Tου κ. Πάνου Λαζαράτου, Καθηγητή Δημοσίου Δικαίου Πανεπιστημίου Αθηνών
Η νομική επιχειρηματολογία δεν πρέπει να συγχέεται με την πολιτική.
Ακόμη και οι δυο επιστήμες ,η πολιτική και η νομική, διακρίνονται σαφώς
Στο αντικείμενο , τη στόχευση , την μεθοδολογία , τους κανόνες λογικής επιχειρηματολογίας.
Η διάκριση μεταξύ νομικού και πολιτικού επιχειρήματος πρέπει να είναι άκρως σαφής σε γράφοντα και αναγιγνώσκοντα.
Το οντολογικό στοιχείο εισέρχεται μόνο με αυστηρούς κανόνες στο δεοντολογικό και μόνο υπό τους αυστηρούς αυτούς όρους το γονιμοποιεί.
Αλλιώς το διαστρέφει και το αλλοιώνει.
Το πολιτικώς , ηθικώς , φιλοσοφικώς ,οικονομικώς , και κοινωνικώς ευκταίο , συνηθως μάλιστα ευκταίο μόνο για κάποιους, δεν είναι πάντα και ΝΟΜΙΚΩΣ δυνατό.
Οι νομικοί πρέπει να υπερασπίζονται την αυτοτέλεια της επιστήμης τους.
Και όλοι οι πολίτες .
Σαν τείχος.
« Οκωσπερ τείχεος».
Και ιδίως το ΣΥΝΤΑΓΜΑ.
Είτε συμφωνούν , είτε διαφωνούν με επιμέρους ρυθμίσεις του.
Αλλιώς , την υποβάθμιση της νομικής μεθόδου θα τη βρουν μια μέρα μπροστά τους, με το χειρότερο δυνατό πρόσωπο.
Όταν ακριβώς θα χρειάζονται το ΚΥΡΟΣ του νόμου.
Και το κύρος της επιστημονικής , αυστηρής μεθόδου ερμηνείας του.
- Το άρθρο 16 παρ. 5 εδάφιο ά του ελληνικού Συντάγματος ορίζει:
«Η ανώτατη εκπαίδευση παρέχεται ΑΠΟΚΛΕΙΣΤΙΚΑ από ιδρύματα που αποτελούν ΝΟΜΙΚΑ ΠΡΟΣΩΠΑ ΔΗΜΟΣΙΟΥ ΔΙΚΑΙΟΥ με πλήρη αυτοδιοίκηση.»
Η διατύπωση είναι απόλυτη.
Δεν χωράει παρερμηνείες , εξαιρέσεις ή κάθε είδους ερμηνευτικές συστολές ή διαστολές.
Ιδιως ΔΕΝ είναι μεθοδολογικως επιτρεπτή η ΣΥΜΦΩΝΗ ή « φιλική» προς το ευρωπαϊκό ή το διεθνές δίκαιο ερμηνεία της γραματικώς πεντακάθαρης διαταξεως , παρα τα ΟΨΙΜΩΣ περί του αντιθέτου υποστηριζόμενα.
Οι σύμφωνες προς το ευρωπαϊκό ή το διεθνές δίκαιο ερμηνείες ( όπως και οι σύμφωνες προς το ΣΥΝΤΑΓΜΑ) διενεργούνται ΕΝΤΟΣ του γραμματικου πλαισίου του ερμηνευόμενου κανόνα.
Και όχι εκτός αυτού.
Οι σύμφωνες ή «φιλικές» προς άλλους ( συνηθως ανώτερου ιεραρχικού επιπέδου) κανόνες , ερμηνείες ουδέποτε διορθώνουν το γράμμα κανόνα δικαίου.
Το άρθρο 16 ΣΥΝΤ. αποκλείει ρητά τα ιδιωτικά πανεπιστήμια.
Καμία σύμφωνη προς οποιαδήποτε έννομη τάξη ερμηνεία δεν μπορεί να αλλάξει αυτό.
Μόνο η ΙΣΧΥΣ μπορεί να αλλάξει αυτό.
Παρακάμπτοντας τη νομική επιστήμη.
- Το διεθνές δίκαιο υπερισχύει των κοινών νόμων είναι όμως ΚΑΤΩΤΕΡΟ ιεραρχικώς του ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ.
Υπό οποιαδήποτε νομική μορφή του.
Έτσι διδάχθηκα το άρθρο 28παρ.1 Συντάγματος από τους δασκάλους μου και έτσι θα συνεχίσω να το διδάσκω.
Συνεπως , και κατά τη γνώμη μου αναμφίβολα, ιδιωτικό Πανεπιστήμιο στην ΕΛΛΑΔΑ δεν μπορεί να ιδρυθεί με διακρατική συμφωνία οποιασδήποτε μορφής διότι αυτή θα αντιτίθεται στο άρθρο 16 παρ. 5 του ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ.
Είτε αυτό μας αρέσει είτε όχι.
Ανεξαρτητα από το αν την διακρατική συμφωνία την κάνει η ΕΛΛΑΣ με κράτη- μέλη της ΕΕ της ΠΟΕ της GATS ή με οποιοδήποτε άλλο κράτος.
- Το ΕΥΡΩΠΑΙΚΟ δίκαιο επιβάλλει τον σεβασμό του διεθνούς δικαίου και ιδιως των συμφωνιών που προανέφερα .
Και το ελληνικό Σύνταγμα τον επιβάλλει αυτό το σεβασμό.
Το Ευρωπαϊκό δικαιο όμως δεν επιβάλλει ούτε την κατάργηση του άρθρου 28παρ. 1 ΣΥΝΤ. ούτε την κατάργηση του άρθρου 16 παρ.5 ΣΥΝΤ.
Το ευρωπαϊκό δικαιο δεν επιβάλλει να συναφθούν, τηρηθούν ή τιμηθούν διακρατικές εκπαιδευτικές συμβάσεις ΑΝΤΙΘΕΤΕΣ με το ελληνικό Σύνταγμα.
Ούτε το ΔΕΕ υπονόησε ποτέ κάτι τέτοιο.
Ούτε στην απόφαση ΕΠΙΤΡΟΠΗ κατά ΟΥΓΓΑΡΙΑΣ ( C 66/2018) , ούτε σε κάποια άλλη.
Ούτε το έκανε, ούτε ποτέ θα το κάνει.
Ούτε αμέσως , ούτε εμμέσως.
Να είστε σίγουροι για αυτό.
Κάθε κυκλική σκέψη που παρακάμπτει αυτό το θεμελιώδες , που όλοι ως σήμερα δεχόμασταν, ( τα πολιτικά άλλαξαν, ΟΧΙ τα νομικά) νομίζω πως συνιστά « σόφισμα» ή νομικώς αδύναμο επιχείρημα σκοπιμότητας.
Ιδιως είναι νομικώς ανεπίτρεπτο ( και δικονομικώς όχι ορθό) το «επιχείρημα» ότι οι διεθνείς συμβάσεις και οι κυρωτικοί τους νόμοι δεν ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΙ από δικαστήρια.
Αν ελέγχονταν όμως, τι θα συνέβαινε;
Πέραν του ότι υπάρχει πληθώρα δυνατοτήτων παρεμπίπτοντος ελέγχου τους και τυχόν ζήτημα που θα ανακύψει με κάποια διακρατική συμφωνία θα φθάσει , με τον ένα ή τον άλλο τρόπο ενώπιον του ΣΤΕ.
Σαν τους « κλέφτες» δηλαδή.
Ανεπίτρεπτο « επιχείρημα» σε κάθε περίπτωση.
Το οποίο όμως κάτι δηλώνει.
Ότι επιχειρείται για λόγους σκοπιμότητας η παράκαμψη των κανόνων του Συντάγματος και της νομικής επιστήμης.
- Ιδιωτικά Πανεπιστήμια πρέπει να ιδρυθούν και στην ΕΛΛΑΔΑ, αναμφισβήτητα.
Είμαι ο τελευταιος που θα τα « φοβηθεί».
Υπό προϋποθέσεις όμως.
Μετά από αναθεώρηση του ΣΥΝΤΑΓΜΑΤΟΣ , το οποίο θα θέτει και τις βασικές αρχές της αυστηρής εποπτείας τους, ώστε η παρεχόμενη σε αυτά εκπαίδευση να είναι όντως ΑΝΩΤΑΤΟΥ επιπέδου.
Υποκείμενη , όπως και η δημόσια, σε τμηματική και ιδρυματική αξιολόγηση καθώς και σε πιστοποίηση ποιότητας σπουδών κάθε ακαδημαϊκής μονάδας, σύμφωνα με την ελληνική νομοθεσία.
Από τον ανταγωνισμό μεταξύ δημοσίου ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ και αυστηρά εποπτευόμενων υψηλού επιπέδου ιδιωτικών πανεπιστημιακών σχολών , όλοι θα βγουν κερδισμένοι.
Μακάρι η ΕΛΛΑΔΑ μας να μετατραπεί σε ακαδημαϊκό ΚΟΜΒΟ της νοτιανατολικής Μεσογείου.
Μακάρι!
Αλλά τηρώντας με θρησκευτική ευλάβεια το Σύνταγμά της και την αναθεωρητική διαδικασία του.
Όπως τελικά επιβάλλει η ίδια η ΔΗΜΟΚΡΑΤΙΑ.
