Νέα, σφοδρή σύγκρουση της Ένωσης Δικαστών και Εισαγγελέων (ΕνΔε) με την κυβέρνηση, με αφορμή τον τρόπο επιλογής της ηγεσίας των ανώτατων δικαστηρίων.
Η Ένωση καταγγέλλει «θεσμικό εμπαιγμό» από το Υπουργείο Δικαιοσύνης, καθώς – όπως υποστηρίζει – η κυβέρνηση αγνόησε προκλητικά το αποτέλεσμα της μυστικής ψηφοφορίας που η ίδια νομοθέτησε, μη επιλέγοντας ούτε έναν από τους αρεοπαγίτες που προηγήθηκαν στις προτιμήσεις των συναδέλφων τους.
Η αντίδραση ήρθε με οργισμένη ανακοίνωση που μιλά για το «τέλος των ψευδαισθήσεων» και κάνει λόγο για “μαθήματα στο πώς ακυρώνεται ένας νόμος στην πράξη”, επισημαίνοντας ότι οι ίδιοι οι δημιουργοί του θεσμικού πλαισίου το παρακάμπτουν όταν δεν εξυπηρετεί τα σχέδιά τους.
Η σπίθα της σύγκρουσης
Η αφορμή δόθηκε όταν, με το ΦΕΚ 2693/22-7-2025, ορίστηκαν οι 8 νέοι Αντιπρόεδροι του Αρείου Πάγου.
Παρά το ότι η μυστική ψηφοφορία στο Δικαστήριο ανέδειξε συγκεκριμένα πρόσωπα εγνωσμένου κύρους και ήθους, κανένα από αυτά δεν επελέγη.
Η ΕνΔε, σχολίασε:
«Αρεοπαγίτες που χαίρουν εκτίμησης από όλο τον νομικό κόσμο, με άρτια κατάρτιση, πρωτεύσαντες στην εκλογική διαδικασία, δεν κρίθηκαν ικανοί να καταλάβουν καμία από τις θέσεις. Αν αυτό δεν είναι θεσμικός εμπαιγμός, τότε τι είναι;»
Και συνέχισε καυστικά:«Η κυβέρνηση μας έδωσε το τέλειο παράδειγμα για το πώς ακυρώνεται ένας νόμος στην πράξη. Τον νομοθέτησε για να ικανοποιήσει την Ευρώπη και να κερδίσει επικοινωνιακά, αλλά τον γράφει στα παλαιότερα των υποδημάτων της όταν το αποτέλεσμα δεν της ταιριάζει. Καταργήστε τον! Είναι πιο ειλικρινές!»
Το επιχείρημα της κυβέρνησης
Από την πλευρά του, ο υπουργός Δικαιοσύνης Γιώργος Φλωρίδης απάντησε από το βήμα της Βουλής με έντονο ύφος, υπενθυμίζοντας ότι σύμφωνα με το Σύνταγμα την αποκλειστική αρμοδιότητα για την τελική επιλογή έχει το Υπουργικό Συμβούλιο.
«Η χώρα έχει Σύνταγμα, ευτυχώς. Και αυτό λέει πως η τελική απόφαση ανήκει στο Υπουργικό Συμβούλιο. Δεν μπορούμε να πάμε σε “κράτος δικαστών”, διότι τότε θα μιλάμε για άλλο καθεστώς που δεν έχει σχέση με τη Δημοκρατία», δήλωσε χαρακτηριστικά, στέλνοντας μήνυμα στην Ένωση.
Ο ίδιος μάλιστα κατηγόρησε τους επικριτές του ότι επιθυμούν να καταργηθεί η Βουλή και η κυβέρνηση, τονίζοντας πως σε καμία χώρα στον κόσμο η ηγεσία της Δικαιοσύνης δεν εκλέγεται αποκλειστικά από τους ίδιους τους δικαστές.
Οι ευρωπαϊκές πιέσεις
Η Ένωση όμως βλέπει πίσω από τη στάση της κυβέρνησης καθαρά επικοινωνιακά παιχνίδια.
Υπενθυμίζει ότι ο νόμος 5123/2024, που προέβλεπε τη μυστική ψηφοφορία, ψηφίστηκε υπό πίεση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ώστε η Ελλάδα να μην αποτελεί εξαίρεση στην ευρωπαϊκή πρακτική όπου οι δικαστές έχουν λόγο στην επιλογή της ηγεσίας τους.
Ωστόσο, τώρα αποδεικνύεται – σύμφωνα με την ΕνΔε – ότι ο νόμος χρησιμοποιείται “a la carte”, μόνο όταν το αποτέλεσμα συμβαδίζει με τις κυβερνητικές επιθυμίες.
Η ανακοίνωση καταπέλτης της ΕνΔε
Το χθεσινό ΦΕΚ 2693/22-7-2025 για τον ορισμό Αντιπροέδρων στον Άρειο Πάγο επιβεβαίωσε με τον πιο εμφατικό τρόπο το λαϊκό ρητό πως στην Ελλάδα έχουμε νόμους αλλά δεν εφαρμόζονται. Κι εδώ το παράδειγμα για το πώς ακυρώνεται ένας νόμος στην πράξη το δίνει η ίδια η Κυβέρνηση που εισηγήθηκε και ψήφισε τον νόμο.
Για να τα πάρουμε από την αρχή: Πέρσι το καλοκαίρι το Υπουργείο Δικαιοσύνης φέρνει προς ψήφιση το ν. 5123/2024 ο οποίος εισάγει διαδικασία μυστικής ψηφοφορίας στα Ανώτατα Δικαστήρια για τα πρόσωπα που τελικά θα αναλάβουν την ηγεσία της Δικαιοσύνης ως ένα προστάδιο που προηγείται της τελικής απόφασης του Υπουργικού Συμβουλίου.
Φυσικά ο νόμος αυτός ψηφίστηκε μετά από παρότρυνση και προτροπή της Ευρωπαϊκής Ένωσης ώστε η χώρα μας να μην αποτελεί εξαίρεση στην ευρωπαϊκή πρακτική να έχουν λόγο οι δικαστές για την επιλογή της ηγεσίας τους.
Η Ένωσή μας αναγνώρισε τότε πως πρόκειται για ένα μικρό θετικό βήμα παρά τις πολλές ελλείψεις και τα κενά που υπήρχαν. Ο νόμος αυτός δοκιμάστηκε για πρώτη φορά αυτόν τον μήνα με τις επιλογές από την Κυβέρνηση των Αντιπροέδρων και αφού είχε προηγηθεί η μυστική ψηφοφορία στα Ανώτατα Δικαστήρια.
Οι όποιες ψευδαισθήσεις είχαν καλλιεργηθεί, κατέρρευσαν με πάταγο τέτοιο που δονεί την Ευελπίδων και την Λ. Αλεξάνδρας. Αρεοπαγίτες εγνωσμένου κύρους και ήθους που χαίρουν εκτίμησης από όλον τον νομικό κόσμο, με άρτια νομική κατάρτιση, πρωτεύσαντες στην εκλογική διαδικασία μεταξύ των μελών του Δικαστηρίου, δεν κρίθηκαν ικανοί να καταλάβουν καμία από τις 8 θέσεις των Αντιπροέδρων του Αρείου Πάγου που κενώθηκαν!
Και αναρωτιέται ο πολίτης εύλογα: εάν η κυβέρνηση δεν ήθελε να απολέσει το προνόμιό της να αποφασίζει ανεξέλεγκτα για την ηγεσία της Δικαιοσύνης για ποιον λόγο προέβη στην πιο πάνω νομοθετική ρύθμιση, πέρα από τους δύο προφανείς: αφενός να κερδίσει επικοινωνιακά στο εσωτερικό δίνοντας την ψευδαίσθηση πως σέβεται την άποψη των αρμοδίων και αφετέρου να καθησυχάσει την Ευρώπη πως στην χώρα μας υπάρχει το κατάλληλο νομοθετικό πλαίσιο που εγγυάται τη συμμετοχή στις κορυφαίες διαδικασίες.
Εμείς απαντάμε: Δεν τον έχουμε ανάγκη αυτόν τον νόμο που αξιοποιείται a la cart μόνο εάν το αποτέλεσμα της ψηφοφορίας συμβαδίζει με τις κυβερνητικές επιλογές. Καταργήστε τον! Είναι πιο ειλικρινές! Είναι απαίτηση όχι μόνο του Δικαστικού Σώματος αλλά ώριμο κοινωνικό αίτημα ο αυτοπεριορισμός της εκτελεστικής εξουσίας ώστε να χειραφετηθεί ουσιαστικά η Δικαιοσύνη στον τόπο μας.
Η απάντηση Φλωρίδη
Ο Γιώργος Φλωρίδης, απαντώντας στην ανακοίνωση από το βήμα της Ολομέλειας, τόνισε πως «ευτυχώς, η χώρα διαθέτει Σύνταγμα», σύμφωνα με το οποίο την αποκλειστική αρμοδιότητα για την εκλογή της ηγεσίας της Δικαιοσύνης έχει το υπουργικό συμβούλιο.
«Την ευθύνη την έχει το υπουργικό συμβούλιο μετά από πρόταση του υπουργού Δικαιοσύνης. Αυτό είναι το Σύνταγμά μας και ισχύει ακόμη, για όσους κάνουν πως δεν καταλαβαίνουν. Από το 2010 ισχύει η δυνατότητα της Βουλής να εκφράζει γνώμη μέσω της Διάσκεψης των Προέδρων. Πέρυσι τον Ιούνιο θεσπίστηκε και η δυνατότητα της Ολομέλειας των ανωτάτων δικαστηρίων να εκφέρουν γνώμη για την επιλογή των ηγεσιών τους. Αυτό είναι το συντεταγμένο σύστημα της χωράς, την τελική απόφαση την έχει το υπουργικό συμβούλιο», ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υπουργός Δικαιοσύνης.
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι οι πρόσφατες αποφάσεις που ελήφθησαν κινούνται «εντός των ορίων» που περιγράφει ο νόμος και η πρόταση της Βουλής, ενώ στρέφοντας τα βέλη του στην Ένωση Δικαστών και Εισαγγελέων, επισήμανε πως «ορισμένοι επιθυμούν να καταργηθεί η Βουλή και η κυβέρνηση».
«Από κράτος συντεταγμένης πολιτείας να πάμε σε κράτος δικαστών. Δεν μπορεί να αυτονομηθεί από τις άλλες δύο η δικαστική εξουσία, γιατί τότε πάμε σε άλλο είδος καθεστώς που δεν έχει καμία σχέση με τη Δημοκρατία», είπε ο υπουργός Δικαιοσύνης, σημειώνοντας ότι σε καμία χώρα στον κόσμο οι ηγεσίες της Δικαιοσύνης εκλέγονται από τους δικαστές και πως δεν υπάρχει πουθενά εξουσία που να μην έχει έμμεση νομιμοποίηση στη λαϊκή κυριαρχία.
«Όλες οι αλλαγές έγιναν με πίστη και τηρηση του Συντάγματος. Δεν είναι επιλογές που αφορούν επαγγελματικό σωματείο, αλλα ανεξάρτητη δικαστική εξουσία. Η χώρα έχει ακόμα Σύνταγμα γιατί κάποιοι πιστεύουν πως δεν πρέπει να τηρηθεί και να επιβληθούν συσχετισμοί. Αυτό δεν θα γίνει ανεκτό», πρόσθεσε ο Γιώργος Φλωρίδης.
