Η εξωδικαστική διαπραγμάτευση αποτελεί πλέον έναν κρίσιμο μηχανισμό ρύθμισης οφειλών, ιδιαίτερα σε υποθέσεις, όπου εμπλέκονται εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων (servicers) και εταιρείες απόκτησης απαιτήσεων (funds). Παρότι η διαπραγμάτευση θεωρείται από τη φύση της συμβιβαστική διαδικασία, η ενίσχυσή της, μέσω της δικαστικής δικαίωσης των δανειοληπτών, ισχυροποιεί τη διαπραγματευτική θέση αυτών.
Ο «Δικηγορικός Οίκος Lekkakou & Associates – Law Firm» παραθέτει χαρακτηριστική υπόθεση όπου, χάρη σε δύο κρίσιμες δικαστικές αποφάσεις, επετεύχθη ευνοϊκή εξωδικαστική ρύθμιση σημαντικού ύψους οφειλών, παρότι η περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη θα επέτρεπε, κατά τεκμήριο, τη λήψη αναγκαστικών μέτρων.
Η νομική σημασία της αμφισβήτησης της νομιμοποίησης των funds
Οι δύο δικαστικές αποφάσεις που εκδόθηκαν, δικαίωσαν πλήρως τους ισχυρισμούς της πλευράς του δανειολήπτη, αναφορικά με την έλλειψη νομιμοποίησης του fund να ασκήσει ένδικα μέσα και να προχωρήσει σε μέτρα αναγκαστικής εκτέλεσης. Ειδικότερα, τα δικαστήρια έκαναν δεκτά τα εξής νομικά ερείσματα:
- Μη κοινοποίηση των συμβάσεων πώλησης και διαχείρισης, κατά παράβαση της αρχής της διαφάνειας και της υποχρέωσης δημοσιότητας, που επιβάλλει ο νόμος περί τιτλοποίησης απαιτήσεων (ν. 3156/2003 και ν. 4354/2015).
- Έλλειψη αποδεικτικών στοιχείων ανάθεσης της διαχείρισης της συγκεκριμένης απαίτησης, στοιχείο κρίσιμο για τη θεμελίωση της ενεργητικής νομιμοποίησης του servicer.
- Αδυναμία του servicer να αποδείξει με επίσημα έγγραφα το δικαίωμα είσπραξης, ειδικά όσον αφορά τον χρόνο και το εύρος της ανάθεσης.
- Μη τήρηση των διατάξεων περί δημοσιότητας, καθώς δεν αποδείχθηκε η νόμιμη καταχώριση των σχετικών συμβάσεων σε δημόσια αρχεία.
Οι παραπάνω κρίσιμες νομικές παραδοχές των δικαστηρίων αποδυνάμωσαν σημαντικά το fund, το οποίο πλέον στερούνταν της νομικής δυνατότητας επιβολής κατασχέσεων ή λήψης άλλων μέτρων, εις βάρος του δανειολήπτη.
Η περιουσιακή κατάσταση του δανειολήπτη και το παράδοξο της διαγραφής οφειλών
Αξιοσημείωτο είναι το γεγονός, ότι ο δανειολήπτης διέθετε περιουσία, τουλάχιστον τριπλάσιας αξίας σε σχέση με τις οφειλές του, οι οποίες ανέρχονταν συνολικά σε 786.000 ευρώ. Παρά ταύτα, και ενώ το fund θεωρητικά θα μπορούσε να προβεί σε πλήρη ικανοποίηση μέσω αναγκαστικής εκτέλεσης, οι δικαστικές αποφάσεις, που ανέτρεψαν την ενεργητική νομιμοποίηση του fund, οδήγησαν σε εξωδικαστική διαπραγμάτευση υπό εντελώς νέους, εξαιρετικά ευνοϊκούς όρους για τον δανειολήπτη.
Ενδεικτικοί όροι της ρύθμισης
Η συμφωνία, που επετεύχθη, καταδεικνύει την καθοριστική σημασία της στρατηγικής δικαστικής προσέγγισης για την ενίσχυση της εξωδικαστικής διαπραγμάτευσης:
- Καταναλωτική οφειλή ύψους 10.000€: Εξόφληση με καταβολή 2.000€ και διαγραφή 80%.
- Επιχειρηματικό δάνειο ποσού 3.000€: Ρύθμιση με εφάπαξ καταβολή 600€ και διαγραφή 80% του υπολοίπου.
- Στεγαστικό δάνειο ύψους 700.000€: Εξόφληση, μετά από πώληση ακινήτου με τίμημα 320.000€, με αποτέλεσμα διαγραφή 54%.
- Η ρύθμιση συνολικά ανέτρεψε τη μέχρι πρότινος πρακτική των funds να προβαίνουν σε κατασχέσεις, ακόμη και για μικρές οφειλές, αξιοποιώντας πλήρως την ανυπαρξία αμυντικών γραμμών των οφειλετών.
Συμπεράσματα – προτάσεις για τη νομική πράξη
Η ενδεικτική αυτή πρόσφατη υπόθεση επιβεβαιώνει, ότι η συνδυασμένη αξιοποίηση των δικαστικών μηχανισμών και των εργαλείων διαπραγμάτευσης μπορεί να προσφέρει εξαιρετικά αποτελέσματα για τους δανειολήπτες, ακόμη και σε περιπτώσεις που διαθέτουν σημαντική ακίνητη περιουσία. Η στρατηγική προσβολής της νομιμοποίησης του fund αποτέλεσε το κλειδί για την εξουδετέρωση των εξαναγκαστικών μέσων, που διέθετε, και άνοιξε τον δρόμο για ρεαλιστική και συμφέρουσα εξωδικαστική λύση.
Η συγκεκριμένη προσέγγιση αναδεικνύει την ανάγκη εξειδικευμένης νομικής αντιμετώπισης κάθε περίπτωσης, αλλά και τη σημασία της συστηματικής αμφισβήτησης της νομιμοποίησης των servicers, ως εργαλείο, όχι μόνο δικαστικής προστασίας, αλλά και ουσιαστικής διαπραγμάτευσης.
Απόσπασμα του υπό έκδοση βιβλίου με τίτλο «ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ στην αναγκαστική εκτέλεση» με υπότιτλο «Περί Πλειστηριασμών – Από τη θεωρία στην πράξη» ISBN 978-618-00-3736-4
