Από την Εργίνα Γεωργίου, προπτυχιακή φοιτήτρια της Νομικής Σχολής ΕΚΠΑ
Ο δημόσιος διάλογος σχετικά με τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας στην Ελλάδα έχει ενταθεί από το 2021, με αφορμή το ξέσπασμα του κινήματος Me Too από τη Σοφία Μπεκατώρου, Ολυμπιονίκη που δημοσιοποίησε τη σεξουαλική κακοποίησή της από τον προπονητή της. Ακολούθησε πληθώρα καταγγελιών για αντίστοιχα εγκλήματα από πολλές γυναίκες, σπανιότερα και άνδρες, ανά τη χώρα. Πρόκειται για τόσο συχνά τελούμενα εγκλήματα, ώστε δεν έχει υπάρξει – τουλάχιστον ακόμη – άλλη κατηγορία εγκλημάτων με αντίστοιχες αλλεπάλληλες παρεμβάσεις από τον νομοθέτη σε τόσο μικρό χρονικό διάστημα.
Το 19ο κεφάλαιο του Ειδικού Μέρους του Ποινικού Κώδικα (άρθρα 336 – 351) υπέστη ριζικές αλλαγές με τον Ν. 4619/2019. Σε αυτό συμπεριλαμβάνονται τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας και της οικονομικής εκμετάλλευσης της γενετήσιας ζωής. Πρόκειται για αδικήματα τελούμενα με κάθε υποχώρηση της βούλησης του ατόμου σχετικά με τη γενετήσια αυτοδιάθεσή του, με την εκ μέρους του είτε διεξαγωγή είτε ανοχή γενετήσιας πράξης.
Αξίζει να σημειωθεί ότι δεν υφίσταται ειδικός λόγος άρσης του αδίκου των εν λόγω εγκλημάτων, ακόμη και στην περίπτωση που το συμμετέχον πρόσωπο δήλωσε τη συναίνεσή του, διαρκούσης, όμως, της πράξης την απέσυρε. Επιπρόσθετα, άδικο στοιχειοθετείται και όταν το πρόσωπο είχε τελέσει στο πρόσφατο ή μη παρελθόν αντίστοιχη πράξη, στο παρόν, όμως, επιθυμεί να απέχει. Το δικαίωμα απόσυρσης της συναίνεσης δεν αίρεται ούτε όταν πρόκειται για πρόσωπα τελούντα σε διαπροσωπική ή νομική σχέση, στην οποία αναμένονται οι γενετήσιες πράξεις βάσει της κοινωνικής ηθικής. Συνεπώς, γίνεται κατανοητό ότι η συναίνεση δεν μπορεί ποτέ να ληφθεί υπόψη ως αμετάκλητη.
Με την αναθεώρηση του ΠΚ παρατηρήθηκαν ορισμένες σημαντικές τροποποιήσεις στο 19ο κεφάλαιο. Αρχικά, καταργήθηκαν ορισμένες πράξεις που δεν έθιγαν κανένα έννομο αγαθό, όπως και πράξεις, η τυποποίηση των οποίων δεν ανταποκρινόταν στις ανάγκες της σύγχρονης κοινωνίας. Απαλείφθηκε, λοιπόν, α) το έγκλημα της απατηλής επίτευξης συνουσίας (άρθρο 341 ΠΚ), το οποίο ανταποκρινόταν στις ανάγκες του 19ου αιώνα, β) το αδίκημα της διευκόλυνσης ακολασίας άλλων (άρθρο 348, παράγραφος 1 ΠΚ), λόγω αδυναμίας εξεύρεσης του ουσιαστικού αδίκου εξαιτίας της διατύπωσής του, γ) το αδίκημα της εκμετάλλευσης πόρνης (άρθρο 350 ΠΚ), διότι τότε ο νομοθέτης επιθυμούσε να προστατεύσει την περιουσία των γυναικών που εκπορνεύονται, αντιμετωπίζοντάς τες ως άτομα ευρισκόμενα σε αδύναμη θέση, ενώ ο σύγχρονος νομοθέτης θεωρεί ότι η διάταξη αυτή έχει κατά βάση ιδεολογικό χαρακτήρα και δ) το έγκλημα της πρόκλησης σκανδάλου με ακόλαστες πράξεις (άρθρο 353 παράγραφος 1 ΠΚ), επειδή το ουσιαστικό άδικο της πράξης αυτής έχει αμφισβητηθεί στη θεωρία, αφού αυτό που προσβάλλεται στην περίπτωση αυτή είναι η «γενετήσια ευπρέπεια» των συγκεκριμένων ατόμων, ενώπιον των οποίων τελείται η ακόλαστη πράξη που διενεργείται δημόσια.
Επιπρόσθετα, με την αναθεώρηση αντικαταστάθηκε ο όρος «ασέλγεια» με τον όρο «γενετήσια πράξη» αντί «σεξουαλική», καθώς έτσι συμπεριλαμβάνεται τόσο η διαδικασία της αναπαραγωγής (γένεσις), όσο και οι σχετικές ή παράλληλες με αυτήν πράξεις, διαθέσεις και ορμές σχετιζόμενες με την ερωτική ζωή. Η νομολογία και η επιστήμη προσδίδουν στην έννοια «γενετήσια πράξη» τη σημασία της. Πρόκειται, λοιπόν, για τη συνουσία και για πράξεις ίδιας βαρύτητας, λόγου χάριν την «παρά φύσιν» συνεύρεση, τον ετεροαυνανισµό, την πεολειξία, την αιδιολειξία ή τη χρήση υποκατάστατων μέσων. Επιπρόσθετα, γίνεται αναφορά στις χειρονομίες «γενετήσιου χαρακτήρα», ήτοι σε πράξεις μικρότερης σημασίας μεν, προσβάλλουσες τη γενετήσια αξιοπρέπεια δε, που δεν αγγίζουν το σημείο της γενετήσιας πράξης, παραδείγματος χάριν χειρονομίες, θωπείες ή ψαύσεις απόκρυφων ή μη σημείων σώματος κατόπιν παρότρυνσης από τον δράστη. Πράξεις γενετήσιου χαρακτήρα θεωρούνται, τέλος, οι συμπεριφορές που, σύμφωνα με την κοινή αντίληψη, υπονοούν ή προτρέπουν σε γενετήσιες πράξεις.
Βέβαια, στον ποινικό κώδικα δεν τυποποιείται ποινικά κάθε διάσταση μεταξύ γενετήσιας επιθυμίας και γενετήσιας πράξης που ενδεχομένως τελείται με ηθικώς μεμπτά κίνητρα, όπως με κίνητρο χρηματικού οφέλους, εργασιακής ή κοινωνικής ανέλιξης κ.τ.λ.
Σημαντικές τροποποιήσεις επήλθαν, τέλος, στην προστασία της ανηλικότητας. Στο παρελθόν αυτή προστατευόταν σε συγκεκριμένες διατάξεις του κεφαλαίου ως αυτοτελές αγαθό. Για τον λόγο αυτό, όταν προσβαλλόταν η ανηλικότητα και ένα άλλο έννομο αγαθό, τύχαιναν εφαρμογής οι κανόνες περί συρροής. Ωστόσο, λόγω της σημασίας της διαφύλαξης της αγνότητας της παιδικής ηλικίας, ο αναθεωρητικός νομοθέτης επιχείρησε να τοποθετήσει το κέντρο βάρους στην προστασία της ανηλικότητας. Τα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας των ανηλίκων τραυματίζουν την ομαλή εξέλιξη της γενετήσιας ζωής τους και οι τελούμενες σε βάρος τους γενετήσιες πράξεις λαμβάνονται υπ’ όψιν με την ευρεία έννοια του νόμου. Για αυτό, με την αναθεώρηση του 2019 η ανηλικότητα προστέθηκε στις περισσότερες επιμέρους διατάξεις, με τη μορφή της διακεκριμένης μορφής του κάθε εγκλήματος. Έτσι, δεν γίνεται χρήση των κανόνων περί συρροής. Σημειώνεται εδώ συμπληρωματικά ότι δεν είναι απαραίτητο ο ανήλικος να συνειδητοποιεί τη σημασία των γενετήσιων πράξεων, αλλά αρκεί ο δράστης να διενεργεί τις πράξεις αυτές με σκοπό να ικανοποιήσει ή να διεγείρει τη γενετήσια επιθυμία και τον ηδονισμό του.
Α. Άρθρο 336 ΠΚ – βιασμός:
«Όποιος με σωματική βία ή με απειλή σοβαρού (δηλαδή σπουδαίου) και άμεσου κινδύνου ζωής ή σωματικής ακεραιότητας (εξειδίκευση περιεχομένου απειλής) εξαναγκάζει άλλον σε επιχείρηση ή ανοχή γενετήσιας πράξης τιμωρείται με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα (10) ετών» (δηλαδή φυλάκιση από 10 έως 15 χρόνια). Το υπαλλακτικώς μικτό αδίκημα του βιασμού, το οποίο ταυτόχρονα συγκαταλέγεται στα εγκλήματα εξαναγκασμού, τελείται, επομένως, με περισσότερους από έναν τρόπους, οι οποίοι δεν χρειάζεται απαραίτητα να συνυπάρχουν, για να στοιχειοθετηθεί η αντικειμενική υπόσταση του αδικήματος. Ο όρος που δηλώνει την αξιόποινη κάμψη της βούλησης του παθόντος είναι αυτός του «εξαναγκασμού», με την ένταση του οποίου συνδέεται και η κλιμάκωση του αδίκου.
Ως γενετήσια πράξη νοείται η πράξη που προϋποθέτει τουλάχιστον κάποια επαφή με τα γεννητικά μόρια (λ.χ. πεολειχία, αιδοιολειξία, ετεροαυνανισμός ανεξαρτήτως του εάν προκλήθηκε εκσπερμάτωση). Πρόκειται για πράξεις αναγόμενες στη γενετήσια σφαίρα, αντικειμενικώς προσβάλλουσες τη δημόσια αιδώ και την κοινωνική ηθική, υποκειμενικώς στοχεύουσες στη διέγερση ή σεξουαλική ικανοποίηση του δράστη. Διαφορετική είναι η συνουσία, δηλαδή συνένωση των γεννητικών οργάνων.
Στην παράγραφο 2 προσδιορίζεται ο όρος «γενετήσια πράξη», συμπεριλαμβάνοντας τη συνουσία και τις πράξεις ίσης βαρύτητας. Σημειωτέον τροποποιήθηκε το αδίκημα του ομαδικού βιασμού, όπως προβλέπεται με τον Ν. 4619/2019 στην παράγραφο 3, τυποποιώντας καινούριο αυτοτελές έγκλημα βιασμού άνευ της συναίνεσης του θύματος και χωρίς την απαίτηση ύπαρξης του στοιχείου του εξαναγκασμού. Η παράγραφος 3 του άρθρου 336 ΠΚ αναφέρεται στην περίπτωση κατά την οποία ο βιασμός πραγματοποιήθηκε από δύο ή περισσότερους δράστες που συμμετείχαν από κοινού και είτε επέφερε τον θάνατο του παθόντος είτε επρόκειτο για ανήλικο, ήτοι μικρότερο των δεκαοκτώ ετών, θύμα. Ποινή για την επιβαρυντική αυτή περίπτωση είναι η ισόβια κάθειρξη μετά την αναθεώρηση του 2021, καθώς στο παρελθόν ο δράστης τιμωρείτο με πρόσκαιρη κάθειρξη από 10 έως 15 έτη.
Στην παράγραφο 4 του άρθρου 336 ΠΚ παρατηρείται η προνομιούχος παραλλαγή του βασικού εγκλήματος του βιασμού. Η ειδοποιός διαφορά του με το έγκλημα της παραγράφου 1 είναι τα μέσα τέλεσης. Η σεξουαλική πράξη τελείται πάλι άνευ της συναίνεσης του θύματος, εντούτοις δεν πρόκειται για σπουδαία και σοβαρή απειλή διακινδύνευσης της ζωής ή της σωματικής ακεραιότητας του παθόντος, για παράδειγμα οικονομικός εκβιασμός ή απειλή δημοσιοποίησης άσεμνων φωτογραφιών του θιγόμενου. Το πλαίσιο ποινής της προνομιούχου παραλλαγής έχει ως ανώτατο όριο την κάθειρξη μέχρι δέκα έτη, δηλαδή κυμαίνεται από πέντε μέχρι δέκα χρόνια. Καθίσταται, λοιπόν, απόλυτα σαφές ότι βιασμός τελείται όταν επιχειρείται γενετήσια πράξη σε κάθε περίπτωση που απουσιάζει η συναίνεση του θύματος, χωρίς να απαιτείται οπωσδήποτε ο εξαναγκασμός ή η άσκηση φυσικής βίας ή η απειλή κατά του παθόντος, στοιχεία που αναφέρονται στην παράγραφο 1.
Για τη στοιχειοθέτηση του εξαναγκασμού δεν χρειάζεται απαραίτητα ενεργή αντίσταση του θύματος. Αντίθετα, επαρκεί η τέλεση της συνουσίας ή της γενετήσιας πράξης παρά την ενάντια βούληση του προσώπου, η οποία εξωτερικεύθηκε και γνωστοποιήθηκε φανερά στον δράστη με κάθε τρόπο, και η άσκηση σωματικής βίας που έκαμψε τη βούληση αντίστασης του θιγόμενου. Ως εκ τούτου, τελείται το αδίκημα του βιασμού ακόμη και όταν το θύμα ευλόγως πίστεψε ότι η αντίστασή του θα είναι αδύνατη, αναποτελεσματική, μάταιη και δεν αντιστάθηκε καθόλου στη σωματική βία του δράστη, εξαιτίας του ότι βρέθηκε προ εκπλήξεως, του ότι αισθάνθηκε φόβο για τις ενδεχόμενες συνέπειες της αντίστασής του, του ότι δεν διέθετε επαρκείς σωματικές δυνάμεις ή λόγω άλλων περιστάσεων. Κατά κανόνα η σωματική βία και η αντίστοιχη αντίσταση δεν χρειάζεται να είναι συνεχείς, δηλαδή δεν απαιτείται να εκδηλώνονται μέχρι την ολοκλήρωση της πράξης.
Παράδειγμα από την ελληνική νομολογία (ΑΠ 715.2020), το οποίο εμπίπτει στην έννοια των «ασελγών» (υπό τον προπροϊσχύσαντα ΠΚ) και των «γενετήσιων» πράξεων (υπό τον ισχύοντα ΠΚ) είναι ο εναγκαλισμός και ο ασπασμός στο πρόσωπο, ιδίως στη στοματική περιοχή, και στο σώμα του παιδιού. Η προϋπόθεση, βέβαια, ήταν ότι οι πράξεις αυτές κατευθύνονταν στη διέγερση ή ικανοποίηση των σεξουαλικών ορμών και επιθυμιών του δράστη.
Η ποινική δίωξη για το αδίκημα του βιασμού ασκείται αυτεπαγγέλτως βάσει του άρθρου 344 ΠΚ. Εντούτοις, στην περίπτωση που το θύμα δηλώσει την διαφωνία του με την ποινική δίωξη, ο εισαγγελέας δύναται να απόσχει οριστικά από αυτήν ή, εάν αυτή έχει ήδη ασκηθεί, να εισαγάγει την υπόθεση στο αρμόδιο δικαστικό συμβούλιο, που μπορεί να διακόψει οριστικά την ποινική δίωξη. Με αυτόν τον τρόπο εισάγεται ένας εξαιρετικός λόγος παύσης της ποινικής δίωξης, με σκοπό την προστασία του παθόντος από τον απόηχο της ποινικής δίκης, ο οποίος ενδεχομένως να αμαυρώσει την κοινωνική του υπόληψη, και την αποφυγή περαιτέρω βλάβης της ψυχικής υγείας του θύματος από την αναβίωση του βιασμού στο δικαστήριο μέσω της αφήγησης και αναπαράστασής των συμβάντων.
Β. Άρθρο 337 ΠΚ – προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας
Στο άρθρο 337 ΠΚ γίνεται αναφορά στην προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας. Με την αναθεώρηση οι ««ασελγείς χειρονομίες» και οι «προτάσεις που αφορούν ασελγείς πράξεις» αντικαταστάθηκαν με τις έννοιες «χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα» και «προτάσεις που αφορούν γενετήσιες πράξεις» αντίστοιχα. Πιο συγκεκριμένα, βάσει της παραγράφου 1, όποιος διαπράττει τα προαναφερθέντα, ήτοι προβαίνει σε βάρβαρη προσβολή της τιμής του άλλου μέσω χειρονομιών γενετήσιου χαρακτήρα, προτάσεων που σχετίζονται με γενετήσιες πράξεις, τέλεσης γενετήσιων πράξεων ενώπιον άλλου ή επιδεικνύοντας τα γεννητικά του όργανα, αντιμετωπίζει φυλάκιση μέχρι ενός έτους ή εναλλακτικά, χρηματική ποινή.
Στο έγκλημα της παραγράφου 1 δεν τροποποιήθηκε η αντικειμενική και η υποκειμενική υπόσταση, ούτε ο προβλεπόμενος ποινικός κολασμός, οπότε εφαρμόζεται η ισχύουσα κατά τον χρόνο τέλεσης της πράξης διάταξη. Πάντως, παρότι ο τίτλος της διάταξης αναφέρεται στην προσβολή της «γενετήσιας αξιοπρέπειας», το προστατευόμενο έννομο αγαθό είναι η τιμή του ατόμου. Απαραίτητη κρίνεται η έγκληση για την εκκίνηση της ποινικής δίωξης, εκτός αν το θύμα είναι ανήλικο, σύμφωνα με το άρθρο 72 του Ν. 4855/2021.
Η παράγραφος 2, η οποία αφορά θύμα νεότερο των δώδεκα ετών, τροποποιήθηκε, επίσης, ως προς τον ποινικό κολασμό με τον Ν. 4619/2019 και, επειδή είναι ευμενέστερη για τον κατηγορούμενο, είναι εφαρμοστέα έναντι του προγενέστερου ΠΚ. Ειδικότερα, η προγενέστερη ποινή φυλάκισης από τρεις μήνες μέχρι δύο έτη αντικαταστάθηκε από την ποινή φυλάκισης έως δύο ετών, ενώ ακόμη προβλέφθηκε διαζευκτικά η χρηματική ποινή.
Με τον ίδιο αναθεωρητικό N. 4619/2019 προβλέφθηκε στην παράγραφο 3 του άρθρου 337 ΠΚ ότι ο ενήλικος δράστης που επικοινωνεί με παιδί νεότερο των δεκαπέντε ετών προσβάλλοντας την τιμή του στο πεδίο της γενετήσιας ζωής με χειρονομίες ή προτάσεις, αξιοποιώντας ως μέσο το διαδίκτυο ή άλλες τεχνολογίες πληροφορικής, κολάζεται με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και, τουλάχιστον τριών ετών, σε περίπτωση που επακολούθησε συνάντηση. Στην αιτιολογική έκθεση του Ν. 4619/2019 υπογραμμίστηκε η σημασία της προστασίας των παιδιών από τις σύγχρονες μορφές προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειας και τους κινδύνους της πληροφορικής και του διαδικτύου, στο οποίο συχνά προσκολλώνται. Έτσι, καθίσταται αντιληπτή η επέκταση του αξιοποίνου, καθώς πλέον πράξεις προσβάλλουσες τη γενετήσια αξιοπρέπεια δεν είναι μόνο οι παραδοσιακές που απαιτούν τη σωματική επαφή δράστη και παθόντος.
Γ. Άρθρο 338 ΠΚ – κατάχρηση ανικάνου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη
Στο άρθρο 338 ΠΚ γίνεται αναφορά σε έγκλημα εκμετάλλευσης αδυναμίας και πιο συγκεκριμένα, στην κατάχρηση ανικάνου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη. Πιο συγκεκριμένα, όποιος καταχρώμενος τη διανοητική ή σωματική αναπηρία άλλου ή την εξ οιουδήποτε λόγου ανικανότητά του να αντισταθεί, τελεί με αυτόν γενετήσια πράξη, τιμωρείται με κάθειρξη. Επεξηγηματικά, ο δράστης εκμεταλλεύεται την κατάσταση στην οποία βρίσκεται το θύμα και καθιστά δυνατή ή διευκολύνει σύμφωνα με τις περιστάσεις την τέλεση σεξουαλικών πράξεων με τον θιγόμενο. Σε περίπτωση που η πράξη αυτή διενεργήθηκε από δύο ή περισσότερα από κοινού δρώντα άτομα, επιβάλλεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών βάσει της παραγράφου 2. Όπως και στον βιασμό, έτσι και στην ομαδική κατάχρηση ανικάνου προς αντίσταση, η οποία συνιστά τη διακεκριμένη μορφή του εγκλήματος, προϋποτίθεται η εναλλαγή των δραστών στη διενέργεια των σεξουαλικών πράξεων και δεν καλύπτεται κάθε μορφή συναυτουργίας. Με το άρθρο 73 του Ν. 4855/2021 τροποποιήθηκαν οι παράγραφοι 1 και 2 του άρθρου 338 ΠΚ και αυστηροποιήθηκαν οι ποινές, αφού στην παράγραφο 1 επιβάλλεται πλέον η ποινή της κάθειρξης αντί της ποινής κάθειρξης με ανώτατο όριο τα δέκα έτη, ενώ στην παράγραφο 2 για την ομαδική κατάχρηση της ανικανότητας προς αντίσταση προβλέπεται κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών.
Ως ανικανότητα προς αντίσταση εκλαμβάνουμε την κατάσταση στην οποία το θιγόμενο πρόσωπο για ψυχικούς ή σωματικούς λόγους αδυνατεί να διαμορφώσει, να γνωστοποιήσει ή να ενεργοποιήσει για την άμυνα και προστασία του επαρκή βούληση αντίστασης, όταν ο δράστης επιτίθεται στη γενετήσια ελευθερία του. Για παράδειγμα, το θύμα μπορεί να βιώνει έκτακτη ψυχική εκδήλωση παραλυτικού πανικού ή συγχύσεως ένεκα του αιφνιδιασμού.
Υπάρχει, επίσης, η πιθανότητα το θύμα να είναι λιπόθυμο, πλήρως μεθυσμένο, κοιμώμενο ή ναρκωμένο, ήτοι στερούμενο εντελώς της βουλήσεώς του. Σε περίπτωση που το ευρισκόμενο σε αυτή την κατάσταση πρόσωπο συναινέσει στην πράξη, ενώ ο δράστης γνωρίζει πως το θύμα συναινεί χωρίς να συνειδητοποιεί τη σημασία της σε βάρος του προσβολής της γενετήσιας αξιοπρέπειάς του, δεν αίρεται το αξιόποινο. Αντίθετα, πραγματώνεται η νομοτυπική μορφή του αδικήματος αυτού. Εάν ο δράστης προκαλέσει την κατάσταση αναισθησίας του θύματος μέσω υπνωτικών ή άλλων ναρκωτικών ουσιών (άρθρο 13, στοιχείο δ’ ΠΚ) και εν συνεχεία με τον τρόπο αυτό υπερνικήσει την αντίστασή του επιχειρώντας συνουσία ή άλλη γενετήσια πράξη, τότε διαπράττει το αδίκημα του βιασμού (άρθρο 336, παράγραφος 1 ΠΚ). Ο λόγος είναι ότι στην περίπτωση αυτή χρησιμοποιεί τη βία για να εξαναγκάσει το θύμα να συνουσιαστεί μαζί του ή για να επιχειρήσει άλλη γενετήσια πράξη.
Επιπλέον, το θύμα ενδέχεται να αδυνατεί να φανερώσει την υπάρχουσα βούλησή του εξαιτίας μεγάλης σωματικής κόπωσής του από ασθένεια ή φόβο. Με άλλα λόγια, ο βλαπτόμενος αδυνατεί να ενεργοποιήσει τη βούλησή του να αντισταθεί, διότι είναι λόγου χάριν δεμένος ή ανάπηρος, εντούτοις τη γνωστοποιεί με άλλον τρόπο, για παράδειγμα με κραυγές ή παρακλήσεις.
Δ. Άρθρο 339 ΠΚ – γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιον τους
Στο άρθρο 339 ΠΚ γίνεται αναφορά στο αδίκημα των γενετήσιων πράξεων με ανηλίκους ή ενώπιον τους. Επεξηγηματικά, σύμφωνα με την παράγραφο 1, όποιος διεξάγει γενετήσια πράξη με ανήλικο νεότερο των δεκαπέντε χρονών ή τον εξαπατά με αποτέλεσμα να τελέσει ή να ανεχτεί τέτοια πράξη, τιμωρείται, εάν δεν υπάρχει περίπτωση να τιμωρηθεί βαρύτερα με τα άρθρα 342 και 351Α, α) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών (δέκα έως δεκαπέντε έτη) εάν το θύμα δεν έχει συμπληρώσει τα δώδεκα έτη, β) με κάθειρξη (πέντε έως δεκαπέντε έτη) αν το θύμα έχει συμπληρώσει τα δώδεκα έτη (θύμα δώδεκα έως δεκαπέντε ετών).
Με την αναθεώρηση του ΠΚ το 2021 καταργήθηκε η πλημμεληματική μορφή του εγκλήματος αυτού, το οποίο στη βασική του μορφή τιμωρείται πλέον μόνο ως κακούργημα. Το αδίκημα του άρθρου 339 ΠΚ είναι κοινό έγκλημα, επομένως δράστης του μπορεί να είναι ο καθένας. Επεξηγηματικά, δράστης μπορεί να είναι ακόμη και ανήλικος, δηλαδή άτομο νεότερο των 18 ετών, άτομο ανίκανο προς συνουσία, διότι το αδίκημα αυτό μπορεί να τελεστεί και με άλλη γενετήσια πράξη, αλλά ακόμη και στενός συγγενής του θύματος. Επιπρόσθετα, ενεργητικό και ομοίως παθητικό υποκείμενο δύναται να είναι ακόμη και ανήλικος ή ανήλικη με προγενέστερη σεξουαλική εμπειρία, καθώς ο νόμος δεν απαιτεί το άμεμπτο των ηθών του νεότερου των δεκαπέντε ετών παιδιού. Εξάλλου, δεν προϋποτίθεται ούτε ο ανήλικος να έχει συνείδηση των πραττόμενων, παραδείγματος χάριν μπορεί να κοιμάται διαρκούσης της πράξης, αλλά ούτε και να κατανοεί τη σημασία της πράξης.
Το έγκλημα αυτό είναι υπαλλακτικώς μικτό, αφού μπορεί να διαπραχθεί με τρεις τρόπους, τα όρια των οποίων ενδέχεται να συγχέονται μεταξύ τους. Αρκεί ένας τρόπος τέλεσης, αλλά είναι δυνατή και η συνύπαρξή τους. Ο πρώτος τρόπος τέλεσης συνίσταται στη διενέργεια γενετήσιας πράξης με ανήλικο κάτω των δεκαπέντε ετών και συντρέχει όταν ο δράστης α) επιχειρεί στο σώμα του ανηλίκου γενετήσια πράξη, β) ωθεί τον ανήλικο στο να διεξαγάγει σε αυτόν γενετήσια πράξη, γ) προσφέρεται για να διενεργήσει ο ανήλικος στο σώμα του γενετήσια πράξη. Ο δεύτερος και τρίτος τρόπος τέλεσης προϋποθέτει εξαπάτηση του ανηλίκου. Πρέπει, δηλαδή, ο ανήλικος να παραπλανηθεί και η βούλησή του να επηρεαστεί σε τέτοιον βαθμό, ώστε να λάβει την απόφαση να τελέσει τη γενετήσια πράξη, ενώ διαφορετικά δεν θα το έκανε. Η έννοια αυτή είναι ευρύτερη της απλής δημιουργίας πλάνης. Ως εκ τούτου, το θύμα εξαπατάται όχι μόνο όταν ο δράστης με απατηλά μέσα απέκρυψε τον γενετήσιο χαρακτήρα της πράξης και ώθησε το θύμα στην τέλεσή της, αλλά και όταν πέτυχε αυτό με πειθώ, υποσχέσεις, δώρα ή άλλες παροχές, ακόμη και απειλές ή εκφοβισμό, ή με οποιοδήποτε άλλο μέσο, χωρίς να συγκαλύπτεται ο γενετήσιος χαρακτήρας της πράξης.
Επιπλέον, για να υφίσταται παραπλάνηση δεν είναι αναγκαία η ύπαρξη κάποιας εσωτερικής αντίδρασης του ανηλίκου, έστω και ανεκδήλωτης που να υπερνικήθηκε, αλλά επαρκεί ότι ο δράστης προκάλεσε στο παιδί την απόφαση να διενεργήσει την πράξη αυτή. Συνεπώς, υπάρχει παραπλάνηση ακόμη και όταν ο ανήλικος πρώτος φανέρωσε την επιθυμία του να τελέσει την πράξη, αλλά δεν είχε λάβει ακόμη τη σχετική απόφαση, εντούτοις πραγματοποίησε την πράξη ύστερα από τη σύμφωνη στάση του δράστη, επειδή ο τελευταίος επηρέασε με τον τρόπο αυτό τη διαμόρφωση της βούλησης του ανηλίκου. Ο δεύτερος τρόπος τέλεσης συνίσταται όταν η παραπλάνηση αυτή οδήγησε τον ανήλικο στο να τελέσει γενετήσια πράξη είτε στον εαυτό του είτε σε άλλον, διότι εάν η γενετήσια πράξη πραγματοποιείται με τον δράστη, πρόκειται για τον πρώτο τρόπο τέλεσης. Το ίδιο ισχύει και αν ο τρίτος είναι ο εξαπατήσας, καθώς αυτός είναι τελικά που τελεί τη γενετήσια πράξη με το παιδί.
Το επακόλουθο της εγκληματικής συμπεριφοράς είναι η τέλεση γενετήσιας πράξης, την οποία το παιδί τελεί ή ανέχεται ένεκα της εξαπάτησής του. Απαραίτητη είναι η ύπαρξη αιτιώδους συνάφειας, σύμφωνα με την κρατούσα στο ποινικό δίκαιο θεωρία του ισοδυνάμου των όρων.
Σε ό,τι αφορά την υποκειμενική υπόσταση του εγκλήματος, αρκεί ο ενδεχόμενος δόλος, ο οποίος, όμως, πρέπει να καλύπτει όλα τα στοιχεία της αντικειμενικής υπόστασης του εγκλήματος. Σε περίπτωση που ο δράστης πλανάται για κάποιο στοιχείο της αντικειμενικής υπόστασης του αδικήματος, η πλάνη αυτή θεωρείται πραγματική.
Με βάση την παράγραφο 2 του ίδιου άρθρου, οι γενετήσιες πράξεις ανάμεσα σε ανηλίκους νεότερους των δεκαπέντε ετών μένουν ατιμώρητες, εκτός εάν η ηλικιακή διαφορά ανάμεσά τους υπερβαίνει τα τρία έτη, οπότε ενδέχεται να επιβληθούν μόνο αναμορφωτικά ή θεραπευτικά μέτρα.
Η ποινική δίωξη για το αδίκημα αυτό ασκείται αυτεπαγγέλτως. Η σύλληψη του δράστη στις περιπτώσεις της πρώτης παραγράφου και πιο συγκεκριμένα στα στοιχεία α΄ και β΄ είναι δυνατή με ένταλμα, αλλά και χωρίς, όταν το έγκλημα είναι αυτόφωρο.
Η διάκριση μεταξύ γενετήσιας πράξης και χειρονομίας γενετήσιου χαρακτήρα είναι σημαντική, διότι στην πρώτη περίπτωση τυγχάνει εφαρμογής το άρθρο 339 ΠΚ («Γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιον τους»), ενώ στη δεύτερη εφαρμόζεται το άρθρο 337 ΠΚ («Προσβολή της γενετήσιας αξιοπρέπειας»), το οποίο έχει πλημμεληματικό χαρακτήρα. Με βάση τον αναθεωρημένο Ποινικό Κώδικα, «χειρονομίες γενετήσιου χαρακτήρα» θεωρούνται πράξεις μικρότερης σημασίας μεν, προσβάλλουσες τη γενετήσια αξιοπρέπεια δε, όπως χειρονομίες ή θωπείες ή ψαύσεις του σώματος, που δεν εξικνούνται σε γενετήσια πράξη.
Σύμφωνα με τη γενική διάταξη 340 ΠΚ, εάν η κατάχρηση ανίκανου προς αντίσταση σε γενετήσια πράξη (άρθρο 338 ΠΚ) και οι γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιον τους (άρθρο 339 ΠΚ) επέφεραν τον θάνατο του θύματος, ο δράστης τιμωρείται με ισόβια κάθειρξη.
Ε. Άρθρο 342 ΠΚ – κατάχρηση ανηλίκων
Στο άρθρο 342 τιμωρείται το έγκλημα της κατάχρησης ανηλίκων, για το οποίο αρκεί και ο ενδεχόμενος δόλος. Σε αυτό προστατεύεται η γενετήσια αυτοδιάθεση των παιδιών από πρόωρες πράξεις σεξουαλικού περιεχομένου με άτομα που εκμεταλλεύονται τη σχέση εμπιστοσύνης που έχουν χτίσει με αυτά, λόγω της μόνιμης ή έστω πρόσκαιρης θέσης επίβλεψης ή φύλαξής τους. Λόγω αυτής της ιδιαίτερης σχέσης, τα παιδιά εκτίθενται περισσότερο σε γενετήσιες προσβολές από τον δράστη. Ο ενήλικος κολάζεται α) με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, εάν το θύμα είναι νεότερο των δώδεκα ετών, β) με κάθειρξη, εάν το θύμα είναι από δώδεκα έως δεκατεσσάρων ετών, γ) με κάθειρξη έως δέκα ετών, εάν ο παθών έχει συμπληρώσει τα δεκατέσσερα έτη. Σύμφωνα με την παράγραφο 2, με φυλάκιση τουλάχιστον έξι μηνών κολάζεται ο ενήλικος που απευθύνει χειρονομίες, προτάσεις ή αφηγείται ή απεικονίζει ή παρουσιάζει πράξεις γενετήσιου χαρακτήρα σε ανήλικο, με τον οποίον έχει την έστω και προσωρινή προαναφερθείσα σχέση (φύλαξης ή επίβλεψης).
Με την αναθεώρηση του άρθρου 342 ΠΚ, δεν εμπεριέχεται στη διάταξη αυτή ο δάσκαλος – εκπαιδευτικός που υπηρετεί σε κάποιο σχολείο, εάν τελέσει γενετήσια πράξη με ανήλικο μαθητή μόνο με την ιδιότητα που έχει, αλλά τιμωρείται με το αδίκημα του άρθρου 339 ΠΚ. Με βάση την προϊσχύσασα διατύπωση της διάταξης 342 ΠΚ, τιμωρείτο ο παιδαγωγός, δάσκαλος, γυμναστής ή άλλο πρόσωπο που δίδασκε τον ανήλικο, εάν επιχειρούσε τέτοια πράξη.
Κατόπιν της αναθεώρησης του ΠΚ, για τη στοιχειοθέτηση των εγκλημάτων των άρθρων 339 (γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους ή ενώπιον τους) και 342 (κατάχρηση ανηλίκων) κρίνεται απαραίτητη η διενέργεια γενετήσιων πράξεων. Πρόκειται για έννοια στενότερη και ειδικότερη από την «ασελγή πράξη» του προϊσχύσαντος Ποινικού Κώδικα.
ΣΤ. Άρθρο 343 ΠΚ – κατάχρηση σε γενετήσια πράξη
Στο άρθρο 343 ΠΚ γίνεται αναφορά σε έγκλημα χειραγώγησης, εν προκειμένω στην κατάχρηση σε γενετήσια πράξη. Πρόκειται για αδίκημα τελούμενο από κάποιον που καταχράται τη σχέση εξάρτησης οποιασδήποτε φύσης, όπως επαγγελματικής, εκμεταλλευόμενος την άμεση ανάγκη του παθόντος να εργαστεί. Το ίδιο ισχύει για εκείνον που έχει διοριστεί ή οπωσδήποτε εργάζεται σε φυλακή, κρατητήριο, αστυνομική υπηρεσία, σχολή, παιδαγωγικό ίδρυμα, κάθε είδους θεραπευτικό κατάστημα (λ.χ. κλινική, νοσοκομείο κ.ό.κ.) ή εν γένει σε ίδρυμα με σκοπό την περίθαλψη εισαχθέντος ατόμου που χρειάζεται βοήθεια, και εκμεταλλεύεται τη θέση που έχει, επιχειρώντας γενετήσιες πράξεις με το θύμα. Η προβλεπόμενη τιμωρία είναι η φυλάκιση για τουλάχιστον δύο έτη και η χρηματική ποινή.
Ζ. Άρθρο 345 ΠΚ – αιμομιξία
Στο άρθρο 345 προβλέπεται η ποινή για την αιμομιξία. Η συνουσία ανάμεσα σε συγγενείς εξ αίματος ανιούσας και κατιούσας γραμμής τιμωρείται ως προς τους ανιόντες με κάθειρξη έως δέκα ετών και ως προς τους κατιόντες με φυλάκιση μέχρι δύο ετών. Η συνουσία ανάμεσα σε αμφιθαλή ή ετεροθαλή αδέρφια τιμωρείται με φυλάκιση έως δύο ετών. Είναι, πάντως, δυνατή η πλήρης απαλλαγή από τον ποινικό κολασμό, όταν οι συγγενείς κατιούσας γραμμής ήταν νεότεροι των δεκαεπτά ετών κατά τον χρόνο της πράξης.
Η. Άρθρο 348Α ΠΚ – πορνογραφία ανηλίκων
Με το άρθρο 348Α ΠΚ κολάζεται αυτός που με πρόθεση δημιουργεί ή εισάγει ή διαμοιράζει ή πωλεί υλικό παιδικής πορνογραφίας με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους και χρηματική ποινή. Εάν η πράξη τελείται διαδικτυακά, η τιμωρία αυξάνεται και προβλέπεται φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και χρηματική ποινή. Εάν, μάλιστα, κάποιος προσκομίζει περιουσιακό όφελος από τη συμμετοχή του ανηλίκου σε πορνογραφική παράσταση, τότε αυτός τιμωρείται με κάθειρξη έως δέκα ετών και χρηματική ποινή. Ο θεατής που παρακολουθεί συνειδητά παιδική πορνογραφική παράσταση, έχοντας καταβάλει σχετικό αντίτιμο, τιμωρείται με φυλάκιση έως τριών ετών ή χρηματική ποινή.
Εάν ο ανήλικος αυτός είναι κάτω των δώδεκα ετών, ο δράστης κολάζεται με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών και χρηματική ποινή. Η ίδια ποινή ισχύει και στην περίπτωση που η δημιουργία του παιδικού πορνογραφικού υλικού σχετίζεται με την εκμετάλλευση της ανάγκης ή της ψυχικής ή διανοητικής ασθένειας ή της σωματικής δυσλειτουργίας, λόγω οργανικής νόσου του ανηλίκου. Αυτό ισχύει και όταν ασκήθηκε βία κατά του χρησιμοποιούμενου ανηλίκου ή υπήρξε σχετική απειλή κατά αυτού, όταν το παιδί που συμμετείχε στην πορνογραφική παράσταση ήταν κάτω των δεκαπέντε ετών ή αν η δημιουργία του παιδικού πορνογραφικού υλικού διακινδύνευσε σοβαρά τη ζωή του ανηλίκου ή αν ο δράστης – παραγωγός του υλικού αυτού είναι πρόσωπο που βρισκόταν σε θέση έστω και πρόσκαιρης φύλαξης ή επίβλεψης του παθόντος ανηλίκου, λόγω της αναπτυχθείσας σχέσης εμπιστοσύνης και της επακόλουθης έκθεσης του παιδιού στις προσβολές αυτές. Εάν επήλθε ο θάνατος του παιδιού, ο δράστης τιμωρείται με ισόβια ή πρόσκαιρη τουλάχιστον δέκα ετών κάθειρξη και χρηματική ποινή.
Θ. Άρθρο 348Β ΠΚ – προσέλκυση παιδιών για γενετήσιους λόγους
Με το άρθρο 348Β ο νομοθέτης επιχείρησε να θέσει φραγμό στο “grooming”, δηλαδή στο φαινόμενο κατά το οποίο ενήλικοι, υποδυόμενοι συνήθως εφήβους ή παιδιά, κάνουν χρήση ιστοσελίδων παιχνιδιών και κοινωνικής δικτύωσης, ώστε να προσελκύσουν ανηλίκους, για να τους εκμεταλλευτούν για γενετήσιους λόγους. Ειδικότερα, όποιος με πρόθεση μέσω διαδικτύου προτείνει σε ανήλικο μικρότερο των δεκαπέντε ετών να συναντηθεί με τον ίδιο ή με τρίτο, με σκοπό την τέλεση σε βάρους του των εγκλημάτων των άρθρων 339, παράγραφος 1 ΠΚ (γενετήσιες πράξεις με ανηλίκους) ή 348Α (παιδική πορνογραφία), όταν η πρόταση αυτή συνοδεύεται και από άλλες πράξεις που οδηγούν σε μια τέτοια συνάντηση, κολάζεται με φυλάκιση έστω δύο ετών και χρηματική ποινή.
Ι. Άρθρο 348Γ ΠΚ – πορνογραφικές παραστάσεις ανηλίκων
Ο νομοθέτης εμπνεύστηκε από τις προβλέψεις της Πρότασης Οδηγίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου για την καταπολέμηση της σεξουαλικής κακοποίησης, εκμετάλλευσης παιδιών και παιδικής πορνογραφίας, για τη διαμόρφωση του άρθρου 348Γ ΠΚ σχετικά με τις πορνογραφικές παραστάσεις ανηλίκων. Το πλαίσιο ποινής για αυτόν που εξωθεί ή παρασύρει ανήλικο στη συμμετοχή του ή στη διοργάνωση πορνογραφικών παραστάσεων διαφοροποιείται πάλι αναλόγως της ηλικίας του θύματος. Ειδικότερα, η ποινή για τον δράστη είναι α) κάθειρξη, εάν το θύμα είναι νεότερο των δώδεκα ετών, β) κάθειρξη έως δέκα ετών, εάν ο παθών είναι από δώδεκα έως δεκατεσσάρων ετών, γ) φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών, εάν το θύμα έχει συμπληρώσει τα δεκατέσσερα έτη.
Επίσης, τιμωρείται ο παρατηρητής πορνογραφικής παράστασης, στην οποία συμμετέχουν ανήλικοι, εάν το κάνει συνειδητά και έχει καταβάλει σχετικό αντίτιμο, στις περιπτώσεις α` και β` με φυλάκιση τουλάχιστον δύο ετών και στην περίπτωση γ` με φυλάκιση τουλάχιστον ενός έτους.
Εάν οι παραπάνω πράξεις διενεργήθηκαν με τη βία ή με απειλή στοχεύουσα στη συμμετοχή του ανηλίκου σε πορνογραφικές παραστάσεις ή στην επίτευξη κέρδους από αυτές, ο δράστης τιμωρείται στην προαναφερθείσα περίπτωση α’ με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, στην προαναφερθείσα περίπτωση β` με κάθειρξη και στην προαναφερθείσα περίπτωση γ` με κάθειρξη έως δέκα ετών.
Κ. Άρθρο 349 ΠΚ – μαστροπεία
Στο άρθρο 349 ΠΚ τιμωρείται το αδίκημα της μαστροπείας. Με κάθειρξη έως δέκα έτη και χρηματική ποινή κολάζεται όποιος προβιβάζει ή εξωθεί στην πορνεία ανήλικο ή κρύβει και προστατεύει ή εξαναγκάζει ή διευκολύνει ή λαμβάνει μέρος στην πορνεία ανηλίκων.
Βάσει της παραγράφου 2, με κάθειρξη και χρηματική ποινή τιμωρείται ο δράστης, εάν το αδίκημα διαπράχθηκε α) εναντίον προσώπου κάτω των δεκαπέντε ετών, β) με απατηλά μέσα, γ) από τον ανιόντα συγγενή εξ αίματος ή εξ αγχιστείας ή από θετό γονέα, σύζυγο, επίτροπο ή από άλλον με σχέση εμπιστοσύνης, ήτοι ανατροφής, διδασκαλίας, επίβλεψης ή φύλαξης έστω και πρόσκαιρης, με το παιδί, δ) από υπάλληλο, ο οποίος κατά την άσκηση της υπηρεσίας του ή εκμεταλλευόμενος την ιδιότητά του αυτή διενεργεί ή λαμβάνει μέρος με οποιονδήποτε τρόπο στην πράξη, ε) με τη χρήση ηλεκτρονικών μέσων επικοινωνίας, στ) με προσφορά ή υπόσχεση πληρωμής χρημάτων ή οποιουδήποτε άλλου ανταλλάγματος.
Κατά το άρθρο 349 ΠΚ παθητικό αντικείμενο μπορεί να είναι μόνο ανήλικος. Με τον όρο «προαγωγή στην πορνεία» νοείται η προτροπή του θιγόμενου ανηλίκου, που δεν έχει ακόμη εκπορνευθεί με οποιονδήποτε τρόπο, να παρέχει κατά συνήθεια σωματικές ηδονές σε αόριστο αριθμό προσώπων επί χρηματικής ή άλλου είδους πληρωμής. Ως «εξώθηση στην πορνεία» γίνεται αντιληπτή η πρόκληση και ενδυνάμωση αισθημάτων που διαφθείρουν την ηθική και ενδεχομένως και την αθωότητα του ανηλίκου, προκαλώντας του πρόωρη ροπή προς την πορνεία. Τέλος, ως «παρότρυνση» νοείται η κατεύθυνση προς συγκεκριμένες πράξεις πορνείας. Η υπόθαλψη ή διευκόλυνση, τέλος, μπορούν να τελεστούν είτε με πράξη είτε με παράλειψη, εφόσον δημιουργούνται οι κατάλληλες συνθήκες για τη συνέχιση της κατάστασης αυτής.
Λ. Άρθρο 351Α ΠΚ – γενετήσια πράξη με ανήλικο έναντι αμοιβής
Στο άρθρο 351Α ΠΚ προβλέπεται το πλαίσιο ποινής για τον διεξάγοντα γενετήσια πράξη με ανήλικο έναντι αμοιβής. Τιμωρείται, λοιπόν, ο ενήλικος που τέλεσε γενετήσια πράξη με αμοιβή ή με άλλα υλικά ανταλλάγματα ή που προκάλεσε με τον ίδιο τρόπο την τελούμενη ενώπιον του ίδιου ή άλλου ενηλίκου γενετήσια πράξη μεταξύ ανηλίκων. Ο δράστης τιμωρείται σε όλες τις περιπτώσεις με χρηματική ποινή και, εάν το θύμα είναι α) μικρότερο των δώδεκα ετών με κάθειρξη τουλάχιστον δέκα ετών, β) από δώδεκα έως δεκατεσσάρων ετών με κάθειρξη, γ) τουλάχιστον δεκατεσσάρων ετών με φυλάκιση έστω τριών ετών. Εάν η πράξη αυτή επέφερε τον θάνατο του παθόντος, τιμωρείται με ισόβια ή πρόσκαιρη τουλάχιστον δέκα ετών κάθειρξη και χρηματική ποινή.
Μ. Άρθρο 353 ΠΚ – προσβολή γενετήσιας ευπρέπειας
Στο άρθρο 353 γίνεται αναφορά στην προσβολή της γενετήσιας ευπρέπειας. Με το αδίκημα αυτό κάποιος προσβάλλει συνειδητά και βάναυσα τη γενετήσια ευπρέπεια κάποιου προσώπου με πράξη γενετήσιου περιεχομένου τελούμενη ενώπιον του. Ως τιμωρία προβλέπεται η χρηματική ποινή ή η παροχή κοινωφελούς εργασίας. Εάν η πράξη αυτή τελείται ενώπιον ατόμου κάτω των δεκαπέντε ετών, η προβλεπόμενη τιμωρία είναι η φυλάκιση μέχρι τρία έτη ή η χρηματική ποινή. Αναγκαία για την ποινική δίωξη του εγκλήματος αυτού είναι η έγκληση, βάσει της παραγράφου 2 του ίδιου άρθρου.
Συμπερασματικά, απώτερος στόχος του νομοθέτη, εκτός από τη δίκαιη τιμωρία των ενόχων είναι και η αποτροπή μελλοντικών αδικημάτων κατά της γενετήσιας ελευθερίας. Η γενετήσια αυτοδιάθεση είναι αναφαίρετο δικαίωμα του καθενός, αναγόμενο στην προσωπική του σφαίρα και στενά συνδεδεμένο με την ψυχική του υγεία. Ως εκ τούτου, κρίνεται απαραίτητο το αγαθό αυτό να προστατεύεται επαρκώς. Χωρίς, όμως, την αναγκαία σεξουαλική διαπαιδαγώγηση των πολιτών, ένα αυστηρότερο νομικό πλαίσιο δύσκολα θα ευδοκιμήσει. Για τον λόγο αυτό εισήχθη πιλοτικά το 2021 το πρόγραμμα σεξουαλικής διαπαιδαγώγησης στα σχολεία, ευελπιστώντας στη συνολική αναμόρφωση του τρόπου προσέγγισης της γενετήσιας αυτοδιάθεσης των ανθρώπων και στην αποτελεσματικότερη και ασφαλέστερη προστασία της. Βέβαια, όπως σε άλλες κατηγορίες εγκλημάτων, έτσι – και ιδίως – στα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ελευθερίας δίνεται περισσότερη έμφαση στην πρόληψη και την τιμωρία. Μόνο μια ολιστική ανασυγκρότηση της αντεγκληματικής πολιτικής δύναται να διεκπεραιώσει με επιτυχία τον δίκαιο ποινικό κολασμό των δραστών, τον σωφρονισμό τους, τον παραδειγματισμό των υπολοίπων και την ασφαλή και υγιή επανένταξη των σωφρονισμένων, πλέον, δραστών στο κοινωνικό πλαίσιο, χωρίς κινδύνους εκτροπής.
