ΑΝΤΩΝΗΣ Π.ΑΡΓΥΡΟΣ
Ο όρος «Αντιμεταρρύθμιση», καθιερωμένος σήμερα στην ευρωπαϊκή ιστορία, εμφανίστηκε για πρώτη φορά το 1776 σε κείμενα Γερμανού νομικού, ο οποίος αναφέρθηκε στα μέτρα καταστολής που έλαβε η Καθολική Εκκλησία στην προσπάθειά της να ανακτήσει με βίαιο τρόπο εκείνο το μέρος του ποίμνιού της που είχε υιοθετήσει τις προτεσταντικές ιδέες. Ακολούθησε η αναδιοργάνωση της Καθολικής Εκκλησίας .
Στην δικαιοσύνη η κατάσταση διαχρονικά κατέστη εφιαλτική και μπορώ να πω αφόρητη, με υπαιτιότητα ενός αναχρονιστικού συστήματος που ταλαιπωρεί τους πάντες και πρώτους τους λειτουργούς και τους εφαρμοστές του δικαίου ,μα πιο πολύ τον δικαιούχο Έλληνα πολίτη. Η κατάσταση έχει φθάσει στο σημείο να κατατάσσεται η χώρα μας στην ντροπιαστική 146η θέση διεθνώς στην καθυστέρηση απονομής δικαιοσύνης.
Η κατάσταση της σχεδόν «αρνησιδικίας» έχει φθάσει στο απροχώρητο και πλέον γίνεται μια γενναία «αντιμεταρρύθμιση»-προσπάθεια προκειμένου να αναταχθεί η εφιαλτική κατάσταση που έχει δημιουργηθεί από την καθυστέρηση απονομής της δικαιοσύνης, έτσι ψηφίσθηκε ο 5119(ΦΕΚ Α’ 103/05-07-2024)«Τροποποίηση του π.δ. 18/1989 «Κωδικοποίηση διατάξεων νόμων για το Συμβούλιο της Επικράτειας» (Α’ 8) – Μεταφορά διαφορών στα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια – Ρυθμίσεις για πιλοτική ή κατόπιν προδικαστικού ερωτήματος δίκη ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας ».
Ο σκοπός των αλλαγών όπως αναφέρεται στο άρθρο 1 του ν. 5119/2024 «ο εκσυγχρονισμός και ο εξορθολογισμός της διαδικασίας εκδίκασης των υποθέσεων ενώπιον του Συμβουλίου της Επικρατείας, καθώς και η εξάλειψη των δικονομικών δυσλειτουργιών που έχουν διαπιστωθεί στην πράξη.».. «επιδιώκονται η ταχύτερη και αποτελεσματικότερη εκδίκαση των υποθέσεων και η ορθολογική κατανομή της εργασίας μεταξύ των δικαστών.»
Κανείς δεν θα αμφισβητούσε τους σκοπούς του νόμου, αν μάλιστα προσέθετε ότι σκοπεύει την εξυπηρέτηση των συμφερόντων των Ελλήνων πολιτών σύμφωνα μάλιστα με τις Αρχές του Κράτους δικαίου.
Όμως η μελέτη του νομοθετήματος, μας οδηγεί σε ορισμένα ζητήματα που θα προκύψουν στην εφαρμογή του:
1) Υπάρχει ζήτημα ασφαλείας δικαίου ,η ύπαρξη διαφορετικών δικονομικών συστημάτων όταν :
- από την 16.09.2024 το ΣτΕ θα εφαρμόζει τη δική του δικονομία, ήτοι το π.δ. 18/1989 όπως τροποποιήθηκε με το Μέρος Β’ του ν. 5119/2024. (βλ άρθρο 23 )
- τα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια (κυρίως τα Διοικητικά Εφετεία) κατά την Ακυρωτική διαδικασία εφαρμόζουν το π.δ. 18/1989 όπως ίσχυε μέχρι την εισαγωγή του ν. 5119/2024. (βλ άρθρο 23 ).
- τα Τακτικά Διοικητικά Δικαστήρια όταν δικάζουν τις διαφορές ουσίας εφαρμόζουν τον Κώδικας Διοικητικής Δικονομίας, όπως κωδικοποιήθηκε με το Νόμο 2717/1999.
2) Στο άρθρο 27 του νόμου 5119/2024 ορίζεται ότι: «Η πληρεξουσιότητα σε δικηγόρο για την άσκηση ενδίκου βοηθήματος ή μέσου παρέχεται με συμβολαιογραφική πράξη. Ο διάδικος που το άσκησε προσκομίζει το συμβολαιογραφικό πληρεξούσιο το αργότερο δεκαπέντε (15) πλήρεις ημέρες πριν από τη δικάσιμο που ορίσθηκε με την πράξη της παρ. 3 του άρθρου 20 και σε περίπτωση σύντμησης προθεσμίας, σύμφωνα με την περ. β’ της παρ. 1 του άρθρου 21, το αργότερο μέχρι τη συζήτηση.»
Με αυτόν τον τρόπο καταργείται η δυνατότητα για νομιμοποίηση κατά την συζήτηση και περαιτέρω η παροχή προθεσμίας νομιμοποίησης και μετα την συζήτηση, πράγμα που συνέβαινε παγίως στο ΣτΕ, παρατηρούνται τα εξής: υποχρεώνεται ο διάδικος να προσκομίσει το πληρεξούσιο, το αργότερο δεκαπέντε (15) πλήρεις ημέρες πριν από τη δικάσιμο που ορίσθηκε με την πράξη της παρ. 3 του άρθρου 20,πράγμα που σημαίνει ότι ο διάδικος πρέπει να νομιμοποιηθεί ,ακόμα και αν η υπόθεση αναβληθεί αυτεπαγγέλτως για μη προσκόμιση του διοικητικού φακέλου ή για υπηρεσιακούς λόγους και η υπόθεση θα απορριφθεί ως ανομιμοποίητος! Με αυτόν τον τρόπο και ενώ αντικειμενικά δεν θα ήταν δυνατή η συζήτηση, ο διάδικος θα χάσει το δικαίωμα έννομης προστασίας του με την διάταξη αυτή πέραν της αντιδικηγορικής φυσιογνωμίας της.
3) Με το Άρθρο 14 του ν 5119/2024 «Απόρριψη ενδίκων βοηθημάτων και μέσων σε συμβούλιο Αντικατάσταση άρθρου 34Α π.δ. 18/1989» περιορίζεται(για μια ακόμα φορά) η προφορικότητα της διαδικασίας και οδεύουμε χάριν της «επιτάχυνσης» στην συζήτηση των υποθέσεων μακράν του ακροατηρίου, εν όψει και της διατάξεως του άρθρου 93 παρ 2 του Συντάγματος: «Οι συνεδριάσεις κάθε δικαστηρίου είναι δημόσιες, εκτός αν το δικαστήριο κρίνει με απόφασή του ότι η δημοσιότητα πρόκειται να είναι επιβλαβής στα χρηστά ήθη ή ότι συντρέχουν ειδικοί λόγοι προστασίας της ιδιωτικής ή οικογενειακής ζωής των διαδίκων», ζήτημα που αφορά τις βασικές αρχές της δημοκρατίας και του κράτους δικαίου.
4) Άξιο παρατήρησης είναι(η αντιφατικότητα) για την προσκόμιση των αποδεικτικών στοιχείων από τον διάδικο:
- το άρθρο 23 παρ. 2 π.δ. 18/1989, ως τροποποιήθηκε και ισχύει( Άρθρο 9 ν 5119/2024 Απόψεις της Διοίκησης και φάκελος της υπόθεσης Στοιχεία των διαδίκων Αντικατάσταση άρθρου 23 π.δ. 18/1989), επιτάσσει την υποβολή εκ μέρους του αιτούντος όλων των αποδεικτικών του εγγράφων εντός τριών μηνών από την επίδοση εκ μέρους του του σχετικού ενδίκου βοηθήματος.
- το άρθρο 25 παρ. 2 π.δ. 18/1989, ως τροποποιήθηκε και ισχύει (Άρθρο 11 ν 5119/2024 Πρόσθετοι λόγοι Υπομνήματα Αντικατάσταση άρθρου 25 π.δ. 18/1989), προβλέπει ότι «υπομνήματα των διαδίκων καθώς και στοιχεία του φακέλου ή στοιχεία για την απόδειξη του εννόμου συμφέροντος και των ισχυρισμών των διαδίκων» κατατίθενται προαποδεικτικώς στη γραμματεία 15 πλήρεις μέρες πριν τη συζήτηση.
ΕΠΙΛΟΓΟΣ: Είναι προφανές ότι ο νομοθέτης πρέπει επειγόντως να προβεί σε βελτιώσεις και να επανεξετάσει τα ύψη των παραβόλων
