Δεκτή έγινε από το δευτεροβάθμιο δικαστήριο αγωγή προσβολής προσωπικότητας λόγω διαδοχικών προσβλητικών αναρτήσεων, με κείμενα και φωτογραφίες, στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης facebook (ΤρΕφΑθ 5282/2025).
Από το περιεχόμενο των αναρτήσεων, το εφετείο διαπίστωσε ότι ο εναγόμενος, ο οποίος φέρει την ιδιότητα του δικηγόρου, χρησιμοποιώντας τον «ανοικτό» προσωπικό λογαριασμό του στο Facebook, με τις επίδικες δημόσιες και ορατές σε οποιονδήποτε τρίτο αναρτήσεις – δημοσιεύσεις, προσέβαλε κατ’ επανάληψη και για μεγάλο χρονικό διάστημα την προσωπικότητα των εναγόντων, αναφερόμενος στους τελευταίους, είτε απευθείας, είτε υπονοώντας αυτούς, χωρίς να καταλείπεται αμφιβολία από την επανάληψη των δημοσιεύσεων σε συνδυασμό με την ανάρτηση φωτογραφιών τους και την αναφορά των ονομάτων τους, των ψευδωνύμων τους ή της συγγένειάς τους ότι αυτές αφορούν τους ενάγοντες.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η αγωγή είχε αρχικά απορριφθεί από το πρωτοβάθμιο δικαστήριο λόγω έλλειψης της προδικασίας του άρθρου μόνου παρ.5 Ν. 1178/1981, που επιτάσσει με ποινή απαραδέκτου στον δια δημοσιεύματος αδικηθέντα, πριν ασκήσει την αγωγή, να καλέσει εξωδίκως τον υπαίτιο να αποκαταστήσει την προσβολή με την καταχώριση στο μέσο που έγινε η προσβολή κειμένου που του υποδεικνύει, στο οποίο προσδιορίζονται οι λέξεις ή φράσεις που θεωρήθηκαν προσβλητικές και πρέπει να ανακληθούν και οι λόγοι για τους οποίους η συγκεκριμένη αναφορά υπήρξε προσβλητική.
Το εφετείο, ωστόσο, διαπίστωσε ότι πράγματι οι ενάγοντες προσκόμισαν νομίμως την εξώδικη δήλωση – διαμαρτυρία και πρόσκληση, απευθυνόμενη προς τον εναγόμενο, από το περιεχόμενο της οποίας αποδεικνύεται ότι κάλεσαν αυτόν να αποκαταστήσει την προσβολή με καταχώριση κειμένου στον προσωπικό του λογαριασμό στο μέσο κοινωνικής δικτύωσης «Facebook», υποδεικνύοντας τις λέξεις και φράσεις που θεώρησαν προσβλητικές και τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ανακληθούν. Η υπό κρίση αγωγή ασκήθηκε εντός έξι μηνών από την πάροδο της προθεσμίας των δέκα ημερών, εντός της οποίας όφειλε να ενεργήσει ο εναγόμενος – εφεσίβλητος σύμφωνα με το εξώδικο. Συνεπώς, κρίθηκε ότι έχει τηρηθεί η προβλεπόμενη από το άρθρο μόνο παρ. 5 Ν.1178/1981 προδικασία.
Περαιτέρω, το εφετείο απέρριψε τον ισχυρισμό του εναγομένου ότι οι επίμαχες αναρτήσεις έγιναν από τρίτο πρόσωπο που απομιμείται αυτόν Facebook, και δη από τους ενάγοντες οι οποίοι έχουν δημιουργήσει ψεύτικους λογαριασμούς στο όνομά του και ανήρτησαν τις ανωτέρω δημοσιεύσεις προκειμένου να τον καταστήσουν υπαίτιο της προσβολής τους. Το δικαστήριο έκρινε πως δεν καταλείπεται αμφιβολία ότι οι επίμαχες αναρτήσεις αφορούν τους ενάγοντες και ότι δημοσιεύθηκαν από τον εναγόμενο στα πλαίσια της σφοδρής αντιδικίας της συζύγου του με τις δύο πρώτες ενάγουσες. Τόνισε, μάλιστα, ότι δεν είναι εύλογο ο εναγόμενος, ο οποίος φέρει την ιδιότητα του δικηγόρου, να επιτρέπει σε άγνωστο τρίτο πρόσωπο να αντιποιείται το ονοματεπώνυμό του επί μακρό χρονικό διάστημα στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης χωρίς να προβεί στις νόμιμες ενέργειες ενώπιον των αρμοδίων αρχών.
Στη συνέχεια, το εφετείο έκρινε ότι από την επίδικη προσβολή οι ενάγοντες υπέστησαν ηθική βλάβη, για την αποκατάσταση της οποίας δικαιούνται να τους επιδικασθεί εύλογη χρηματική ικανοποίηση. Κατά τον υπολογισμό του ύψους της χρηματικής ικανοποίησης, το δικαστήριο έλαβε ιδίως υπόψη το είδος της προσβολής που υπέστησαν οι ενάγονρες, ήτοι δυσφήμηση και εξύβριση, την έκταση της βλάβης και τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, ήτοι μέσω δημόσιου λογαριασμού διαδικτυακής πλατφόρμας ευρείας συμμετοχής, τη βαρύτητα του πταίσματος του εναγομένου που ηθελημένα κατ’ επανάληψη προσέβαλε πρόσωπα του άμεσου συγγενικού του περιβάλλοντος, τα οποία όφειλε να σέβεται ανεξάρτητα των οικονομικών διαφορών τους, και την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των μερών ως οικονομικά εύρωστων και ευυπόληπτων μελών της κοινωνίας, του δε εναγομένου και ως επιτυχημένου δικηγόρου με πολύ καλή οικονομική κατάσταση. Κατόπιν των ανωτέρω, επιδίκασε το ποσό των 10.000 ευρώ για τη μία εκ των εναγόντων και το ποσό των 8.000 ευρώ για έκαστο εκ των λοιπών δύο εναγόντων, με το νόμιμο τόκο από το χρόνο επίδοσης της αγωγής.
Το δικαστήριο υποχρέωσε, επίσης, τον εναγόμενο να διαγράψει από τον προσωπικό του λογαριασμό στο Facebook τις επίδικες προσβλητικές αναρτήσεις και να καταχωρίσει δημοσίως ορατή περίληψη της απόφασης, καταδικάζοντάς τον σε χρηματική ποινή 1.000 ευρώ για κάθε ημέρα παραβίασης της υποχρέωσης αυτής υπέρ εκάστου των εναγόντων.
Απόσπασμα απόφασης
Αν η προβολή της εικόνας ή η αποκάλυψη στοιχείων του ιδιωτικού βίου του απεικονιζόμενου γίνεται οπό πρόσωπο που άμεσα συνδέεται με τη λειτουργία του τύπου, γίνεται δε κατ’ αυτή τη λειτουργία του η οποία, κατά το Σύνταγμα (αρθρ. 14 παρ. 1 και 2) είναι ελεύθερη, εφόσον ο απεικονιζόμενος δεν αποτελεί πρόσωπο που ενδιαφέρει το κοινωνικό σύνολο, το παράνομο της προσβολής της προσωπικότητάς του με την αποτύπωση ή έκθεση της εικόνας και τη δημοσιοποίηση στοιχείων του ιδιωτικού βίου του αίρεται με τη ρητή ή σιωπηρή οικεία συναίνεση ή έγκρισή του ή εφόσον συντρέχουν λόγοι που θεμελιώνονται στην ανάγκη προστασίας δικαιολογημένου συμφέροντος, κατά τα προεκτεθέντα. Έτσι, η λήψη φωτογραφίας ενός προσώπου ως μέλους του συνόλου των ατόμων, που πήραν μέρος σε δημόσια εκδήλωση, δεν προσκρούει, κατ’ αρχήν, στις διατάξεις προστασίας της προσωπικότητας. Η συμμετοχή μπορεί να θεωρηθεί ότι συνιστά είτε σιωπηρή συναίνεση, που απορρέει από την εξουσία αυτοπροσδιορισμού του προσάπτου, είτε «ιδίω κινδύνω ενέργεια» κατ’ άρθρο ΑΚ 300. (βλ. σχετ. ΑΠ 1422/2021 δημ. ΝΟΜΟΣ). Περαιτέρω, κατά το άρθρ. 932 ΑΚ, το δικαστήριο της ουσίας, αφού δεχθεί ότι συνεπεία αδικοπραξίας προκλήθηκε σε κάποιο πρόσωπο ηθική βλάβη ή ψυχική οδύνη, καθορίζει στη συνέχεια το ύψος της οφειλόμενης γι’ αυτήν χρηματικής ικανοποίησης, με βάση τους κανόνες της κοινής πείρας και της λογικής, λαμβάνοντας ιδίως υπόψη το είδος της προσβολής, την έκταση της βλάβης, τις συνθήκες τέλεσης της αδικοπραξίας, τη βαρύτητα του πταίσματος του υπόχρεου, το τυχόν συντρέχον πταίσμα του δικαιούχου και την οικονομική και κοινωνική κατάσταση των μερών, χωρίς να παραβιάζει την αρχή της αναλογικότητας (άρθρ. 25 Σ) η οποία, κατά την κρατούσα στη νομολογία άποψη απευθύνεται και στον δικαστή (βλ. σχετ. Ολ. ΑΠ 10/2017, 9/2015 και αντιθ. ΟλΑΠ 6/2009). Περαιτέρω, το «Facebook» είναι μια πλατφόρμα κοινωνικής δικτύωσης που ανήκει στην ευρύτερη κατηγορία των κοινωνικών δικτύων. Με μία απλή διαδικασία, ο χρήστης του διαδικτύου δημιουργεί δικό του λογαριασμό στο «Facebook» και μπορεί να διαμορφώσει τη δική του προσωπική ιστοσελίδα («προφίλ»), εντάσσοντας σ’ αυτήν οποιεσδήποτε πληροφορίες επιθυμεί, όπως π.χ. το όνομα και το επώνυμό του, την ημερομηνία γέννησής του, τη διεύθυνση κατοικίας, τον τόπο διαμονής του, τα στοιχεία επικοινωνίας και τα ενδιαφέροντά του. Επιπλέον, κάθε αλλαγή στο προφίλ ενός χρήστη (π.χ. το ενδιαφέρον του να συμμετάσχει σε μία εκδήλωση ή δημοσίευση φωτογραφίας από ένα ταξίδι του κ.α.) εμφανίζεται ως είδηση στην αρχική σελίδα των καταχωρημένων «φίλων» του, με συνέπεια οι τελευταίοι να πληροφορούνται αυτόματα την πληροφορία και την ώρα καταχώρησής της. Με βάση τα παραπάνω, το «Facebook» παρέχει ένα δημόσιο διαδικτυακό χώρο στον οποίο οι χρήστες κατά κανόνα αποκαλύπτουν πληθώρα στοιχείων της ζωής τους και της προσωπικότητάς τους. Μάλιστα, κατά την επίσημη ιστοσελίδα αυτού («Facebook»), θεσπίζεται τεκμήριο ότι ο χρήστης επιθυμεί τη διάδοση των πληροφοριών του και όχι την προστασία τους. Σύμφωνα με την πολιτική προστασίας της ιδιωτικότητας του «Facebook», αλλά και τις ρυθμίσεις που προσφέρει, οι χρήστες έχουν τη δυνατότητα να ρυθμίσουν τον βαθμό δημοσιότητας του προφίλ τους. Ειδικότερα, ο χρήστης έχει τη δυνατότητα και μάλιστα, ανά πάσα στιγμή και όχι μόνο κατά τη δημιουργία του λογαριασμού του, να προβεί σε ρυθμίσεις ιδιωτικότητας στο «προφίλ» του, εάν επιθυμεί να περιορίσει τον κύκλο των προσώπων που έχουν πρόσβαση σε αυτό, στις φωτογραφίες του και γενικότερα στις αναρτήσεις του, δηλαδή να προβεί σε ρυθμίσεις περιορισμού πρόσβασης στις πληροφορίες του – «κλειστό προφίλ», που είναι προσβάσιμο μόνο σε καταχωρημένους «φίλους»). Επίσης, έχει τη δυνατότητα να καταστήσει δημόσια κι ελεύθερα προσβάσιμα σε όλους (ακόμη και σε χρήστες του διαδικτύου που δεν έχουν λογαριασμό στο «Facebook») τα στοιχεία αυτά, με την καταχώρησή τους στον εν λόγω ιστότοπο χωρίς ρυθμίσεις ασφαλείας – «ανοιχτό προφίλ» (βλ. σχετ. ΕφΑθ 1255/2023, ΕφΠειρ 327/2022, ΕφΘεσ. 2116/2020 δημ. ΝΟΜΟΣ). Εξάλλου, από το συνδυασμό των διατάξεων των άρθρων 57 – 60, 297, 298, 299, 914, 932 ΑΚ και 947 παρ. 1 ΚΠολΔ προκύπτει ότι η επί παραλείψει αγωγή, που προβλέπουν οι εν λόγω διατάξεις των άρθρων 57 – 60 του ΑΚ, μπορεί να εγερθεί, στην περίπτωση κατά την οποία προσβάλλεται η προσωπικότητα του ανθρώπου σωρευτικά με τις λοιπές περί αποζημιώσεως και χρηματικής ικανοποίησης αξιώσεις υπό την προϋπόθεση ότι είτε εχώρησε ήδη προσβολή είτε και ανεξάρτητα από προηγούμενη προσβολή, εφόσον υφίσταται βάσιμη απειλή επικείμενης προσβολής (βλ. σχετ. ΕφΠατρ 22/2022, ΕφΘεσ 77/2007, ΕφΘεσ 2645/2002, ΕφΛαρ 431/2000 δημ. ΝΟΜΟΣ).
Δείτε αναλυτικά την απόφαση στο dsanet.gr.
Πηγή: lawspot.gr
