Γράφει ο Γιάννης Χαμπιλός
Σύμφωνα με το άρθρο 25 παρ. 1 του ισχύοντος Συντάγματος, τα δικαιώματα του ανθρώπου ως ατόμου και ως μέλους του κοινωνικού συνόλου και η αρχή του κοινωνικού κράτους τελούν υπό την προστασία του Κράτους. Όλα τα κρατικά όργανα υποχρεούνται να διασφαλίζουν την ανεμπόδιστη και αποτελεσματική άσκηση της. Οι κάθε είδους περιορισμοί που μπορούν κατά το Σύνταγμα να επιβληθούν στα δικαιώματα αυτά πρέπει να προβλέπονται είτε απευθείας από το Σύνταγμα είτε από το νόμο, εφόσον υπάρχει επιφύλαξη υπέρ αυτού και να σέβονται την αρχή της αναλογικότητας.
Από τη διάταξη αυτή προκύπτει ότι αποδέκτης της επιταγής για σεβασμό της αρχής της αναλογικότητας είναι ο κοινός νομοθέτης που θεσπίζει περιορισμό ατομικών δικαιωμάτων με νόμο. Η εν λόγω αρχή, η οποία κατατείνει στην εκλογίκευση των επαχθών παρεμβάσεων της κρατικής εξουσίας στα ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα του ανθρώπου και του πολίτη, παραβιάζεται όταν η συγκεκριμένη κρατική παρέμβαση δεν είναι πρόσφορη για την επίτευξη του σκοπού που επιδιώκεται με αυτήν, αναγκαία για την επίτευξη του εν λόγω σκοπού με την έννοια ότι το αυτό αποτέλεσμα δεν μπορεί να επιτευχθεί με ένα ανώδυνο ή ηπιότερο μέσο και αναλογική εν στενή έννοια, δηλαδή να τελεί σε εσωτερική αλληλουχία προς τον επιδιωκόμενο σκοπό, ώστε η αναμενόμενη ωφέλεια να μην είναι ποιοτικά και ποσοτικά κατώτερη από τη βλάβη που προκαλείται.
Όσον αφορά τα μέτρα που λήφθηκαν πρόσφατα από την Κυβέρνηση σχετικά με την απαγόρευση της μετακίνησης, των συναθροίσεων κλπ., αυτά δεν τίθεται κανένα ζήτημα ως προς το εάν είναι σύμφωνα με τις επιταγές του Συντάγματός μας ή όχι ,διότι η ερμηνευτική δήλωση του άρθρου 5 του Συντάγματος αναφέρει ξεκάθαρα τη δυνατότητα λήψης όλων των απαραίτητων μέτρων για την προστασία της Δημόσιας Υγείας όπως επιβάλλεται και από το άρθρο 21 παρ.3 του Συντάγματος («Το Κράτος μεριμνά για την υγεία των πολιτών…») χωρίς να γίνεται καμία παραβίαση και του άρθρου 25 για την Αρχή του κοινωνικού κράτους δικαίου και την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων. Στην κατάσταση που βιώνει η χώρα μας δεν απαγορεύτηκαν πλήρως κάθε είδους μετακινήσεις αλλά μόνο οι άσκοπες με γνώμονα πάντοτε το Δημόσιο συμφέρον.
Δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και στην περίπτωση της προσωρινής απαγορεύσεως της τέλεσης κάθε είδους ιεροπραξιών και ακολουθιών στους θρησκευτικούς χώρους λατρείας για το διάστημα της Μεγάλης Εβδομάδος με την πρόσφατη ΚΥΑ υπ’ αριθμόν 23093 ή με την απόφαση για αναστολή επί ένα μήνα των διαδικασιών ασύλου. Ειδικά για την πρώτη, σε επίπεδο διεθνούς δικαίου, το άρθρο 4 παρ. 2 του Διεθνούς Συμφώνου Ατομικών και Πολιτικών Δικαιωμάτων του ΟΗΕ, ορίζει πως απαγορεύεται η αναστολή του δικαιώματος της θρησκευτικής ελευθερίας και των εκφάνσεών του, όπως το ορίζει το άρθρο 18. Σύμφωνα με την παράγραφο 2 του άρθρου 18, επιτρέπονται οι περιορισμοί της ελευθερίας της λατρείας για το σκοπό προστασίας της δημόσιας υγείας. Η θρησκευτική ελευθερία προστατεύεται απόλυτα (αρ.13Σ) και είναι στενά συνδεδεμένη με το δικαίωμα στην προσωπικότητα (αρ.5Σ). Σύμφωνα λοιπόν με την Αρχή της αναλογικότητας, δεν θα έπρεπε να παρθούν μέτρα που να πλήττουν τα δικαιώματα των πολιτών κατ΄αυτόν τον τρόπο, αλλά θα έπρεπε να βρεθούν λύσεις που να επιτρέπουν την συμμετοχή των πιστών στις λειτουργίες των Ναών της χώρας με σαφή κριτήρια (θυμίζουμε ότι η λειτουργία των Σουπερ Μάρκετ συνεχίζεται κανονικά υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις) που να διαφυλάττουν την υγεία των ανθρώπων (πχ περιορισμός ως προς τον αριθμό των ατόμων ανά Ιερό Ναό, χρήση του προαύλιου χώρου κλπ). Τέλος, θα πρέπει πάντοτε να έχουμε κατά νου ότι Δημόσια Υγεία και η διαφύλαξη αυτής δεν αναφέρεται μονάχα στην σωματική υγεία, αλλά και στην ψυχική, η οποία ειδικά τις τελευταίες βδομάδες δέχεται κλονισμούς.
