Την Tετάρτη 20 Ιουλίου 2022 ο SOS Τροχαία Εγκλήματα παρουσίασε τις θέσεις του στην Μόνιμη Ειδική Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής εστιάζοντας στις Άμεσες Προτεραιότητες για τον Περιορισμό των Τροχαίων. Τον SOS Τροχαία Εγκλήματα εκπροσώπησαν ό πρόεδρος του, Γιώργος Κουβίδης και η Άννα Ευαγγελινού μέλος της ομάδας Αναπηρίας του συλλόγου μας με διαδικτυακές παρεμβάσεις.
Η προηγούμενη παρουσία μας στην επιτροπή πάει τουλάχιστον τέσσερα χρόνια πίσω. Κρίναμε σκόπιμο να επικεντρώσουμε σε ορισμένα θέματα ζωτικής σημασίας για τον δραστικό περιορισμό των τροχαίων και την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των θυμάτων από το να κάνουμε μια αναλυτική παρουσίαση των δράσεων και των προτάσεων μας.
Μια και αυτή την περίοδο εξακολουθεί να βρίσκεται σε εκκρεμότητα η ολοκλήρωση του Στρατηγικού Σχεδίου Οδικής Ασφάλειας 2021- 2030 εστιάσαμε στις σοβαρές ελλείψεις που υπήρχαν από την αρχή αλλά και στις ακόμα πιο σοβαρές οπισθοδρομήσεις σε σχέση με τα αρχικά εξαγγελθέντα κατά την παρουσίαση των πυλών του σχεδίου των Φεβρουάριο του 2021 από τον αρμόδιο υφυπουργό (τότε) ΥΜΕ Ι. Κεφαλογιάννη και τον ίδιο τον Πρωθυπουργό.
Πριν από τη συνεδρίαση είχαμε κοινοποιήσει σε όλους τους βουλευτές-μέλη της Επιτροπής, Δέσμη 18 Προτάσεων για τη βελτίωση της οδικής ασφάλειας στη χώρα μας που είχαμε υποβάλει στη Διαβούλευση για το Στρατηγικό Σχέδιο χωρίς να ληφθούν δυστυχώς υπ όψη.
Η παρέμβαση μας περιορίστηκε αναγκαστικά λόγω χρόνου στα θέματα: Υπερβολική Ταχύτητα, Αλκοόλ και Οδήγηση, Δικαιοσύνη και Τροχαία Εγκλήματα και καθώς και στην Μετά το Τροχαίο Αντιμετώπιση των Θυμάτων.
Ολόκληρη η συζήτηση (με αρκετά δυστυχώς τεχνικά προβλήματα) καταγράφηκε και αναμεταδόθηκε από τον Τηλεοπτικό σταθμό της Βουλής και μπορεί όποιος ενδιαφέρεται να δει το σχετικό βίντεο:
Σε σχέση με την Ταχύτητα
Επισημάνθηκε ως απαράδεκτη αλλαγή θέσης στο προτεινόμενο Στρατηγικό Σχέδιο, στο οποίο εγκαταλείπεται η αρχικά εξαγγελθείσα θέσπιση του ορίου ταχύτητας των 30 km/h στις κατοικημένες περιοχές και αυτό περιορίζεται στις κεντρικές περιοχές των πόλεων. Μια τέτοια απόφαση θα έχει μηδαμινή επίπτωση στον περιορισμό των τροχαίων συγκρούσεων δεδομένου ότι τα κέντρα των πόλεων ήδη είναι σε μεγάλο βαθμό πεζοδρομημένα, ενώ δεν αποτελούν περιοχές κατοικίας αλλά κυρίως εμπορικής/επαγγελματικής χρήσης. Η διατήρηση του ορίου των 50 km/h στις κατοικημένες περιοχές αποτελεί εγγύηση πως τα τροχαία ΔΕΝ θα μειωθούν και οι πόλεις δεν θα γίνουν πόλεις για τα παιδιά, τους ηλικιωμένους, τους ΑμεΑ, όλους τους ανθρώπους και όχι πόλεις για τα μηχανοκίνητα.
Χαρακτηρίσαμε ως απογοητευτική την πρόσφατη δήλωση του ΥΜΕ Κ. Καραμανλή ότι «εξετάζεται η αύξηση των ορίων ταχύτητας στους αυτοκινητοδρόμους τα οποία σε ορισμένα σημεία είναι εξωφρενικά χαμηλά» επισημαίνοντας ότι οι ασφαλέστερες κυκλοφοριακά χώρες της Ευρώπης έχουν πολύ χαμηλότερα όρια ταχύτητος και στους αυτοκινητόδρομους από τα 130 km/h που έχουμε εμείς. Νορβηγία:100, Σουηδία 110, Ηνωμένο Βασίλειο 112, Ελβετία 120 km/h. Eνω οι Διοικητικές και Ποινικές κυρώσεις σε περίπτωση παραβίασης των είναι πολύ αυστηρότερες από τις ισχύουσες στη χώρα μας.
Με δεδομένο ότι η Ταχύτητα αποτελεί τον υπ αριθμό 1 φονιά στους Ευρωπαϊκούς Δρόμους ζητήσαμε την άμεση εφαρμογή του ορίου 30 στις κατοικημένες περιοχές, όριο 110 στους αυτοκινητοδρόμους και ανάλογες μειώσεις των ορίων στο επαρχιακό οδικό δίκτυο μετά από μελέτες.
Τονίσαμε την θέση του Π.Ο.Υγείας πως μια μείωση της Μέσης Ταχύτητας στο Δίκτυο της Κυκλοφορίας κατά 5% θα σημάνει περιορισμό των θυμάτων κατά 30%! Αν το Στρατηγικό Σχέδιο υιοθετούσε μόνο αυτή τη θέση θα γίνονταν πραγματικότητα ο στόχος που θέτει για μείωση των θανάτων κατά 30% μέχρι το 2025 και κατά 50% μέχρι το 2030. Το ζήτημα της Ταχύτητας ( παγκόσμια πρωτοτυπία) ουσιαστικά το σχέδιο δεν το αγγίζει!
Αλκοόλ και Οδήγηση
Ενώ το ζήτημα Μηδενική Ανοχή στο Αλκοόλ για τους οδηγούς έχει ανοίξει πανευρωπαϊκά και υποστηρίζεται από πρόσφατη απόφαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, απουσιάζει κάθε αναφορά στο θέμα στο προτεινόμενο Στρατηγικό Σχέδιο. Σε μια περίοδο που ολοένα αυξάνει ο αριθμός τροχαίων συγκρούσεων από οδηγούς υπό την επήρεια αλκοόλ η (και) ουσιών η χώρα μας επιμένει να διατηρεί σαν νόμιμη τη συγκέντρωση αλκοόλ στο αίμα των οδηγών στα 0.5 gr/L. Ζητήσαμε την άμεση θέσπιση της Μηδενικής ανοχής, σαν άμεσο προληπτικό μέτρο, αυτονόητο όταν όλοι συμφωνούμε για την ραγδαία εξάπλωση της χρήσης του από τους οδηγούς.
Δεν θα πρωτοτυπήσουμε εξάλλου: Ουγγαρία, Πολωνία, Σλοβακία, και Τσεχία έχουν ήδη θεσπίσει το Μηδενικό Αλκοόλ, Εσθονία, Σουηδία, Νορβηγία, Πολωνία έχουν όριο 0.2 gr/L και η Λιθουανία 0.4gr/L.
Παράλληλα δεδομένης της εκθετικής επίπτωσης της ποσότητας κατανάλωσης στην εμπλοκή σε τροχαίο υποστηρίξαμε τη ριζική αναμόρφωση των σχετικών Διοικητικών και ποινικών κυρώσεων.
Δικαιοσύνη
Επισημάναμε την ανάγκη ριζικής αναμόρφωσης των διατάξεων για την ποινική αντιμετώπιση των τροχαίων με σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο.
Η σημερνή νομοθεσία επιτρέπει τον χαρακτηρισμό όλων των τροχαίων εγκλημάτων ως πλημμελημάτων οφειλόμενων σε αμέλεια. Είτε αυτά πραγματοποιούνται από δράστες που παραβιάζουν τα όρια ταχύτητας (τρέχοντας ακόμα και 3 φορές πάνω απ αυτά), είτε τα όρια αλκοόλ στο αίμα (ακόμα και 4 φορές πάνω απ αυτά), είτε εγκαταλείπουν αβοήθητα τα θύματα τους, είτε δεν έχουν άδεια οδήγησης, είτε είναι υπότροποι.
Αμφιλεγόμενες διατυπώσεις και πολυνομία λειτουργούν πάντα υπέρ των δραστών και πάντα στα τροχαία επιλέγονται οι ηπιότεροι νόμοι. Όχι μόνο κανείς δράστης δεν στερείται, ούτε μια μέρα, την ελευθερία του αλλά ούτε καν την άδεια οδήγησης του.
Ο προσδιορισμός εκδίκασης και οι αλλεπάλληλες αναβολές (ποτέ από τα θύματα) αποτελούν μια βασανιστική διαδικασία για τα θύματα, αφού η εκδίκαση πρωτόδικου ξεπερνά τα 4 χρόνια και 8 χρόνια απαιτούνται για να τελεσιδικήσει μια υπόθεση.
Ανάλογη είναι η κατάσταση για τον χρόνο εκδίκασης και το ύψος των αποζημιώσεων με ιδιαίτερα προβλήματα να προκαλούνται σε ανθρώπους με αναπηρία όπου απαιτούνται εξειδικευμένες χειρουργικές επεμβάσεις.
Μετά το Τροχαίο
Επισημάνθηκε πως δεν υπάρχει καμιά δημόσια δομή ψυχολογικής στήριξης για τα θύματα των τροχαίων και ότι η μοναδική δομή, για ενήλικες που λειτουργεί, εδώ και δέκα χρόνια είναι η Ομάδα Ψυχολογικής Στήριξης του συλλόγου μας που λειτουργεί με εθελοντική προσφορά εξειδικευμένων επαγγελματιών Ψυχικής Υγείας δωρεάν.
Σε σχέση με τα Κέντρα Αποκατάστασης τονίστηκε η εγκατάλειψη αυτών που ανήκουν στο Δημόσιο και οι ανεπαρκείς υπηρεσίες που προσφέρουν τα ιδιωτικά με αποτέλεσμα αρκετοί τραυματίες να καταφεύγουν στο εξωτερικό. Η οικονομική κάλυψη από την Πολιτεία σε καμία περίπτωση δεν καλύπτει τα έξοδα και χρονικά είναι πολύ περιορισμένη με αποτέλεσμα οι περισσότερες οικογένειες να απευθύνονται στη βοήθεια της τοπικής κοινωνίας, χωρίς τη συμβολή της οποίας οποιαδήποτε νοσηλεία θαταν ανέφικτη. Συνήθως αυτή η κατάσταση οδηγεί οι τραυματίες να αναζητούν πολύ καθυστερημένα θεραπείες που αν εφαρμόζονταν έγκαιρα θα περιόριζαν θεαματικά τις επιπτώσεις του τραυματισμού.
Δυστυχώς αν και στο Στρατηγικό Σχέδιο (σελ 43) προτείνεται η Δημιουργία Κέντρων Αποκατάστασης και Δομών Ψυχολογικής Υποστήριξης των Θυμάτων και τα δύο χαρακτηρίζονται ως «Μέτρα Χαμηλής Προτεραιότητας»
Μια ενδιαφέρουσα συζήτηση
Στη συνεδρίαση συμμετείχαν συνολικά δεκαεπτά βουλευτές από τους οποίους οκτώ έλαβαν τον λόγο (Χρ. Κέλλας, Ι. Κεφαλογάννης, Β. Διγαλάκης και Β. Σπανάκης από τη Νέα Δημοκρατία, Θ. Δρίτσας και Χρ. Γιαννούλης από τον ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχίας, Χρ. Γκόκας από το ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ και Γ. Λογιάδης από το ΜΕΡΑ- 25.
Η συζήτηση ξέφυγε από το καθεστώς τον παράλληλων μονόλογων και έγινε επί της ουσίας. Σημαντικός ήταν ο βαθμός αποδοχής των προτάσεων του SOS Τροχαία Εγκλήματα.
Να σημειώσουμε ενδεικτικά την σημαντική διαφοροποίηση του Ι. Κεφαλογιάννη (πρώην υφυπουργού ΥΜΕ αρμόδιου για την οδική ασφάλεια) σε σχέση με τα προτεινόμενα στο Στρατηγικό Σχέδιο και την επιμονή του στην θέσπιση του ορίου των 30 km/h σαν ανώτερου ορίου ταχύτητας στις κατοικημένες περιοχές. Τη θέσπιση του ορίου 30 km/h υποστήριξε επίσης και ο Β. Σπανάκης, τασσόμενος υπερ της αναμόρφωσης της ποινικής νομοθεσίας, που βαφτίζει, συλλήβδην, τα τροχαία συμβάντα πλημμελήματα ενώ ο Β. Διγαλάκης ζήτησε η πολιτεία να δει το θέμα της νομοθεσίας, ότι αυτά είναι εγκληματικές πράξεις και όχι πλημμελήματα.
Από την μεριά των εκπροσώπων του ΣΥΡΙΖΑ Προοδευτική Συμμαχία, του ΠΑΣΟΚ- ΚΙΝΑΛ και του ΜΕΡΑ-25 υπήρξε πλήρης ταύτιση με την δέσμη προτάσεων του συλλόγου μας και ζητήθηκε να αποτελέσουν βάση συζήτησης της Επιτροπής με το ΥΜΕ και να ενταχθούν στο Στρατηγικό Σχέδιο.
Έντονος προβληματισμός εκφράστηκε από το σύνολο των μελών που εκπροσωπούν τα κόμματα της αντιπολίτευσης στην Επιτροπή για το γεγονός πως οι απόψεις της Επιτροπής διαχρονικά δεν λαμβάνονται υπ όψη από την εκτελεστική εξουσία, ενώ ο κ. Κεφαλογιάννης ζήτησε ανά τακτά χρονικά διαστήματα (2-3 μήνες) να καλούνται για απολογισμό επι των πεπραγμένων τους οι αρμόδιοι υπουργοί και υπηρεσιακοί παράγοντες.
Είναι προφανές πως αν θέλουμε το ζήτημα της οδικής ασφάλειας να πάει ένα βήμα παραπέρα η Επιτροπή Οδικής Ασφάλειας της Βουλής δεν θα πρέπει να είναι απλά «γνωμοδοτική» αλλά να αποκτήσει πλήρεις αρμοδιότητες, πράγμα που σαν σύλλογος υποστηρίζουμε από την ίδρυση μας.
