα της πολιτικής ζωής, της οικονομικής δραστηριότητας, των μέσων ενημέρωσης της χώρας και της εκκλησίας της», είπε ο Μακάριος Δρουσιώτης, συγγραφέας και ερευνητής δημοσιογράφος στο νησί.
Οι χαμηλοί φορολογικοί συντελεστές του νησιού, η ευέλικτη ρύθμιση και η ένταξη στην ΕΕ αποδείχθηκαν ελκυστικά για τους Ρώσους επενδυτές μετά την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης.
Το 2012, το έτος πριν η χρηματοπιστωτική κρίση ανάγκασε το νησί να αναζητήσει διεθνή διάσωση, οι τραπεζικές καταθέσεις που κατείχαν μη κάτοικοι της ευρωζώνης ανήλθαν σε 21,9 δισ. ευρώ, σύμφωνα με στοιχεία της Κεντρικής Τράπεζας της Κύπρου.
Έχουν συρρικνωθεί σημαντικά, αλλά εξακολουθούν να ανέρχονται σε 6,4 δισ. ευρώ στα τέλη Φεβρουαρίου.
«Βάσει των όσων ανέφεραν οι τράπεζες, το 80% αυτών είναι ρωσικά χρήματα», δήλωσε η Fiona Mullen, διευθύντρια της Sapienta Economics, μιας εταιρείας συμβούλων με έδρα τη Λευκωσία.
Η Ρωσία, σύμμαχος στη διαμάχη με τη Τουρκία
Πολιτικά, η Κύπρος θεωρούσε από καιρό τη Ρωσία ως έναν δυνητικά χρήσιμο σύμμαχο για τη μακροχρόνια διαμάχη της με την Τουρκία, η οποία εισέβαλε στη βόρεια Κύπρο το 1974. Το νησί παραμένει διαιρεμένο, με τη βόρεια Κύπρο να αναγνωρίζεται μόνο από την Άγκυρα.
Ωστόσο, μετά την εισβολή της Μόσχας στην Ουκρανία, η Κύπρος ακολούθησε τη γραμμή της ΕΕ στις κυρώσεις κατά της Μόσχας. «Δεν είχαμε άλλη επιλογή», είπε ο Ιωάννης Κασουλίδης, υπουργός Εξωτερικών της Κύπρου.
«Η απόφασή μας ήταν να στηρίξουμε την ΕΕ και την αλληλεγγύη της ένωσης». Και για κάποιους Κύπριους, ο πόλεμος της Ουκρανίας έχει παραλληλισμούς με τη δική τους εμπειρία.
Σε πρόσφατη δημοσκόπηση στον Πολίτη, μια από τις κορυφαίες εφημερίδες του νησιού, περισσότερο από το 80 τοις εκατό των Κυπρίων είπε ότι υπήρχαν ομοιότητες μεταξύ των γεγονότων στην Ουκρανία και της τουρκικής εισβολής.
«Από τη στιγμή που η Ρωσία έκανε στην Ουκρανία ό,τι μας είχε κάνει η Τουρκία, δεν είχαμε άλλη επιλογή από το να σηκωθούμε και να μιλήσουμε όπως κάναμε στην περίπτωσή μας», είπε ο Κασουλίδης.
Η Κύπρος συγκαταλέγεται μεταξύ των χωρών της ΕΕ που έχουν πληγεί περισσότερο από τις κυρώσεις.
Οι Ρώσοι αντιπροσωπεύουν περισσότερο από το 20 τοις εκατό των επισκεπτών και ο τουρισμός φέτος αναμενόταν να επωφεληθεί από τις απευθείας πτήσεις από τις ρωσικές πόλεις. Πολλά από αυτά θα εξαφανιστούν.
«Περιμέναμε 800.000 επισκέπτες, κυρίως από τη Ρωσία και κάποιους από την Ουκρανία και τη Λευκορωσία», δήλωσε ο Σάββας Πέρδιος, αναπληρωτής υπουργός Τουρισμού.
Στη Λεμεσό, το ιστορικό κέντρο της ρωσικής κοινότητας στην Κύπρο, ο Μιχάλης Κωνσταντίνου, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης επιχείρησης κοσμημάτων υψηλής ποιότητας, αισθάνεται τον αντίκτυπο.
«Είμαστε ένα μικρό νησί. αν δεν το επισκεφτούν Ρώσοι και Ουκρανοί, τελειώσαμε», είπε.
Είναι τέτοια η σημασία της ρωσικής αγοράς που ο Stanislav Osadchiy, πρεσβευτής της Μόσχας στην Κύπρο, δόλωσε την κυβέρνηση για την απόφασή της να στηρίξει τις κυρώσεις. «Πυροβοληθήκατε στο πόδι», είπε στην τηλεόραση λίγες μέρες μετά την έναρξη της εισβολής στην Ουκρανία, προτείνοντας ότι οι Ρώσοι τουρίστες θα πήγαιναν στην Τουρκία.
“Είναι αυτό που θέλετε; Για να πάνε να ξοδέψουν τα λεφτά τους εκεί;»
Οι Ρώσοι αποτελούν περίπου το 6 τοις εκατό του 800.000 πληθυσμού της Κύπρου.
Στη Λεμεσό, ο Alexey Voloboev, ο οποίος είναι ιδιοκτήτης του μουσικού σταθμού Russia Radio, είπε ότι τα διαφημιστικά του έσοδα είχαν συρρικνωθεί κατά 70 τοις εκατό καθώς οι Κύπριοι πελάτες έγιναν επιφυλακτικοί για τη συσχέτιση με ρωσικό τηλεοπτικό σταθμό. «Μου λένε να αλλάξω το όνομα του σταθμού ή να κάνω μια δήλωση ενάντια στον πόλεμο», είπε.
Το τραπεζικό σύστημα της Κύπρου έχει επίσης αισθανθεί τις επιπτώσεις από τον πόλεμο.
Πριν από τρεις εβδομάδες, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διόρισε έναν προσωρινό διαχειριστή για να επιβλέπει την εκκαθάριση της RCB Bank , ενός δανειστή που δημιουργήθηκε ως θυγατρική της ρωσικής VTB Bank.
Την ημέρα της εισβολής, η RCB είχε ανακοινώσει τη μεταβίβαση του μεριδίου ελέγχου της VTB στη διαχείρισή της προτού επιβληθεί κυρώσεις.
Τώρα οι καταθέσεις πελατών 2,8 δισ. ευρώ της RCB θα αποπληρωθούν ή θα μεταφερθούν σε άλλη τράπεζα.
Ο Alexey Voloboev λέει ότι τα έσοδα από διαφημίσεις στον ραδιοφωνικό σταθμό της Ρωσίας μειώθηκαν κατακόρυφα
Στη Λεμεσό, πολλοί Ρώσοι έχουν επενδύσει σε παραθαλάσσια διαμερίσματα αξίας πολλών εκατομμυρίων ευρώ.
Η Κύπρος χορήγησε διαβατήρια σε αντάλλαγμα για επενδύσεις άνω των 2 εκατομμυρίων ευρώ στη χώρα, αλλά το επίμαχο καθεστώς καταργήθηκε το 2020 αφού το νησί της Μεσογείου είχε αποκτήσει χιλιάδες νέους υπηκόους.
Οι κυπριακές αρχές επιβεβαίωσαν ότι διερευνούν τέσσερις Ρώσους, τους οποίους επιβλήθηκαν κυρώσεις μετά την εισβολή στην Ουκρανία, οι οποίοι είναι μεταξύ εκείνων στους οποίους χορηγήθηκαν διαβατήρια.
Ο Nikolay Ivchikov, πρώην στέλεχος της ρωσικής εταιρείας πετρελαίου Lukoil, ο οποίος ζει στην Κύπρο από το 2017, είχε δημιουργήσει μια ακμάζουσα επιχείρηση που αναπτύσσει διαμερίσματα για Ρώσους.
Από την εισβολή, είπε ότι θα έπρεπε να αλλάξει το επιχειρηματικό του μοντέλο. «Εχουμε επηρεαστεί από την κρίση.
Θα είναι δύσκολο για τους ανθρώπους που έρχονται από τη Ρωσία να αγοράσουν σπίτια», είπε.
Ωστόσο, σε μια πιθανή ένδειξη της ικανότητας προσαρμογής της Κύπρου, ο Ivchikov είπε ότι η επιχείρησή του θα μπορούσε να επωφεληθεί από μια διαφορετική εισροή.
Από τότε που ξεκίνησε ο πόλεμος, εταιρείες τεχνολογίας με βάση τη Ρωσία έχουν μεταφέρει υπαλλήλους στην Κύπρο για να γλιτώσουν από τις κυρώσεις και τους περιορισμούς της Μόσχας στο Διαδίκτυο.
Επαγγελματίες υψηλής ειδίκευσης έρχονταν επίσης από την Ουκρανία και τη Λευκορωσία, είπε.
Ο Παύλος Λοΐζου, διευθύνων σύμβουλος της WIRE FS, μιας εταιρείας που συλλέγει δεδομένα ακινήτων, δήλωσε ότι υπήρξε τεράστια αύξηση στα ενοίκια. «Αυτές τις μέρες είναι πολύ δύσκολο να βρεις διαμέρισμα στη Λεμεσό», είπε. «Ακόμα κι αν ο πόλεμος σταματήσει τους επόμενους μήνες, θα δούμε αύξηση του κόσμου που έρχεται στην Κύπρο και ο κόσμος δεν θα επιστρέψει σύντομα. Κανείς δεν περιμένει από κανέναν να επιστρέψει τα επόμενα τρία με πέντε χρόνια».
