Στην παρούσα συγκυρία, η Ελλάδα οφείλει να επαναβεβαιώσει τον προσανατολισμό της ως κράτους με στρατηγική βούληση, ιστορική συνείδηση και ηθικοπολιτική ενότητα, απέναντι σε ένα διαρκές και πολύμορφο σύστημα απειλών, το οποίο δεν περιορίζεται μόνο σε υλικούς όρους, αλλά εκτείνεται σε επικοινωνιακούς και συμβολικούς άξονες ισχύος.
Η πρόσφατη αναπαραγωγή ενός περιστατικού που εκτυλίχθηκε κατά τη διάρκεια της εθνικής επετείου της 25ης Μαρτίου — όταν μέλη της Σχολής Μονίμων Υπαξιωματικών Ναυτικού εκδήλωσαν υψηλό φρόνημα με εθνικά φορτισμένο και υβριστικό σύνθημα — αξιοποιήθηκε από την απέναντι πλευρά για να σκηνοθετηθεί μια επικοινωνιακή υπεραντίδραση, ενταγμένη στη συνήθη τακτική αντιστροφής της πραγματικότητας, με σκοπό να εμφανιστεί ως θύμα επιθετικότητας και να ζητήσει εξηγήσεις από την Αθήνα.
Αντιθέτως, εκείνο που απαιτείται δεν είναι η συνεχής απολογητική επαγρύπνηση, αλλά η σταθερή υπενθύμιση του ποιος κατέχει τι, ποιος απειλεί τι, και ποιος παραβιάζει τι.
Δεν μπορεί να υπάρξει καμία ουσιαστική εξίσωση μεταξύ:
- ενός συνθήματος που προήλθε από το θυμικό νέων στρατιωτικών κατά την παρέλαση για την αποτίναξη ενός ξένου ζυγού· και
- της διαρκούς κατοχής εδάφους της Κυπριακής Δημοκρατίας, της επίσημης απειλής πολέμου (casus belli) κατά της Ελλάδας, της παραβίασης του Δικαίου της Θάλασσας και της συστηματικής αμφισβήτησης της ελληνικής κυριαρχίας με αφηγήματα όπως αυτό της «Γαλάζιας Πατρίδας».
Η εθνική αποτροπή δεν οικοδομείται με συνεχείς χειρονομίες “καλής θέλησης”, ειδικά όταν αυτές δεν αναγνωρίζονται ως ισοδύναμες από τον συνομιλητή. Δεν ενισχύεται με την εσωτερική καλλιέργεια ενοχικού καθωσπρεπισμού απέναντι στην εκδήλωση φρονήματος από τα στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων. Και δεν υποστηρίζεται με μια στρατηγική σιγής, που ενίοτε εκλαμβάνεται εσφαλμένα ως ψύχραιμη διπλωματία, τη στιγμή που παράγει σύγχυση μηνυμάτων προς συμμάχους, εταίρους και αντιπάλους.
Η Ελλάδα δεν χρειάζεται να εξηγήσει τίποτα και σε κανέναν για το ηθικό των στελεχών της. Χρειάζεται, όμως, να επαναλάβει με θεσμική βεβαιότητα ότι:
- η στρατιωτική κατοχή της Κύπρου είναι πράξη που παραμένει σε ισχύ και δεν επιδέχεται εξωραϊσμό·
- η απειλή πολέμου δεν μπορεί να συνυπάρχει με σχέσεις καλής γειτονίας·
- το Διεθνές Δίκαιο δεν προσαρμόζεται στις “ιδιαιτερότητες” κανενός·
- και ότι η Ελλάδα, ως κράτος με κυριαρχία και αξιοπρέπεια, δεν θα προσφέρει την αποδοχή της ως εισιτήριο για την ευρωπαϊκή νομιμοποίηση εκείνων που την αμφισβητούν.
Η στρατηγική ψυχραιμία είναι αρετή. Αλλά ψυχραιμία δεν σημαίνει σιωπή· και στρατηγική δεν σημαίνει παθητικότητα. Η χώρα οφείλει να λειτουργεί ως έξυπνο κράτος (smart state), με επίγνωση του συσχετισμού ισχύος, αλλά και με ηθική ενότητα, θεσμική αυτοπεποίθηση και καθαρότητα εθνικού λόγου. Αυτό είναι που εμπνέει τα στελέχη της, αυτό είναι που καταλαβαίνουν οι σύμμαχοι και αυτό είναι που υπολογίζουν οι αντίπαλοι.
Η αποτροπή δεν χτίζεται με συγγνώμες. Χτίζεται με επίγνωση των απειλών, αφοσίωση στην εθνική αποστολή και συνέπεια λόγων και πράξεων — και εκδηλώνεται με αποφασιστική ετοιμότητα απέναντι σε κάθε επιβουλή κατά της εθνικής κυριαρχίας.
