Του δικηγόρου Αντώνη Αργυρού
«Ελέγαμε: ένα Μαραθώνα ακόμα! Ελέγαμε: Μια Σαλαμίνα ακόμα! Ελέγαμε: Ακόμα ένα εικοσιένα! Κι ήρτες τέλος συ, Μητέρα-Μέρα, οπού αγκάλιασες κι ανύψωσες ολόκληρα τα περασμένα στον ανώτατο λυτρωτικό σκοπό τους, στον υπέρτατο τους ηθικόν Ιστορικό Ρυθμό!»
(Άγγελος Σικελιανός, Εικοσιοχτώ του Οχτώβρη 1940)
Από τα βαθιά χαράματα της 28ης Οκτωβρίου 1940 μέχρι τον Απρίλιο του 1941 διαδραματίστηκαν επικά γεγονότα, που προκαλούν τη συγκίνηση και το θαυμασμό μας. Εμείς οι νεότεροι τα διαβάζουμε στην Ιστορία. Η προηγούμενη όμως γενιά τα έζησε ενεργά και τα έγραψε με ιδρώτα και αίμα πάνω στα βουνά της Βορείου Ηπείρου και της Αλβανίας. Το μήνυμα εκείνου του αγώνα, όπως δημοσιεύτηκε στους Τάιμς Λονδίνου και Νέας Υόρκης στις 10 Νοεμβρίου 1940, το συνόψισαν σε έκκλησή τους προς τους διανοούμενους όλου του κόσμου, οι δικοί μας ποιητές και διανοούμενοι Παλαμάς, Σικελιανός, Δροσίνης, Γρυπάρης, Ξενόπουλος κ.ά.:
«Είμαστε αποφασισμένοι να νικήσουμε ή να πεθάνουμε μέχρις ενός. Αγωνιζόμαστε για τη σωτηρία όλων εκείνων των υψηλών Αξιών που αποτελούν τον πνευματικό και ηθικό Πολιτισμό, που κληροδότησαν στην ανθρωπότητα οι πρόγονοί μας και σήμερα απειλούνται από τη βαρβαρότητα και τη βία…».
Το Ελληνικό Έθνος αισθάνεται ιδιαίτερη υπερηφάνεια, για το μεγάλο ΟΧΙ της 28ης Οκτωβρίου του 1940, το οποίο αντέταξε η Ελλάς κατά τον βαθύ όρθρο της ιστορικής εκείνης ημέρας. Ήταν η αρχή μιας εκστρατείας που όλοι τη λένε “Έπος του 1940 ” που κάλυψε ένα ένδοξο μέρος της ελληνικής ιστορίας.
«διότι μόνοι ἐμεῖς, (οἱ Ἕλληνες) αντίθετα ἀπὸ τοὺς βαρβάρους,
δὲν μετροῦμε ποτὲ τὸ πλῆθος τοῦ ἐχθροῦ στὴν μάχη.»(Αἰσχύλος)
Σήμερα δεν υπάρχει σκέψη ελληνική που μην βλέπει το γεγονός αυτό σαν κάτι το απίστευτο, σαν κάτι που δεν το έκαμαν κοινοί άνθρωποι του σήμερα ,αλλά άνθρωποι που πήραν τ’ άρματα να πολεμήσουν Το 1940 είναι η μοναδική εθνική ώρα που ξέφυγε απ’ τα μέτρα και έφερε με ποταμούς αιμάτων και θυσιών την πολυπόθητη νίκη. Η λευτεριά δεν μας χαρίσθηκε, κερδήθηκε στα βουνά της Πίνδου και στα Οχυρά ,με τον αγώνα του Έλληνα . Αυτές είναι οι Θερμοπύλες που μας εμπιστεύτηκαν ΟΙ ήρωες του 1940.Παραθέτουμε τη Διαταγή του Ταγματάρχη Δημητρίου Κασλά, Διοικητή του 2ου Τάγματος του 5ου Συντάγματος, που υπερασπίστηκε το μαρτυρικό και ηρωικό « Ύψωμα 731»:
«Επί των κατεχομένων θέσεων θα αμυνθώμεν μέχρις εσχάτων. Ουδείς θα κινηθεί προς τα οπίσω. Ο εχθρός θα διέλθει εκ της τοποθεσίας μας, μόνον όταν αποθάνωμεν άπαντες επί των θέσεών μας».
«Έλληνες μες στα σκοτεινά δείχνουν τον δρόμο: ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ !
Για σένα θα δακρύσει από χαρά ο Ήλιος !…» Οδυσσέας Ελύτης
