Από την Σωτηρία Δημητροπούλου, ασκούμενη Δικηγόρο Αθηνών
Το Γενικό Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΓενΔικΕΕ) αποφάνθηκε τον Οκτώβριο του 2022 για το κατά πόσο το χαρακτηριστικό καρό μοτίβο της εταιρείας Louis Vuitton απέκτησε διακριτικό χαρακτήρα λόγω χρήσης (υπόθεση Τ-275/21, Louis Vuitton Malletier κατά EUIPO- Wisniewski ).
Ανάλυση της απόφασης του Γενικού Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης
Το ΓενΔικΕΕ επιλήφθηκε να αποφασίσει επί του ανωτέρω ζητήματος έπειτα από προσφυγή της εταιρείας Louis Vuitton (263 ΣΛΕΕ) για ακύρωση και τροποποίηση της απόφασης του 5ου Τμήματος Προσφυγών του Ευρωπαϊκού Γραφείου Πνευματικής Ιδιοκτησίας (EUIPO) για την έλλειψη διακριτικού χαρακτήρα του εικονιστικού σήματος της εταιρείας Μοτίβο «Damier Azur», το οποίο είχε καταχωρηθεί στον Παγκόσμιο Οργανισμό Πνευματικής Ιδιοκτησίας (WIPO) το 2008 για τα αγαθά της κλάσης 18, ενώ το 2009 αναγνωρίστηκε ως έχον την προστασία Ευρωπαϊκού Σήματος από τον EUIPO.
Εικόνα 1: Το υπό εξέταση σήμα της LouisVuitton
Tο Γενικό Δικαστήριο απέρριψε τον ισχυρισμό της Louis Vuitton ότι το καρό μοτίβο έχει αποκτήσει διακριτικό χαρακτήρα λόγω χρήσης κατά την παρ. 3 του άρθρου 7 του Κανονισμού 2017/1001 ΕΕ. Για την διαμόρφωση της κρίσης του το ΓενΔικΕΕ στηρίχθηκε σε αποδεικτικά στοιχεία όπως η αξία και το μερίδιο αγοράς της μάρκας της αιτούσας εταιρείας, πληροφορίες για την ιστορία του επίμαχου σήματος, τιμολόγια πωλήσεων, διαφημιστικές καμπάνιες και κάλυψη από τα μέσα ενημέρωσης, στοιχεία για την χρήση του προσβαλλόμενου σήματος στο διαδίκτυο, δηλώσεις εμπειρογνωμόνων, δημοσκοπήσεις, γεωγραφική εμβέλεια και διάρκεια σήματος, επένδυση δικαιούχου στην εμπορική προώθηση καθώς και το ποσοστό των καταναλωτών που αντιλαμβάνονται το συγκεκριμένο σήμα ως προερχόμενο από την εν λόγω επιχείρηση. Παράλληλα, επισήμανε ότι για να αποκτηθεί διακριτικός χαρακτήρας η χρήση πρέπει να ξεπερνά τα γεωγραφικά όρια ενός κράτους μέλους και να επεκτείνεται στο μεγαλύτερο μέρος της ΕΕ, ως απότοκο ενιαίας στρατηγικής μάρκετινγκ ή γεωπολιτικής και πολιτισμικής εγγύτητας μεταξύ των κρατών μελών.
Νομοθετικό Πλαίσιο
Σε ενωσιακό επίπεδο κατά το άρθρο 4 του Κανονισμού 2017/1001 ΕΕ το σήμα πρέπει να έχει διακριτικό χαρακτήρα κατά την καταχώρισή του, δηλαδή να αποτελείται από σημεία ικανά να διακρίνουν τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες μιας επιχείρησης από εκείνα άλλων επιχειρήσεων. Έτσι, καθίσταται δυνατή η αναγνώριση του προϊόντος ως προερχόμενο από μια συγκεκριμένη επιχείρηση. Σε περίπτωση που το σήμα στερείται διακριτικού χαρακτήρα στοιχειοθετείται απόλυτος λόγος απαραδέκτου καταχώρισης. Εξαίρεση εισάγει η παρ. 3 του άρθρου 7 του Κανονισμού η οποία προβλέπει ότι το σήμα καταχωρείται εφόσον έχει αποκτήσει για τα προϊόντα ή τις υπηρεσίες για τις οποίες ζητείται η καταχώριση διακριτικό χαρακτήρα λόγω της χρήσης που έχει γίνει.
Η ελληνική νομοθεσία με το Ν. 4679/2020 ενσωμάτωσε την Οδηγία 2015/2436 ΕΕ και συγκλίνει με τις ρυθμίσεις για το Ευρωπαϊκό σήμα του Κανονισμού 2017/1001. Πιο συγκεκριμένα, η παρ. 2 του άρθρου 4 του νόμου προβλέπει εξαίρεση ως προς το απαράδεκτο και την ακυρότητα ενδείξεων περιγραφικών, κοινόχρηστων ή χωρίς διακριτικό χαρακτήρα. Απαραίτητη προϋπόθεση είναι το επίμαχο σήμα να απέκτησε διακριτική δύναμη λόγω χρήσης στις σχετικές συναλλαγές στην Ελλάδα. Απλή χρήση δεν είναι αρκετή (ΣτΕ 886/2009, ΔΕφΑθ 5212/2014), αλλά επιβάλλεται επικράτηση στις συναλλαγές και μάλιστα υπό την αυστηρή προϋπόθεση του γεωγραφικού κριτηρίου της επέκτασης σε όλη την Ελληνική Επικράτεια. Η Επικράτηση στις συναλλαγές ελέγχεται με αντικειμενικά κριτήρια και με γνώμονα τις αντιλήψεις σημαντικού τμήματος των συναλλαγών.
Συμπερασματικά, η απόκτηση διακριτικής δύναμης διά χρήσης του σήματος απαιτεί την τήρηση αυστηρών προϋποθέσεων και ισχυρών αποδεικτικών μέσων. Ένα ακόμη χαρακτηριστικό παράδειγμα μη θεμελίωσης διακριτικής ικανότητας μέσω της χρήσης στις συναλλαγές αποτελεί και η υπόθεση των τριών παράλληλων λωρίδων της Adidas (19.6.2019, ΓενΔικΕΕ, T-307/17), οπού παρά το γεγονός ότι πρόκειται για μία επιχείρηση παγκόσμιας εμβέλειας το δικαστήριο έκρινε ότι δεν θεμελιώθηκε διακριτικός χαρακτήρας διά χρήσης του εν λόγω σήματος λόγω μη επαρκών αποδεικτικών μέσων.
Πηγές
Δίκαιο Σημάτων Ερμηνεία κατ’ άρθρο του Ν. 4679/2020, επιμέλεια Νικόλαος Ρόκας με τη συνεργασία Ιάκωβου Βενιέρη, Έφης Κινινή, Χρήστου Χρυσάνθη, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΣΑΚΚΟΥΛΑ Αθήνα- Θεσσαλονίκη, 2022
Το νέο δίκαιο των Εμπορικών Σημάτων (Ν 4679/2020), Χρήστος Σπ. Χρυσάνθης, Νομική Βιβλιοθήκη, 2020
Liesbeth Marijnissen, Member of the Fourth Board of Appeal of the EUIPO, Case-law comment: Has this Louis Vuitton pattern acquired distinctiveness?, Alicante News Up to date information on IP and EUIPO-related matters, January 2023
ΔΠρΑθ 11795/2020, ΤΝΠ ΝΟΜΟΣ
Αιτιολογική έκθεση Ν. 4679/2020
Πηγή: www.nomikospalmos.wordpress.com
