Της Ελένης Τσιάβο
Αθωωτική ήταν η απόφαση που εξέδωσε σήμερα 26 Σεπτεμβρίου 2022 το Πενταμελές Εφετείο Κακουργημάτων για την πολύκροτη δίκη Siemens, αθωώνοντας ειδικότερα στο σύνολο όλους τους κατηγορούμενους στην υπόθεση.
Πιο αναλυτικά, από τους 22 συνολικά κατηγορουμένους κρίθηκαν αθώοι οι 20 κατά περίπτωση ομόφωνα και κατά πλειοψηφία.
Το δικαστήριο αποφάσισε και την παύση της ποινικής δίωξης για πράξεις που έχουν τελεστεί έως το 2002 λόγω παραγραφής.
Οι δύο κατηγορούμενοι Καραβέλας – Γυφτόπουλος (Αποβιώσας)
Όσον αφορά τον φυγόδικο Χρήστο Καραβέλα, σε βάρος του οποίου εκκρεμεί ποινή κάθειρξης 15 ετών από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο, δεν εκδόθηκε απόφαση αφού δεν ασκήθηκε από την πλευρά του έφεση, ενώ απόφαση δεν εκφωνήθηκε ούτε για τον Δημήτρη Γυφτόπουλο, ο οποίος δεν βρίσκεται εν ζωή.
Η απόφαση του δευτεροβάθμιου δικαστηρίου, έχει ως εξής:
Μιχαήλ Χριστοφοράκος: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος κατά πλειοψηφία 4-1 (ένα μέλος είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω δεδικασμένου).
Πρόδρομος Μαυρίδης: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος κατά πλειοψηφία 4-1 (ένα μέλος είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω δεδικασμένου).
Αλέξανδρος Αθανασιάδης: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος ομόφωνα.
Karl Friedrich Eduard PIERER Von ESCH: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος ομόφωνα.
Thomas GANSWINDT: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος κατά πλειοψηφία 4-1 (ένα μέλος είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω δεδικασμένου).
Jörg Michael KUTSCHENREUTER: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος κατά πλειοψηφία 4-1 (ένα μέλος είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω δεδικασμένου).
Reinhard Herbert SIEKACZEK: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος κατά πλειοψηφία 4-1 (ένα μέλος είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω δεδικασμένου).
Wolfgang Paul Wilhelm RUDOLPH: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος ομόφωνα.
Heinz Wolfgang Ernst Keil Von JAGEMANN: παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος κατά πλειοψηφία 4-1 (ένα μέλος είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω δεδικασμένου).
Franz Joseph RICHTER: παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος ομόφωνα.
Γιώργος Σκαρπέλης: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για όλες τις πράξεις, λόγω παραγραφής.
Νικόλαος ΝΙΝΤΟ: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για όλες τις πράξεις, λόγω παραγραφής.
Γιώργος Αργυρόπουλος: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για όλες τις πράξεις, λόγω παραγραφής.
Δημήτριος Κουβάτσος: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος ομόφωνα.
Παναγιώτη Νικάκη: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος κατά πλειοψηφία 4-1 (ένα μέλος είχε τη γνώμη ότι έπρεπε να κηρυχθεί απαράδεκτη η ποινική δίωξη λόγω δεδικασμένου).
Γιώργος Καλδής: Παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος.
Αλέξανδρος Λέτσας: παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος.
Φάνης Λυγινός: παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος.
Jean Claude OSWALD: παύει οριστικά την ποινική δίωξη για τις πράξεις που τελέστηκαν έως το 2002 και για τις λοιπές αθώος.
Μάρθα Δημητριάδη-Καραβέλα: Αθώα
Το χρονικό του σκανδάλου
Το σκάνδαλο Siemens στην Ελλάδα είναι μια υπόθεση που αφορούσε σε ενδεχόμενο χρηματισμό Ελλήνων πολιτικών και στελεχών δημόσιων οργανισμών, όπως ο ΟΤΕ, από την γερμανική εταιρεία Siemens, σχετιζόμενο με συμβάσεις προμήθειας υλικών, υπηρεσιών και συστημάτων στο Ελληνικό Δημόσιο. Η υπόθεση ερευνάται από το 2008, τόσο από την ελληνική Δικαιοσύνη, όσο και από μια εξεταστική επιτροπή του Ελληνικού Κοινοβουλίου, σε συνεργασία με τις γερμανικές δικαστικές αρχές του Μονάχου. Η δίκη για τα μαύρα ταμεία της Siemens ξεκίνησε στο Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων τον Φεβρουάριο του 2017, 11 χρόνια μετά την έναρξη της έρευνας στην Ελλάδα, με συνολικά 64 κατηγορούμενους, Έλληνες και Γερμανούς, μεταξύ των οποίων πρώην στελέχη της Siemens Ελλάδας, πρώην στελέχη της μητρικής εταιρίας αλλά και στελέχη του ΟΤΕ που φέρονται ως αποδέκτες μαύρου χρήματος.
Το σκάνδαλο αποκαλύφθηκε όταν έγινε γνωστό στη Γερμανία ότι η Siemens δαπάνησε 1,3 δις ευρώ σε αμφιλεγόμενες πληρωμές (δωροδοκίες) για να εξασφαλίζει συμβόλαια σε διάφορες χώρες μεταξύ των ετών 1999 και 2006. Στελέχη της Siemens έχουν ισχυριστεί ότι συνολικά το ποσό των 130 εκατομμυρίων μάρκων είχε δοθεί σε Έλληνες.[3]. Καταθέτοντας στη δίκη για τα μαύρα ταμεία της Siemens, τον Μάρτιο του 2017, ο πρώην πρόεδρος του ΟΤΕ, Παναγής Βουρλούμης, είπε ότι σύμφωνα με το πρώην στέλεχος της Siemens, Ράινχαρτ Σίκατσεκ, είχαν δωροδοκηθεί 50 με 75 στελέχη του ΟΤΕ. [4]
Η ελληνική δικαιοσύνη
Από την πλευρά της ελληνικής Δικαιοσύνης, με την υπόθεση ασχολήθηκαν συνολικά αυτά τα χρόνια:
ο 4ος ειδικός ανακριτής Νίκος Ζαγοριανός, με προανάκριση από το 2005 ως τον Σεπτέμβριο του 2008. Αργότερα, ο προϊστάμενος επιθεώρησης των δικαστηρίων Ιωάννης Παπανικολάου άσκησε ποινική δίωξη κατά του κου Ζαγοριανού για παράβαση καθήκοντος και κατάχρηση εξουσίας κατά τους χειρισμούς του στην υπόθεση. Ο Υπουργός Δικαιοσύνης Χάρης Καστανίδης ζήτησε την προσωρινή αργία του κου Ζαγοριανού, κάτι που απερρίφθη από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου[5].
ο εισαγγελέας πρωτοδικών Παναγιώτης Αθανασίου, με προανάκριση από τα τέλη του 2006 μέχρι το καλοκαίρι του 2008, ενώ από τον Σεπτέμβριο του 2008 ανέλαβε την κύρια ανάκριση[6]
ο πρώην εισαγγελέας του Αρείου Πάγου Γιώργος Σανιδάς
η εφέτης ανακρίτρια Μαρία Νικολακέα
η Αντεισαγγελέας Εφετών Ελένη Βασιλειάδου
Εξεταστική επιτροπή
Τον Φεβρουάριο του 2010 συστάθηκε εξεταστική επιτροπή του ελληνικού Κοινοβουλίου, αποτελούμενη από 19 βουλευτές από όλα τα κόμματα. Πρόεδρος της επιτροπής ήταν ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Σήφης Βαληράκης.
Οι εργασίες της επιτροπής παρατάθηκαν αρχικά ως τις 30 Ιουνίου 2010, καθώς “προκύπτουν ενδείξεις εμπλοκής πολιτικών προσώπων, αλλά και ευθύνες για τις δικαστικές αρχές”. Μετά από άλλη μια παράταση, τελικά οι δραστηριότητες της Εξεταστικής Επιτροπής φαίνεται ότι θα λήξουν στα τέλη Σεπτεμβρίου 2010.[9]
Μάρτυρες
Στην επιτροπή κατέθεσαν:
στις 22 Φεβρουαρίου ο πρώην πρόεδρος του ΟΤΕ Δημήτρης Παπούλιας
την 1η Μαρτίου ο διοικητής του ΟΤΕ Παναγής Α. Βουρλούμης
στις 4 Μαρτίου ο εισαγγελέας πρωτοδικών Παναγιώτης Αθανασίου και ο 4ος ειδικός ανακριτής Νίκος Ζαγοριανός
στις 5 Μαρτίου το ανώτατο διευθυντικό στέλεχος της SIEMENS Ευάγγελος Σέκερης
στις 20 Απριλίου ο νυν διευθύνων σύμβουλος της Siemens Ελλάδος Παναγιώτης Ξυνής
στις 21 Απριλίου ο πρώην Υπουργός Γιάννης Κεφαλογιάννης
στις 22 Απριλίου η γραμματέας του Μιχάλη Χριστοφοράκου, Κατερίνα Τσακάλου
στις 26 Απριλίου ο πρώην υφυπουργός Δημόσιας Τάξης Χρήστος Μαρκογιαννάκης
στις 29 Απριλίου ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Κώστας Καρτάλης και ο δικηγόρος Αλέξανδρος Λυκουρέζος
στις 13 Μαΐου ο πρώην Υπουργός Γιώργος Βουλγαράκης[17] και ο πρώην πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος της Vodafone Ελλάδος Γιώργος Κορωνιάς
στις 18 Μαΐου ο βουλευτής ΠΑΣΟΚ Κώστας Γείτονας και ο πρώην γενικός διευθυντής ΝΔ Κώστας Σημαιοφορίδης
στις 20 Μαΐου ο πρώην διευθυντής στρατηγικού σχεδιασμού, ανάπτυξης και ακίνητης περιουσίας του ΟΣΕ Ευστάθιος Τσέγκος, και ο πρώην γενικός διευθυντής του ΟΣΕ Παναγιώτης Κουμάντος
στις 26 Μαΐου ο πρώης Υπουργός Τάσος Μαντέλης και ο κουμπάρος του, επιχειρηματίας Γιώργος Τσουγκράνης
στις 2 Ιουνίου ο επιχειρηματίας Μάριος Κάτσικας
στις 3 Ιουνίου ο πρώην οικονομικός και γενικός διευθυντής της Siemens Ρούντολφ Φίσερ και (εκ νέου) η γραμματέας του Μιχάλη Χριστοφοράκου, Κατερίνα Τσακάλου
στις 11 Ιουνίου ο πρόεδρος και διευθύνων σύμβουλος του ομίλου εταιρειών επικοινωνιών CIVITAS Γιώργος Φλέσσας
στις 13 και τις 23 Ιουνίου ο πρώην διευθύνων σύμβουλος του ΟΣΕ Κώστας Γιαννακός
στις 13 Ιουλίου οι πρώην πρόεδροι του Οργανισμού Προβολής Ελληνικού Πολιτισμού, Σταμάτης Μαύρος και Μιχάλης Σιώψης, ο πρόεδρος της επιτροπής επιλογής αναδόχου Δημήτρης Λυμπερόπουλος, και ο πρώην γενικός γραμματέας υπουργείου Πολιτισμού Χρήστος Ζαχόπουλος
στις 14 Ιουλίου ο πρώην υπουργός Μεταφορών και Επικοινωνιών Χρίστος Βερελής
στις 15 Ιουλίου ο πρώην υπουργός Μεταφορών Μιχάλης Λιάπης
στις 26 Αυγούστου ο πρώην υπουργός Οικονομικών Νίκος Χριστοδουλάκης και ο πολιτικός μηχανικός Παντελής Καρακώστας
την 1η Σεπτεμβρίου ο πρώην Υπουργός Άμυνας Άκης Τσοχατζόπουλος και ο Παύλος Νικολαΐδης[28]
στις 2 Σεπτεμβρίου ο επιχειρηματίας Σωκράτης Κόκκαλης και ο πρώην Υπουργός Άμυνας Σπήλιος Σπηλιωτόπουλος[29]
στις 7 Σεπτεμβρίου ο πολιτικός μηχανικός Παντελής Καρακώστας[30]
στις 9 Σεπτεμβρίου ο Βουλευτής ΝΔ Πάνος Καμμένος[31]
στις 14 Σεπτεμβρίου ο πρώην Βουλευτής Θεόδωρος Τσουκάτος[32]
στις 15 Σεπτεμβρίου η πρώην Υπουργός Εξωτερικών Ντόρα Μπακογιάννη[33]
στις 26 Οκτωβρίου ο Ράινχαρτ Σίκατσεκ, ο φαινόμενος βασικός διαχειριστής των “μαύρων ταμείων” της Siemens[34]
στις 27 Οκτωβρίου ο πρώην διευθύνων σύμβουλος της Siemens Ελλάδος, Μιχάλης Χριστοφοράκος[34]
Στελέχη της Siemens
Τα χρήματα φαίνεται να διοχετεύτηκαν από κρυφά ταμεία της Siemens και μέσω υπεράκτιων (offshore) εταιρειών[35] να έφταναν στους τελικούς αποδέκτες τους. Ο κύριος διαχειριστής των χρημάτων αυτών φαίνεται να είναι ο τότε διευθύνων σύμβουλος της Siemens Ελλάδος, Μιχάλης Χριστοφοράκος, καθώς και ο πρώην διευθυντής τηλεπικοινωνιών της Siemens Ελλάδος, Πρόδρομος Μαυρίδης.
Ο Χριστοφοράκος διέφυγε στην Γερμανία στις 15 Δεκεμβρίου 2007 και δικάστηκε από την γερμανική Δικαιοσύνη, ενώ εντάλματα έκδοσής του στην Ελλάδα απορρίφθηκαν από την γερμανική Δικαιοσύνη[2].
Αποδέκτες των χρημάτων
Μέχρι στιγμής τα παρακάτω πρόσωπα έχουν ομολογήσει την λήψη χρημάτων από τα ταμεία της Siemens:
Ο Θεόδωρος Τσουκάτος παραδέχτηκε τον Ιούνιο του 2008 ότι το 1999 έλαβε ένα εκατομμύριο μάρκα. Υποστηρίζει πως τα χρήματα αυτά σταδιακά μπήκαν στα ταμεία του ΠΑΣΟΚ, κάτι που όμως ακόμη δεν έχει αποδειχτεί.[36]
Ο Τάσος Μαντέλης παραδέχτηκε τον Μάιο του 2010 ότι το 1998 και το 2000 έλαβε 200.000 και 250.000 μάρκα αντίστοιχα. Για το πρώτο ποσό κατονόμασε την Siemens, ενώ για το δεύτερο δήλωσε ότι δεν γνωρίζει την προέλευσή τους. Από τις 27 Μαΐου 2010 έχει απαγορευτεί στον Τάσο Μαντέλη η έξοδος από την χώρα. Το αδίκημα της δωροδοκίας έχει παραγραφεί, όμως φαίνεται ότι ο Τάσος Μαντέλης θα δικαστεί για νομιμοποίηση εσόδων από παράνομη δραστηριότητα. Τον Ιούλιο του 2017, ο Τάσος Μαντέλης κρίθηκε ομόφωνα ένοχος από το Τριμελές Εφετείο Κακουργημάτων για το αδίκημα του ξεπλύματος βρόμικου χρήματος.
Συμβάσεις Siemens-Δημοσίου
Από τη δεκαετία του ’90 ως σήμερα κάποιες από τις σημαντικότερες συμβάσεις μεταξύ Siemens Ελλάς και ελληνικού δημοσίου είναι οι παρακάτω:
η ψηφιοποίηση των τηλεφωνικών κέντρων του ΟΤΕ (μαζί με την Intracom) από το 1990 ως το 1997
το σύστημα C4I για την ασφάλεια των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004
το τρίτο τμήμα του Προαστιακού (μαζί με τις Τέρνα και Άκτωρ)
ντιζελάμαξες και τροχαίο υλικό ΟΣΕ και ΗΣΑΠ
το πρόγραμμα τηλεπικοινωνιών “Ερμής” του Ελληνικού Στρατού (μαζί με την Ελληνική Αεροπορική Βιομηχανία), από το 1999, για 300 εκ. ευρώ, με χρόνο παράδοσης το 2006
προμήθειες των δημόσιων νοσοκομείων
