Του Χρήστου Μυλωνόπουλου*
Ο εισαγγελέας είναι άμεσο όργανο του κράτους, η δε εισαγγελία «δρα ενιαία και αδιάκριτα» (άρθρ. 24 του Κώδικα Οργανισμού των Δικαστηρίων και Κατάστασης των Δικαστικών Λειτουργών). Είναι δε βασική δικονομική αρχή το αδιαίρετο της εισαγγελικής αρχής και της ιεραρχικής υποταγής του κατά βαθμό κατωτέρου εισαγγελέως, χωρίς αυτή να σημαίνει και υποταγή γνώμης. Βλ. άρθρ. 24 παρ. 4. ΚΟΔΚΔΛ: «τους εισαγγελικούς λειτουργούς συνδέει σχέση ιεραρχικής εξάρτησης. …Ο εισαγγελικός λειτουργός οφείλει να εκτελεί τις παραγγελίες των προϊσταμένων του. Κατά την εκτέλεση όμως των καθηκόντων του και την έκφραση της γνώμης του ενεργεί αδέσμευτα, υπακούοντας στο νόμο κα στην συνείδησή του». Κατά συνέπεια ο κατώτερος κατά βαθμό εισαγγελέας λαμβάνων παραγγελία από ανώτερο οφείλει να την εκτελέσει, διατηρεί όμως το δικαίωμα διαφορετικής γνώμης. Μεταξύ δε ομοιοβάθμων εισαγγελέων ανώτερος θεωρείται ο αρχαιότερος (άρθρ. 16 παρ. 1 και 24 παρ. 6.ΚΟΔΚΛ). Περαιτέρω ο εισαγγελέας, ασκών τα καθήκοντά του στην προκαταρκτική εξέταση, δύναται να επικουρείται στο έργο του από νεότερους εισαγγελικούς λειτουργούς (πρβλ. άρθρ. 30, 33, 35 ΚΠΔ). Στις ανωτέρω διατάξεις αλλά και σε όλες όσες αναφέρονται στην εκτέλεση των εισαγγελικών καθηκόντων, καθίσταται εμφανές ότι ο εισαγγελέας είναι μονοπρόσωπο όργανο, επικουρούμενο ή αναπληρούμενο, σε περίπτωση δε συμπράξεως αυτή συνίσταται κατά τον ΚΠΔ σε έγκριση ή σύμφωνη γνώμη αλλά ποτέ σε από κοινού σύμπραξη όπου ενεργούν κατά πλειοψηφία, όπως τα πολυπρόσωπα δικαστήρια. Εισαγγελέας ως πολυπρόσωπο όργανο προβλέπεται κατά το δίκαιό μας μόνο στο νόμο περί ευθύνης υπουργών, όταν η ειδική κοινοβουλευτική επιτροπή διενεργεί προκαταρκτική εξέταση (άρθρ. 5 ν. 3126/2003) , οπότε αυτή έχει όλες τις αρμοδιότητες του εισαγγελέα πρωτοδικών και η Βουλή όταν ασκεί ποινική δίωξη κατά υπουργού (άρθρ. 6 του ίδιου νόμου).
Από τα ανωτέρω προκύπτει ότι αντιφατική εισαγγελική παραγγελία δεν νοείται.
1. Η προκαταρκτική εξέταση, ακόμη και όταν ανατίθεται σε δύο Αντεισαγγελείς του Αρείου Πάγου αδιακρίτως, διενεργείται από τον αρχαιότερο, ο οποίος επικουρείται από τον ομοιόβαθμο αλλά νεότερο στην επετηρίδα συνάδελφό του.
2. Ως τελική κρίση, είτε αυτή είναι παραγγελία προς δίωξη είτε προς αρχειοθέτηση, ισχύει η κρίση του αρχαιοτέρου, δηλ. του διενεργούντος την προκαταρκτική εξέταση εισαγγελικού λειτουργού. Η τυχόν διαφορετική άποψη του ετέρου εισαγγελέως περιλαμβάνεται μεν στη δικογραφία αλλά δεν δεσμεύει.
3. Ο εισαγγελέας πλημμελειοδικών, λαμβάνων την παραγγελία προς δίωξη οφείλει να την εκτελέσει διότι δεν ενεργεί πρωτογενώς ιδίω ονόματι αλλά εκτελεί παραγγελία ανωτέρου κατά βαθμό εισαγγελικού λειτουργού.
4. Σε κάθε περίπτωση, αν η Βουλή ασκήσει δίωξη κατά υπουργού, οι συμμέτοχοι «εφεξής κατηγορούνται και δικάζονται μαζί με τον Υπουργό».
*Ο Χρήστος Μυλωνόπουλος είναι καθηγητής Ποινικού Δικαίου, Ποινικής Δικονομίας, και Διεθνούς Ποινικού Δικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών.
Το άρθρο δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «ΤΑ ΝΕΑ»
