*Μαργαρίτα Στενιώτη, Εφέτης
Ως νομικοί αλλά κυρίως ως πολίτες πρέπει να έχουμε μνήμη, γιατί η Δημοκρατία, διαχρονικά, κατακτιέται και διαφυλάσσεται με αγώνες. Στις 21-2-2023, συμπληρώνονται πενήντα χρόνια από την εξέγερση των φοιτητών της Νομικής Σχολής, που αποτέλεσε μια από τις πιο σημαντικές στιγμές του αντιδικτατορικού αγώνα και άνοιξε το δρόμο προς τη Δημοκρατία και την Ελευθερία.
Οι πρώτες άξιες λόγου φοιτητικές αντιδράσεις, κατά τη διάρκεια της δικτατορίας, εμφανίσθηκαν στις αρχές του 1972, με τη συγκρότηση των Φοιτητικών Επιτροπών Αγώνα, που αμφισβητούσαν τα διορισμένα από τη δικτατορία διοικητικά συμβούλια των φοιτητικών συλλόγων. Η δικτατορία για να κάμψει τις αντιδράσεις, το Νοέμβριο του 1972 προκήρυξε εκλογές στους φοιτητικούς συλλόγους. Νικητές, βέβαια, δεν μπορούσαν να είναι άλλοι παρά οι προσκείμενοι σ’ αυτή φοιτητές… Η νοθεία καταγγέλθηκε και είχε σαν αποτέλεσμα τη δημιουργία ενός μαχητικού φοιτητικού κινήματος, το οποίο στις 5 Φεβρουαρίου αποφασίζει γενική αποχή από τα μαθήματα του Πολυτεχνείου.
Η δικτατορία απαντά στις 13 Φεβρουαρίου με τη δημοσίευση του νομοθετικού διατάγματος 1347, με το οποίο δίνεται η δυνατότητα στον Υπουργό Εθνικής Άμυνας να ανακαλεί, μονομερώς, τις αναβολές στράτευσης των φοιτητών που απείχαν από τα μαθήματά τους. Στόχος ήταν να σιγήσει το φοιτητικό κίνημα, ο οποίος δεν επετεύχθη, καθότι οι φοιτητές αντέδρασαν και την ίδια ημέρα καθώς και την επομένη γίνεται συγκέντρωση και διαδήλωση μέσα στο Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο. Η Αστυνομία παραβιάζει το πανεπιστημιακό άσυλο και συλλαμβάνει 11 φοιτητές, τους οποίους παραπέμπει σε δίκη ενώ άμεσα 88 φοιτητές λαμβάνουν φύλλο πορείας για να παρουσιαστούν στο στρατό. Η έντονη αντίδραση των φοιτητών απέναντι στις αντιδημοκρατικές πρακτικές είναι μονόδρομος.
Στις 21 Φεβρουαρίου 1973, 4.000 φοιτητές καταλαμβάνουν το κτίριο της Νομικής Αθηνών στην οδό Σόλωνος. Από την ταράτσα του κτιρίου καλούν το λαό της Αθήνας να συμπαρασταθεί στον αγώνα τους για δημοκρατικές ελευθερίες και απαγγέλλουν τον όρκο: «Εμείς οι φοιτηταί των Ανωτάτων Εκπαιδευτικών Ιδρυμάτων ορκιζόμαστε στ’ όνομα της ελευθερίας να αγωνισθούμε μέχρι τέλους για την κατοχύρωση: α) των ακαδημαϊκών ελευθεριών, β) του πανεπιστημιακού ασύλου, γ) της ανακλήσεως όλων των καταπιεστικών νόμων και διαταγμάτων».
Πνευματικοί άνθρωποι σπεύδουν να υπερασπιστούν τους φοιτητές ενώ οι πρυτανικές αρχές ανέχονται σιωπηρά την κατάληψη, χωρίς να ζητήσουν την επέμβαση της αστυνομίας. Το βράδυ της επόμενης ημέρας (22 Φεβρουαρίου) άρχισε η αποχώρηση των καταληψιών, με την κάλυψη χιλιάδων διαδηλωτών, που κατέκλυσαν τους δρόμους γύρω από τη Νομική. Ωστόσο, υπήρξαν συγκρούσεις με την αστυνομία και παρακρατικούς, με αποτέλεσμα τραυματισμούς και συλλήψεις διαδηλωτών. Η λαϊκή κινητοποίηση εμψύχωσε τους φοιτητές, που προχώρησαν και σε δεύτερη κατάληψη της Νομικής (20 Μαρτίου 1973). Αυτή τη φορά, οι πρυτανικές αρχές ζήτησαν την επέμβαση της αστυνομίας και η κατάληψη τελείωσε με δεκάδες τραυματίες και συλλήψεις φοιτητών και διαδηλωτών. Όμως, ο δρόμος για την εξέγερση στο Πολυτεχνείο, 17 Νοεμβρίου 1973, είχε ανοίξει.
Το μήνυμα από την εξέγερση των φοιτητών της Νομικής, πενήντα χρόνια μετά, είναι επίκαιρο, γιατί αποτελεί μία ισχυρή υπόμνηση του χρέους και της ευθύνης μας προς προάσπιση της Δημοκρατίας και της Ελευθερίας.
