*Του Αλέξη Παπαχελά
Ο καπιταλισμός για να λειτουργήσει αποτελεσματικά πρέπει να είναι δίκαιος. Πρέπει να αποδέχεται την αποτυχία για όποιον παίρνει απαραίτητα ρίσκα. Πρέπει όμως και να βασίζεται στην παραδειγματική τιμωρία όσων λειτουργούν κατά τρόπο αθέμιτο, πλουτίζουν παράνομα και ποδοπατούν τους βασικούς κανόνες της πολιτείας.
Στην Ελλάδα διαπιστώνεται ένα παράδοξο. Βλέπει κανείς υγιείς επιχειρηματίες οι οποίοι αγωνιούν για το προσωπικό τους, για το μέλλον των επιχειρήσεών τους. Προσπαθούν να είναι εντάξει στις υποχρεώσεις τους, πληρώνοντας εγκαίρως φόρους και δάνεια. Ο κορωνοϊός τούς έχει κάνει να χάσουν τον ύπνο τους. Υστερα από δέκα χρόνια κρίσης και πολύ δύσκολων αποφάσεων, η αβεβαιότητα ξαναγύρισε. Με δυσκολία κοιμούνται τα βράδια και προσπαθούν να σώσουν ό,τι μπορούν.
Την ίδια στιγμή, βλέπει κανείς χαλαρούς και ωραίους «επιχειρηματίες», οι οποίοι απολαμβάνουν τις διακοπές τους με μεγάλα σκάφη σε κοσμικά θέρετρα αφού έχουν φεσώσει το σύμπαν και έχουν παραβιάσει κάθε άρθρο, κάθε κώδικα…
Μα θα πει κάποιος, τι σας έπιασε τώρα, σας κατέλαβε σοσιαλμανία; Οχι, το αντίθετο! Θέλουμε ένα σύστημα ελεύθερης αγοράς, στο οποίο όμως όποιος πιάνεται στα πράσα θα πληρώνει το τίμημα. Δεκάδες μικροί και μεσαίοι παραγωγοί, που αποτελούσαν αναπόσπαστο κομμάτι του παραγωγικού ιστού της χώρας, πλήρωσαν –για παράδειγμα– το κόστος της κακοδιαχείρισης μιας μεγάλης εταιρείας λιανικού εμπορίου. Το ίδιο και ο Ελληνας φορολογούμενος, μέσω των τραπεζών. Πριν από λίγα χρόνια υλοποιήθηκε με μεγάλες πιέσεις μια συμφωνία που έκλεισε το ζήτημα χωρίς πολλά πολλά. Τέλος καλό, όλα καλά.
Μια άλλη εταιρεία που εμφανίσθηκε σαν πολυεθνική, αλλά αποδείχθηκε «μαϊμού», έκανε όλες τις παρανομίες που μπορούσε. Η Δικαιοσύνη, η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς, όλες οι ελεγκτικές αρχές αρχικά κοιμήθηκαν και μετά κινήθηκαν με απελπιστικά αργούς ρυθμούς. Εν τω μεταξύ, όποιος εκπρόσωπος του ελληνικού κράτους ταξίδευε στο εξωτερικό άκουγε επικεφαλής μεγάλων επενδυτικών οίκων να εκφράζουν την οργή τους και να εξηγούν ότι δεν θα επενδύσουν σε ελληνική εισηγμένη εταιρεία αν δεν υπάρξει κάθαρση στη συγκεκριμένη υπόθεση. Η πίεση αυξήθηκε κάπως, αλλά η κάθαρση αργεί.
Κάτι πρέπει να αλλάξει λοιπόν. Τα «συγχωροχάρτια» δεν βοηθούν στην εμπέδωση μιας νέας κουλτούρας σεβασμού των κανόνων από όλους. Ενας Ελληνας τραπεζίτης που έχει περάσει χρόνια στο εξωτερικό και γνωρίζει πρόσωπα και πράγματα αναρωτιέται συχνά «μα γιατί η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα στην οποία μόνο οι καλοί άνθρωποι, αυτοί που είναι εντάξει, φοβούνται;». Και όταν δεν φοβούνται, νιώθουν απλά κορόιδα, θα πρόσθετα!
Αναδημοσίευση από την Καθημερινή.
