Γράφει η Κωνσταντίνα Λεκκάκου, Δικηγορικά γραφεία «Λεκκάκου & Συνεργάτες»
Ένα από τα ζητήματα, που απασχολεί όλους τους γονείς των μαθητών στα σχολεία, αλλά και το Υπουργείο Παιδείας, αποτελεί η κατοχή και η χρήση του κινητού, κατά τη διάρκεια της παρουσίας τους στον σχολικό χώρο.
Παλαιότερα, τα δεδομένα ήταν πιο απλά και οι κυβερνήσεις περιοριζόντουσαν, στο να αναφέρουν απλά, ότι απαγορεύεται η χρήση τους κατά τη διάρκεια του μαθήματος. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, καθώς η τεχνολογία έχει αναπτυχθεί ραγδαία, όλοι οι πολιτικοί παγκοσμίως, έχει χρειασθεί να παρέμβουν με υπουργικές αποφάσεις, όπου διευκρινίζονται αναλυτικά οι οδηγίες για τα κινητά τηλέφωνα στα σχολεία.
Πιο αναλυτικά, στη χώρα μας εφαρμόζεται, μετά από σχετική εγκύκλιο από το 2021, η απαγόρευση κατοχής ενεργοποιημένου κινητού τηλεφώνου, το οποίο διαθέτει επεξεργασία εικόνα και ήχου. Όπως χαρακτηριστικά αναφέρει η συγκεκριμένη εγκύκλιος, «οι μαθητές/τριες δεν επιτρέπεται να χρησιμοποιούν εντός των σχολικών χώρων – κτιρίων και υπαίθριων χώρων κινητό τηλέφωνο ή άλλη ηλεκτρονική συσκευή που διαθέτει σύστημα επεξεργασίας εικόνας και ήχου, για συνομιλία, βιντεοσκόπηση ή οποιαδήποτε άλλη χρήση. Στην παραπάνω απαγόρευση δεν εμπίπτει η χρήση ιατρικών εφαρμογών μέσω κινητού τηλεφώνου ή άλλων συσκευών, αποκλειστικά και μόνο κατόπιν σχετικής ιατρικής γνωμάτευσης. Ο μαθητής/τρια μπορεί να έχει το κινητό τηλέφωνο εκτός λειτουργίας και μέσα στην τσάντα του προκειμένου να το χρησιμοποιήσει μετά το πέρας των μαθημάτων. Στην περίπτωση που διαπιστωθεί η ύπαρξη εκτός τσάντας τέτοιου είδους συσκευών, η συσκευή παραδίδεται στη διεύθυνση του σχολείου, επιστρέφεται μετά το πέρας των μαθημάτων και ενημερώνονται σχετικά οι γονείς/κηδεμόνες». Lekakou_konstantina_1.jpg
Παρόλα αυτά, υφίσταται «ανοχή» σε αυτό το θέμα, από πλευράς δασκάλων και καθηγητών, χωρίς να εφαρμόζεται η σχετική οδηγία στις περισσότερες περιπτώσεις. Όμως, αυτό μπορεί να οδηγήσει σε διάφορα περιστατικά, τα οποία μπορεί να αποτελούνται, από ψυχολογική κακοποποίηση, μέχρι και παραβίαση προσωπικών δεδομένων ενός μαθητή, αλλά και ολόκληρου του οικογενειακού του περιβάλλοντος.
Αναφορικά με τη ψυχολογική βία, που μπορεί να προκαλέσει η κατοχή κινητού τηλεφώνου στον σχολικό χώρο, ένας μέσος χρήστης του, στην προκειμένη περίπτωση ένας μαθητής, έχει τη δυνατότητα να καταγράφει οπτικοακουστικό υλικό, μέσω αυτού και να το αναρτά σε πλατφόρμες μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Υπενθυμίζουμε, ότι με υπουργική απόφαση, η οποία ισχύει από την τρέχουσα σχολική περίοδο, σε περίπτωση χρήσης του κινητού τηλεφώνου από μαθητή, προβλέπεται η τιμωρία της αποβολής για μία ημέρα, ενώ σε περίπτωση που φωτογραφίζει, ηχογραφεί ή βιντεοσκοπεί, προβλέπεται αποβολή, η οποία μπορεί να «φτάσει», ακόμα και τις πέντε ημέρες, ανάλογα την πράξη, αλλά και την κρίση του/της διευθυντή/ντριας.
Σχετικά με τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, όπου μπορεί να υπάρξει κοινοποίηση τυχόν οπτικοακουστικού υλικού από τον σχολικό χώρο, η κυβέρνηση ετοιμάζεται να ανακοινώσει άμεσα τρεις κινήσεις, που θα βάλουν… φρένο στην ανεξέλεγκτη πρόσβαση νέων, κάτω των 15 ετών, στα social media. Η πρώτη αφορά τη λειτουργία μίας νέας ιστοσελίδας, στην οποία θα υπάρχουν αναλυτικές οδηγίες, ώστε οι γονείς να μπορούν να αξιοποιήσουν όλους τους ήδη υπάρχοντες γονικούς ελέγχους, που διαθέτουν οι περισσότερες φορητές συσκευές.
Η δεύτερη κίνηση θα αποτελείται από μία νέα εφαρμογή, μέσω της οποίας θα πιστοποιείται η ηλικία των χρηστών, αφού θα συνδέεται με το μητρώο πολιτών, ενώ η τρίτη αναμένεται να είναι η επίκληση του πρωθυπουργού στην Ευρωπαϊκή Ένωση για βοήθεια, ώστε, με μελλοντική παρέμβασή της, οι μεγάλες πλατφόρμες (πχ. Youtube) να «πιεστούν» και να δρομολογήσουν την απαγόρευση πρόσβασης σε επικίνδυνο περιεχόμενο, σε ανηλίκους κάτω των 15 ετών ή ακόμα και να απαγορευτεί η δημιουργία προσωπικού λογαριασμού, σε γνωστά μέσα κοινωνικής δικτύωσης (πχ. Facebook, Instagram). Ήδη σε κάποιες χώρες, εκτός Ευρώπης, έχουν εφαρμοστεί αντίστοιχα μέτρα και δεν θα «αργήσει» να πάρει… σειρά και η «γηραιά» ήπειρος, καθώς η αρωγή της Ευρωπαϊκής Ένωσης θα «παίξει» κομβικό ρόλο στη βελτίωση των σημερινών συνθηκών.
Το έτερο θέμα, το οποίο προβληματίζει τους γονείς, με την ύπαρξη κινητών τηλεφώνων ή άλλων μη επιτρεπόμενων τεχνολογικών συσκευών τελευταίας τεχνολογίας στα σχολεία, έχει να κάνει με την παραβίαση προσωπικών δεδομένων. Ο νόμος επισημαίνει, ότι συσκευές τέτοιου τύπου πρέπει να είναι οπωσδήποτε απενεργοποιημένες. Σε διαφορετική περίπτωση, μπορεί να καταγραφεί οπτικοακουστικό υλικό, ακόμα και χωρίς τη χρήση του από τον ίδιο τον μαθητή – κάτοχό του.
Ως επί το πλείστον, οι υπεύθυνοι δάσκαλοι και καθηγητές των σχολείων συνηθίζουν να παραβλέπουν την ύπαρξη ενεργοποιημένων κινητών, με αποτέλεσμα, να μην υπάρχει κάποια εγγύηση, ότι τα προσωπικά δεδομένα ενός μαθητή, δεν θα καταγραφούν από συσκευή κάποιου συμμαθητή του, ο οποίος μπορεί να βρίσκεται κοντά του, κατά τις σχολικές ώρες.
Ίσως, ένα δραστικό μέτρο να αποτελούσε η απενεργοποίηση των τηλεφώνων και η παραμονή τους στην έδρα της τάξης, ώστε να υπάρχει έτσι ένας έλεγχος, τον οποίον θα πρέπει αναγκαστικά να τηρούν και θα μπορούν να διαχειριστούν οι υπεύθυνοι του μαθήματος, με αποτέλεσμα να μην αναγκάζονται να προβαίνουν σε δραστικότερα μέτρα, όπως η τιμωρία και, κατά συνέπεια, η αποβολή κάποιου παιδιού.
Πολλές φορές, τα παιδιά μπορεί να ξεχαστούν και να μην απενεργοποιήσουν την κινητή συσκευή τους, ενώ ο φόβος της επίπληξης και της τιμωρίας, ο οποίος μπορεί να τους διακατέχει, μπορεί να τους οδηγήσει σε γρήγορες και αντανακλαστικές ενέργειες, όπως το να κρύψουν το τηλέφωνο κάτω από το θρανίο ή ακόμα και στην τσάντα του διπλανού συμμαθητή τους, προκειμένου αυτό να μην γίνει αντιληπτό.
Υπήρξε περίπτωση, όπου ξένο κινητό βρέθηκε σε τσάντα μαθητή, χωρίς ο ίδιος να το γνωρίζει και μάλιστα να το κουβαλάει, άθελά του, για αρκετές ώρες, με την οικογένεια του κατόχου του να παρακολουθεί τη θέση του, με την αντίστοιχη εφαρμογή εντοπισμού συσκευής, την οποία είχαν εγκαταστήσει σε αυτό εξ αρχής. Στο προκείμενο περιστατικό, θα μπορούσε κάλλιστα να έχει υπάρξει και παραβίαση προσωπικών δεδομένων, σε περίπτωση που έγινε και ενεργοποίηση του μικροφώνου ή και της κάμερας του κινητού, αφού η συσκευή βρισκόταν για ένα εύλογο χρονικό διάστημα και στο σπίτι του έτερου μαθητή, παραβιάζοντας, τόσο τη δική του προσωπική ζωή, όσο και της οικογένειάς του, αφού ουδείς εξ αυτών δεν ειδοποιήθηκε για το συγκεκριμένο συμβάν, παρά μόνον το πρωί της επομένης ημέρας, από το ίδιο το σχολείο, το οποίο, στηριζόμενο σε ανακριβή στοιχεία και έχοντας επικοινωνία, μόνο με την πλευρά της οικογένειας του παιδιού με το απολεσθέν κινητό, τιμώρησε τον μαθητή, του οποίου παρακολουθούσαν την τσάντα, με ημερήσια αποβολή.
Μία τιμωρία, δίχως τεκμήρια για κάποια μεμπτή ενέργεια, έχει τη δυνατότητα να οδηγήσει ένα παιδί στον αποκλεισμό της κοινωνικοποίησής του από φίλους και λοιπούς συμμαθητές του, λόγω μιας αδικίας που υφίσταται και δεν μπορεί να αποδείξει, καθώς οι υπεύθυνοι του σχολείου έκριναν έτσι, με μια πιθανή εσωστρέφεια να τον διακατέχει, από εδώ και στο εξής.
Όπως μπορεί να γίνει αντιληπτό από όλους, η κατοχή συσκευών με δυνατότητα καταγραφής οπτικοακουστικού υλικού, μπορεί, όχι μόνο να δημιουργήσει παρεξηγήσεις και να εφαρμοστούν μέτρα τιμωρητικού χαρακτήρα, από το σχολείο, αλλά και να φέρει στην επιφάνεια θέματα παραβίασης προσωπικών δεδομένων, κάτι για το οποίο πρέπει να φροντίσει η κυβέρνηση, ώστε να το αποτρέψει, καθώς αφορά ένα πολύ σημαντικό ζήτημα, που μπορεί να φέρει νομικές συνέπειες.
Απόσπασμα του υπό έκδοση βιβλίου με τίτλο «ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ στην αναγκαστική εκτέλεση» με υπότιτλο «Περί Πλειστηριασμών – Από τη θεωρία στην πράξη» ISBN 978-618-00-3736-4
