Το ζήτημα των δανείων σε ελβετικό φράγκο επανήλθε σήμερα 5/12 στον Άρειο Πάγο, με την υπόθεση που αφορά χιλιάδες νοικοκυριά να συζητείται ξανά, έπειτα από πολυετή δικαστική διαμάχη.
Στο ανώτατο δικαστήριο παρέστησαν ο Σύλλογος Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου και το Ινστιτούτο Καταναλωτών (ΙΝΚΑ), ενώ υπέρ των δανειοληπτών παρενέβησαν οι Δικηγορικοί Σύλλογοι Αθηνών, Πειραιώς και Θεσσαλονίκης, μαζί με σειρά Ενώσεων Καταναλωτών.
Την ίδια ώρα, πάνω από 100 άτομα συγκεντρώθηκαν έξω από το δικαστήριο, ζητώντας αλλαγές στον τρόπο αποπληρωμής των δανείων τους.
Τα επιχειρήματα των δανειοληπτών
Κατά τη διάρκεια της συζήτησης, η πλευρά των δανειοληπτών τόνισε την καταχρηστικότητα της ρήτρας ισοτιμίας, υποστηρίζοντας ότι η εξόφληση δόσεων και τόκων με βάση την εκάστοτε ισοτιμία του φράγκου έχει οδηγήσει σε εκτόξευση του συνολικού ποσού, συχνά πολλαπλάσιου του αρχικού κεφαλαίου.
Ζήτησαν επίσης την αποστολή προδικαστικού ερωτήματος στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, επικαλούμενοι αντίστοιχες διαδικασίες σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ουγγαρία, η Κροατία και η Ισπανία.
«Η υπόθεση κρίνεται σε νομικό και όχι σε οικονομικό επίπεδο δεν είναι επιχείρημα ότι θα καταρρεύσουν οι τράπεζες», ανέφερε ο πληρεξούσιος δικηγόρος των δανειοληπτών, υπογραμμίζοντας ότι ο Άρειος Πάγος μπορεί να επιτρέψει την εξόφληση των δανείων σε ευρώ, χωρίς το βάρος της μεταβολής της ισοτιμίας.
«Η υπόθεση κρίνεται επί νομικών ζητημάτων και όχι με οικονομικά επιχειρήματα και ότι θα καταρρεύσουν οι τράπεζες.
Θα πρέπει να ελεγχθεί κατά πόσο εφαρμόζεται η αρχή της διαφάνειας στο δίκαιο του καταναλωτή, διαφορετικά θα στραφούμε κατά του Ελληνικού Δημοσίου”.
Η θέση των τραπεζών
Οι νομικοί παραστάτες των τραπεζών απέρριψαν τους ισχυρισμούς περί καταχρηστικότητας, επικαλούμενοι την υπάρχουσα νομολογία του Αρείου Πάγου και σχετική απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Υποστήριξαν επίσης ότι δεν συντρέχει λόγος για νέο προδικαστικό ερώτημα.
Η απόφαση του ανώτατου δικαστηρίου αναμένεται τους επόμενους μήνες, μετά την εισήγηση των τεσσάρων εισηγητών που έχουν οριστεί για την υπόθεση.
Η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, επιφυλάχθηκε να εκδώσει τις αποφάσεις της.
Καταγγελία κατά της Ελλάδος
Νωίτερα ο ΣΥΔΑΝΕΦ είχε αναφέρει:
«Ο Άρειος Πάγος είναι το δικαστήριο που παράγει νομολογία γι’ αυτό συνεχίζουμε να αναδεικνύουμε με κάθε τρόπο την ανάγκη να αποσταλούν προδικαστικά ερωτήματα στο Δικαστήριο της Ένωσης (Δ.Ε.Ε). Το ελληνικό ανώτατο δικαστήριο, απέφυγε την υποχρέωσή του να αποστείλει προδικαστικό ερώτημα στο Δ.Ε.Ε για την ορθή ερμηνεία των διατάξεων της Οδηγίας 93/13, υποχρέωση που βασίζεται τόσο στο Ελληνικό Σύνταγμα, όσο και στο Ενωσιακό δίκαιο.
Με αυτή του την παράλειψη, το δικαστήριο δεν απέδωσε δικαιοσύνη στους πληττόμενους δανειολήπτες. Ταυτόχρονα, κατάφερε ένα σημαντικό πλήγμα στο κράτος δικαίου και την εμπιστοσύνη των πολιτών ότι τυγχάνουν προστασίας από το δικαστικό σύστημα.
Αυτό το πλήγμα έρχεται να προστεθεί στην επισφαλή κατάσταση της δικαιοσύνης στη χώρα, όπως έχει επισημανθεί και από τις εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης τα τελευταία χρόνια. Με αυτό το δεδομένο, ο Σύλλογος Δανειοληπτών Ελβετικού Φράγκου υπέβαλε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή καταγγελία κατά της Ελλάδος, για παραβίαση του άρθρου 267 Συνθήκης Λειτουργίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης (ΣΛΕΕ) από το ανώτατο δικαστήριο της χώρας.
Τα προδικαστικά που έχει αιτηθεί η συλλογική αγωγή (ν.2251/94) τόσο στη δίκη που προηγήθηκε κατά συγκεκριμένης συστημικής τράπεζας (δεν προωθήθηκαν) όσο και σε αυτές που έπονται για διαφορετικούς προμηθευτές (01/12/2023-12/01/2024- 19/04/2024) είναι αυτά που έλυσαν το ζήτημα σε όλη την Ευρώπη, ανακουφίζοντας τους δανειολήπτες που έπρεπε να καταβάλλουν έως 70% επιπλέον δόσης & κεφαλαίου απ’ όσα είχαν αρχικώς δανειστεί.
Δυστυχώς έως σήμερα στην Ελλάδα δεν έχουν αποσταλεί από το Ανώτατο δικαστήριο της χώρας (σ.σ με βάση το ελληνικό δίκαιο, είναι το μόνο που υποχρεούται να αποστείλει προδικαστικό ερώτημα στο ΔΕΕ, αντίθετα, τα χαμηλότερης βαθμίδας δικαστήρια έχουν τη δυνατότητα, αλλά όχι την υποχρέωση αποστολής προδικαστικού ερωτήματος), τα αιτούμενα και ορθά προδικαστικά, αυτά δηλαδή που έδωσαν την κατεύθυνση επίλυσης σε όλες τις χώρες της Ευρώπης για το κοινό ζήτημα των δανείων με την κοινή -καταχρηστική- (όπως κρίθηκε σε όλη την Ευρώπη) ρήτρα δανείων σε ελβετικό φράγκο (σ.σ από τις 546 προδικαστικές παραπομπές που καταγράφηκαν το 2022 μόνο 4 προήλθαν από τα ελληνικά δικαστήρια).
Σημειωτέον πως μεταξύ άλλων χωρών της ΕΕ στη Γερμανία όπου χιλιάδες πολίτες της που έλαβαν τα ίδια δάνεια, η κοινή ρήτρα δανείων σε ελβετικό φράγκο κρίθηκε -μεταξύ άλλων- καταχρηστική και πλέον οι Γερμανοί -Ευρωπαίοι πολίτες- ήδη αποπληρώνουν τα εν λόγω δάνεια χωρίς να καταβάλλουν τα ως άνω υπέρογκα ποσά. Αντίστοιχα, στη Γαλλία κρίθηκε ότι τα δάνεια με ρήτρα αξίας ελβετικού φράγκου είναι δάνεια με λογιστικό δανεισμό και προκαλούν ως αποτέλεσμα την άνευ ορίων μετακύλιση του συναλλαγματικού κινδύνου στον δανειολήπτη- καταναλωτή και αυτό κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος που έστειλε ως όφειλε το Ανώτατο δικαστήριο της Γαλλίας. Ομοίως σε ανάλογο πνεύμα αποφάνθηκε η Πολωνία, Ουγγαρία, Κροατία, Ισπανία, Ιταλία (αποφάσεις κατά Barclays κ.α)
Τονίζουμε για ακόμη μια φορά από μεριάς των δανειοληπτών πως είναι τουλάχιστον απαράδεκτο τα «κέρδη» των τραπεζών να συνδέονται με την προκύπτουσα υπερχρέωση των καταναλωτών, οι οποίοι ενώ έχουν ήδη αποπληρώσει το δάνειό τούς συμπεριλαμβανομένων των τόκων, καλούνται να αποπληρώσουν ξανά ένα νέο κεφάλαιο σχεδόν ισόποσο ή και αόριστο σε κάποιες περιπτώσεις».
