Από τη Βασιλική Πασιαλή, προπτυχιακή φοιτήτρια του τμήματος Πολιτικής Επιστήμης και Δημόσιας Διοίκησης
Μετά βεβαιότητος, όλοι θα επιθυμούσαμε ο συγκεκριμένος όρος να μη βρίσκεται ανάμεσα στα πιο επίκαιρα νέα ενημερωτικών σελίδων του διαδικτύου. Ωστόσο, αποτελεί σύγχρονη πραγματικότητα και αυτό καθιστά επιτακτική ανάγκη την εξέταση του ζητήματος τόσο νομικά, όσο και από κοινωνική σκοπιά. Πως ορίζεται το εργατικό ατύχημα;
Κατά το Ν.551/1915 εργατικό ατύχημα είναι κάθε βίαιο συμβάν που πλήττει το μισθωτό κατά την εκτέλεση εργασίας ή εξ’ αφορμή αυτής και επιφέρει το θάνατο του ή τον καθιστά ανίκανο για εργασία σε χρονικό διάστημα μεγαλύτερο των τεσσάρων μερών. Τι θεωρείται όμως βίαιο συμβάν;
Βίαιο συμβάν είναι η έκτακτη-αιφνίδια επίδραση εξωτερικού παράγοντα, η οποία επηρεάζει την οργανική/βιολογική κατάσταση του εργαζόμενου. Μπορεί να λογίζεται ως άμεση συνέπεια της εργασίας (π.χ. πτώση του εργαζομένου εντός τόπου εργασίας), αλλά και ως έμμεση, εκτός τόπου και χρόνου της εργασίας(π.χ. τροχαίο κατά τη μετάβαση προς την εργασία).
Ποιες είναι εργοδοτικές υποχρεώσεις ως προς τα εργατικά ατυχήματα ;
- Τήρηση ειδικού βιβλίου ατυχημάτων
- Τήρηση καταλόγου ατυχημάτων
- Εκτίμηση επαγγελματικών κινδύνων
- Λήψη μέτρων για εξασφάλιση μισθωτού από κίνδυνο
- Ενημέρωση μισθωτού για θέματα υγιεινής και ασφαλείας
- Γνωστοποίηση επαγγελματικών κινδύνων
- Λήψη συλλογικών μέτρων προστασίας
- Τήρηση επιδείξεων τεχνικού-επιθεωρητή υγιεινής και ασφάλειας
- Επίβλεψη ορθής εφαρμογής υγιεινής και ασφαλείας
- Εκπαίδευση σε θέματα υγιεινής και ασφαλείας
- Προγραμματισμός δράσης και βελτίωση συνθηκών εργασίας
Ποιες είναι οι υποχρεώσεις του εργαζομένου για τα εργατικά ατυχήματα;
- Εφαρμογή κανόνων για υγιεινή και ασφάλεια
- Χρήση ατομικών μέτρων προστασίας
- Παρακολούθηση σεμιναρίων για υγιεινή και ασφάλεια
Επιπροσθέτως, θεσμοί πρόληψης είναι ο τεχνικός ασφαλείας, η επιτροπή υγιεινής και ασφαλείας και ο γιατρός.
Αξίζει να σημειωθεί ότι καθιερώνεται ακόμη και η υποχρέωση αναγγελίας των εργατικών ατυχημάτων. Συγκεκριμένα, επιβάλλεται η υποχρέωση στον εργοδότη/αναπληρωτή του να αναγγείλει εντός 24 ωρών στον επιθεωρητή εργασίας και στο ΙΚΑ τα συμβαίνοντα ατυχήματα. Κατά το διάστημα αυτό, οφείλει να διατηρήσει αμετάβλητα όλα τα στοιχεία που χρησιμεύουν για την απόδειξη των αιτιών του ατυχήματος. Παράλληλα, η αναγγελία μπορεί να γίνει μέσα σε 24 ώρες και στις πλησιέστερες αστυνομικές Αρχές.
Διαπιστώνεται, λοιπόν, ότι το εργατικό ατύχημα είναι ένας όρος με συγκεκριμένο νομικό πλαίσιο και βαρύτητα στο εργατικό δίκαιο. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι αφορά όμως όχι μόνο νομικούς, εργατολόγους και ειδικούς επιστήμονες, αλλά και απλούς πολίτες: εργαζόμενους και εργοδότες.
Πως μετουσιώνεται αυτό κοινωνικά;
Εκατοντάδες εργατικά ατυχήματα συμβαίνουν στις μέρες μας. Χαρακτηριστικά, τον τελευταίο καιρό έγινε γνωστό το θανάσιμο εργατικό ατύχημα με τον 57χρονο που έπεσε από σκαλωσιά στην Ναυπηγοεπισκευαστική ζώνη του Περάματος, το θανάσιμο εργατικό ατύχημα με τη γυναίκα σε κρεοπωλείο του Μεσολογγίου που διαμελίστηκε καθαρίζοντας τη μηχανή του κιμά, το θανάσιμο εργατικό ατύχημα με το νεκρό 56χρονο στη Βάρη που διαμελίστηκε κατά την τοποθέτηση οπτικών ινών και πολλά άλλα…
Είναι δυνατόν εν έτει 2023 να χάνονται ζωές μέσα στο χώρο εργασίας τους -όχι απαραίτητα μόνο στο πρωτογενή τομέα(βιομηχανία )που χαρακτηρίζεται για τον υψηλότερο δείκτη επικινδυνότητας- λόγω μη τήρησης βασικών παραμέτρων υγιεινής και ασφαλείας, της ύπαρξης επικίνδυνων συνθηκών ασφαλείας και της ανασφάλιστης εργασίας;
Επιλογικά, μέσα σε ένα έτος έχουν καταγραφεί αμέτρητα περιστατικά εργατικών ατυχημάτων, αλλά και πολλά που δεν καταγράφηκαν καν ως εργατικά ατυχήματα(ενώ ήταν ). Γι’ αυτό κρίνεται σκόπιμη η τήρηση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου που αποσκοπεί τόσο στην πρόληψη όσο και αποφυγή τέτοιων περιστατικών.
