Του Λέανδρου Ρακιντζή
Από την επικαιρότητα σταχυολογώ κάποια χαρακτηριστικά περιστατικά, που δείχνουν τις δυσλειτουργίες στην απονομή της ποινικής δικαιοσύνης.
Στον απόηχο της ειδεχθούς δολοφονίας στη Θεσσαλονίκη του Άλκη Καμπανού και για την αντιμετώπιση της μέσω εγκληματικής οργάνωσης οπαδικής βίας η Πολιτεία με το ν.4908/2022 πρόσθεσε στο άρθρο 187 ΠΚ την εξής παρ.6: Στις περιπτώσεις καταδίκης για αξιόποινες πράξεις του παρόντος άρθρου, καθώς και για συναφή αδικήματα που συνεκδικάστηκαν με την ίδια απόφαση, η ποινή δεν αναστέλλεται ούτε μετατρέπεται με κανένα τρόπο, τυχόν δε ασκηθείσα έφεση δεν έχει αναστέλλουσα δύναμη. Η διάταξη αυτή είχε την πλήρη επιδοκιμασία της κοινής γνώμης, γιατί απηχούσε το κοινό περί δικαίου αίσθημα και εξυπηρετούσε το δημόσιο συμφέρον με τον περιορισμό της εγκληματικότητας.
Η Ολομέλεια των Προέδρων των Δικηγορικών Συλλόγων Ελλάδος αποφάσισε την κήρυξη στοχευμένης αποχής από τις δίκες πρώτου βαθμού στις οποίες υπάρχει κατηγορία για παράβαση του άρθρου 187παρ.6ΠΚ με αίτημα την κατάργηση ή τροποποίηση του άρθρου αυτού. Ειλικρινά δεν κατάλαβα τη νομιμότητα και το σκοπό της αποφάσεως αυτής, αφού το πρωτόδικο δικαστήριο μπορεί βάσει των κειμένων διατάξεων να αποφασίσει τη μη μετατροπή, τη μη αναστολή της ποινής και η έφεση να μην έχει ανασταλτικό αποτέλεσμα. Με επίκληση της αποφάσεως αυτής οι δικηγόροι των κατηγορούμενων, που δικάζονταν ενώπιον του Εφετείου Κακουργημάτων της Λαμίας με την κατηγορία ότι όντας δημόσιοι υπάλληλοι είχαν σχηματίσει εγκληματική οργάνωση και εξέδιδαν με αμοιβή πλαστά διπλώματα οδήγησης, δήλωσαν αποχή και το δικαστήριο αναγκάσθηκε να αναβάλλει την υπόθεση για μεταγενέστερη δικάσιμο.
Σύμφωνα με δημοσίευμα της εφημερίδας “Β”, μόνο στην Εισαγγελία Αθηνών έχουν σωρευθεί άνω των 400 ανάλογων υποθέσεων που λόγω της παραπάνω αποφάσεως της ολομέλειας των προέδρων των δικηγορικών συλλόγων δεν μπορούν να εισαχθούν για εκδίκαση και ενδεχομένως πολλοί κατηγορούμενοι λόγω της παρόδου του 18μηνου της προσωρινής κράτησης να έχουν αφεθεί ελεύθεροι, εκτός του ότι η εκδίκαση του τεράστιου αυτού όγκου των εκκρεμών υποθέσεων θα προκαλέσει έμφραγμα στην ομαλή ροή της ποινικής διαδικασίας.
Σύμφωνα με την 1466/2016 απόφαση ΟλΣΤΕ: Οι αποφάσεις των δικηγορικών συλλόγων που κηρύσσουν αποχή των μελών τους από την άσκηση των καθηκόντων τους συνιστούν νόμιμο μέσο δράσης των συλλόγων και δεν αντίκεινται στο Σύνταγμα ή σε άλλες υπερνομοθετικές διατάξεις. Υπόκεινται όμως σε περιορισμούς που επιβάλλονται από τη φύση της δικαιοδοτικής λειτουργίας ως μιας από τις κρατικές λειτουργίες (αρθρο26 Συντάγματος), η οποία δεν νοείται να παραλύει σε ένα Κράτος Δικαίου από πράξεις ή παραλείψεις των δικηγόρων, οι οποίοι συμβάλλουν στην απονομή της Δικαιοσύνης. Η νομιμότητα της απόφασης του Δικηγορικού Συλλόγου για αποχή ελέγχεται ακυρωτικά από το Συμβούλιο της Επικρατείας. Σαφώς η παραπάνω απόφαση του Δικηγορικού Συλλόγου Λαμίας για σκοπούμενη αποχή με αίτημα την τροποποίηση η κατάργηση του άρθρου 187παρ,6ΠΚ δεν είναι νόμιμη, διότι αφορά ζήτημα που ανάγεται αποκλειστικά στην αρμοδιότητα της εκτελεστικής και νομοθετικής εξουσίας, που χαράσσει την αντιεγκληματική πολιτική και όχι στην αρμοδιότητα των δικηγορικών συλλόγων, γιατί δεν προβλέπεται από καμιά διάταξη νόμου και ούτε νοείται να επιβάλλουν τις απόψεις τους με αποχή δηλαδή με παράλυση της απονομής της δικαιοσύνης.
Σαφώς ο κ. Υπουργός της Δικαιοσύνης θα μπορούσε με την έκδοση της παραπάνω απόφασης (28-01-2023) και ακόμα μπορεί να προσφύγει στο ΣτΕ και να ζητήσει την ακύρωση των σχετικών αποφάσεων των δικηγορικών συλλόγων, οπότε μετά την ακύρωση της οι δικηγόροι δεν δεσμεύονται από τις αποφάσεις των δικηγορικών συλλόγων. Αν όμως οι συγκεκριμένοι δικηγόροι επιμείνουν στην αποχή και δεν αντικατασταθούν από άλλους, τότε το δικαστήριο θα διορίσει αυτεπάγγελτα δικηγόρους για να υπερασπιστούν τους κατηγορούμενους, οι οποίοι είναι υποχρεωμένοι να αποδεχτούν τον διορισμό. Οι δικηγόροι που διορίστηκαν από το δικαστήριο αμείβονται σύμφωνα με τις διατάξεις του Κ. Ποιν. Δ. και όχι με τη διαδικασία της νομικής βοήθειας.
Βάσει νόμου παρέχεται δωρεάν νομική βοήθεια για παντός είδους υποθέσεις σε πολίτες χαμηλού εισοδήματος από δικηγόρους που προέχονται από καταστάσεις, που συντάσσουν οι οικείοι δικηγορικοί σύλλογοι. Για την αμοιβή των δικηγόρων προβλέπεται από το Υπουργείο Δικαιοσύνης κονδύλιο 15.000.000 ευρώ ετησίως, αλλά υπάρχει μεγάλη καθυστέρηση για την εκκαθάριση των σχετικών παραστατικών, γεγονός που έχει προκαλέσει διαμαρτυρίες των δικηγορικών συλλόγων.
Στις αγγλοσαξονικές χώρες τα έξοδα της δίκης προκαταβάλλονται και στο τέλος επιβάλλονται σε βάρος του ηττημένου διαδίκου. Σε μας στις πολιτικές δίκες καταβάλλονται κάποια παράβολα, στις δε ποινικές κάποια οριζόντια δικαστικά έξοδα βεβαιώνονται σε βάρος του κατηγορούμενου που καταδικάστηκε ή σε βάρος του μηνυτή και αποστέλλονται στην αρμόδια ΔΟΥ, αλλά ποτέ δεν έχει υπολογιστεί επίσημα ποιο είναι το κόστος του Δημοσίου από τη διεξαγωγή μιας δίκης ή από την αναβολή της.
Επίσης, δεν έχει ποτέ υπολογιστεί επίσημα ποιο είναι το ετήσιο κόστος για κάθε κρατούμενο στις φυλακές. Το μόνο συγκριτικό στοιχείο που βρήκα, ότι στη Μεγάλη Βρετανία το κόστος για κάθε φυλακισμένο ανέχεται σε 40.000 λίρες Αγγλίας ετησίως, που χονδρικά ισχύει και για τη χώρα μας. Οι φυλακές μας έχουν χωρητικότητα για 12.500 κρατουμένους, που σημαίνει κόστος 500.000.000 ετησίως. Το τεράστιο αυτό κόστος μπορεί να υπερκαλυφθεί από τη μετατροπή των ποινών σε χρηματική ποινή, που αδόκιμα κατάργησε ο νέος ΠΚ, αλλά σύμφωνα με δηλώσεις του Υπουργού Δικαιοσύνης θα θεσπισθεί εκ νέου.
Κατά δημοσιογραφικές πληροφορίες ο Εισαγγελεύς που διεξάγει την προκαταρκτική έρευνα, που άρχισε πέρσι, για τη διάθεση αστυνομικής φρουράς στον κ. Φουρφιώτη θα ζητήσει προσεχώς τις απόψεις της ΕΛΑΣ για το ζήτημα. Η είδηση επαναφέρει στο προσκήνιο το ζήτημα, ότι οι προκαταρκτικές εξετάσεις ,που είναι απλή συλλογή στοιχείων και δεν πρέπει να υπερβαίνουν σύμφωνα με το άρθρο 243παρ.2 ΚΠοινΔ το πολύ τους 9 μήνες , πολλές φορές υπερβαίνουν το ανώτατο χρονικό όριο, όπως για προκαταρκτική εξέταση για ασήμαντο θέμα που τέθηκε υπόψη μου και με το να διαρκεί πάνω από 4χρόνια !!! κρατάει σε ομηρία την ύποπτη.
* Ο Λέανδρος Τ. Ρακιντζής είναι Αρεοπαγίτης ε.τ.
Πηγή: www.capital.gr
