Του Γιάννη Καρούζου, Δικηγόρου-Εργτολόγου
Ο εργατολόγος Γιάννης Καρούζος σχολιάζει επίκαιρα εργασιακά θέματα.
ΑΝΕΡΓΙΑ ΚΑΙ ΑΓΟΡΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
Το ποσοστό ανεργίας, μετά την απότομη αύξηση στην περίοδο της κρίσης, μειώνεται συστηματικά από το 2014 μέχρι το 2023. Η πτώση συνεχίζεται στα πρώτα τρίμηνα του 2024 και επιστρέφει σε μονοψήφιο ποσοστό
Ωστόσο:
- Το ανθρώπινο δυναμικό της χώρας έχει συρρικνωθεί σημαντικά σε σχέση με το 2009
- Έχει συρρικνωθεί η προσφορά των ατόμων που συμμετέχουν στην αγορά εργασίας αλλά και η ζήτηση των επιχειρήσεων που τα απασχολούν.
- Το εργατικό δυναμικό μειώθηκε κατά 321 χιλιάδες άτομα (ή 6,4%) και η απασχόληση κατά 358 χιλιάδες άτομα (ή 7,8%).
- Πρόκειται για μια συρρίκνωση που υπενθυμίζει την παρουσία των απωλειών στη διάρκεια της κρίσης, τις οποίες η ελληνική οικονομία δεν έχει ακόμα αποκαταστήσει.
ΠΟΙΟΤΙΚΑ ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΑ
- Σημαντικές αλλαγές στη σύνθεση τόσο του εργατικού δυναμικού όσο και της απασχόλησης από το 2009 μέχρι το 2023.
- Αύξηση του ποσοστού των γυναικών – μικρότερη ανισότητα σε όρους φύλου στην αγορά εργασίας.
- Στο σύνολο της περιόδου 2009-2023 οι άνδρες στο εργατικό δυναμικό μειώθηκαν κατά 304 χιλιάδες και οι γυναίκες κατά 18 χιλιάδες, με αποτέλεσμα να αυξηθεί το ποσοστό των γυναικών από 42% σε 44,5%.
- Αύξηση του ποσοστού των γυναικών στη συνολική απασχόληση από 40,3% το 2009 σε 42,8% το 2023.
- Αύξηση του μέσου μορφωτικού επιπέδου – έχει αυξηθεί το ποσοστό των αποφοίτων δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας εκπαίδευσης και έχει μειωθεί το ποσοστό των αποφοίτων πρωτοβάθμιας.
- Το ποσοστό των ατόμων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει μειωθεί από 34,1% σε 16,1% του συνόλου, των ατόμων δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης έχει αυξηθεί από 40% σε 47,1% και των ατόμων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει μειωθεί από 25,9% σε 36,8%.
- Το ποσοστό των αποφοίτων πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης στη συνολικά απασχόληση έχει μειωθεί από 33,5% σε 15,1%, ενώ το ποσοστό των αποφοίτων τριτοβάθμιας εκπαίδευσης έχει αυξηθεί από 26,7% σε 38,2%.
- Γήρανση – το ποσοστό των ατόμων ηλικίας άνω των 40 έχει αυξηθεί σημαντικά.
- Η ηλικιακή ομάδα που παρουσιάζει συστηματική μείωση στο εργατικό δυναμικό είναι εκείνη των 25-39 ετών.
- Συγκριτικά με το 2009, το εργατικό δυναμικό του 2023 είναι πιο γερασμένο. Τα άτομα ηλικίας άνω των 40 έχουν αυξηθεί από 52,8% σε 68,3% του συνόλου.
- Η ηλικιακή ομάδα 40-64 έχει αυξήσει το ποσοστό της στη συνολική απασχόληση από 51,1% το 2009 στο 62,5% το 2023
- Η ανώτερη ηλικιακή ομάδα, εκείνη των 65-74 ετών, που, ενώ το 2009 δεν είχε σχεδόν καθόλου ανεργία, το 2023 καταγράφει συγκρίσιμο ποσοστό ανεργίας με την ηλικιακή ομάδα 40-64 ετών.
ΔΙΑΡΘΡΩΤΙΚΑ
- Το εργατικό δυναμικό μειώνεται σταθερά και μέσα στην κρίση και μετά – πρόκειται δηλαδή για μακροχρόνια τάση
- Αντίθετα η απασχόληση αρχικά μειώθηκε και μετά αυξήθηκε
- Η μεγάλη αρχική μείωση της απασχόλησης και η μετέπειτα αύξησή της ήταν οι αιτίες που καθόρισαν τόσο την αρχική εκτίναξη όσο και την ακόλουθη πτώση του ποσοστού ανεργίας.
- Η μείωση του εργατικού δυναμικού συγκράτησε την άνοδο της ανεργίας στην πρώτη περίοδο και ενίσχυσε την πτώση της στις επόμενες.
ΜΕΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΙΚΟΤΗΤΑ ΕΡΓΑΣΙΑΣ
- ΑΕΠ 2023: -13,4% συγκριτικά με 2009
- Απασχόληση: – 7,8% συγκριτικά με 2009
- Η μέση παραγωγικότητα της εργασίας έχει μειωθεί σημαντικά.
ΠΗΓΗ: Ινστιτούτο ΕΝΑ-dikigorosergatologos.gr, dikastiko.gr