Γνωμοδότηση σχετικά με το ζήτημα της επίδοσης σε περίπτωση αναγκαστικής κατάσχεσης εξέδωσε η Εισαγγελία του Αρείου Πάγου, κατόπιν υποβολής σχετικού εγγράφου από την Ομοσπονδία Δικαστικών Επιμελητών Ελλάδος (ΓνωμΕισΑΠ 1/2025).
Συγκεκριμένα, η Ομοσπονδία Δικαστικών Επιμελητών Ελλάδος (Ο.Δ.Ε.Ε.) έθεσε υπόψη της Εισαγγελίας τα πρακτικά, αλλά και νομικά ζητήματα που ανακύπτουν, σε ό,τι αφορά το κύρος της αναγκαστικής κατάσχεσης, όταν αποκλείεται οποιοσδήποτε άλλος τρόπος επίδοσης, από τους απαριθμούμενους στα άρθρα 122 επ. ΚΠολ. Η Ο.Δ.Ε.Ε. υποστηρίζει ότι η επίδοση αποκλειστικά και μόνον στον παρόντα, κατά την ημέρα της κατάσχεσης οφειλέτη, απαιτείται μόνο στην περίπτωση των εδαφίων α της παρ. 1 των προαναφερθεισών διατάξεων, ενώ όταν η επίδοση δεν γίνεται την ίδια μέρα (επειδή λ.χ. ο καθού η εκτέλεση είναι απών), είναι έγκυρη όταν αφενός επιχειρείται σε διαφορετική ημέρα και δη το αργότερο από την επόμενη της κατάσχεσης ημέρα, αλλά σε περίπτωση απουσίας ή άρνησης του καθού ακολουθείται ένας από τους εναλλακτικούς τρόπους επίδοσης των άρθρων 122 επ. ΚΠολΔ. Και, συγκεκριμένα, με επίδοση σε σύνοικο ή με θυροκόλληση (βλ. ιδίως άρθρα 128 και 129 ΚΠολΔ).
Όπως επισημαίνεται στη γνωμοδότηση, η επιβολή έγκυρης κατάσχεσης είναι αναγκαία προϋπόθεση, όχι μόνο για το κύρος των επόμενων πράξεων της εκτελεστικής διαδικασίας και, κυρίως, της καταληκτικής, δηλαδή του πλειστηριασμού, αλλά και για να επέλθουν οι συνέπειες επιβολής αυτής και, συγκεκριμένα, αυτές των άρθρων 958 ΚΠολΔ για τα κινητά, και 997 για τα ακίνητα. Μία από τις συνέπειες της κατάσχεσης (και η βασικότερη) είναι η νομική δέσμευση του περιουσιακού στοιχείου, στο οποίο αυτή επιβάλλεται και η απαγόρευση διαθέσεώς του υπέρ του κατασχόντος και των αναγγελθέντων δανειστών.
Περαιτέρω, η ανάγκη εγχείρησης της κατασχετήριας έκθεσης στον ίδιο τον οφειλέτη, προσωπικά, όταν αυτός είναι παρών (δηλαδή στις περιπτώσεις των εδαφίων α της παρ. 1 των άρθρων 955 και 995 ΚΠολΔ), σκοπό έχει να εξασφαλίσει την άμεση και απευθείας γνώση του καθού η εκτέλεση οφειλέτη για την έναρξη της κύριας διαδικασίας και την επέλευση των συνεπειών της κατάσχεσης.
Επομένως, όταν ο καθού η εκτέλεση είναι παρών την ημέρα κατάσχεσης, αλλά αρνείται την παραλαβή της κατασχετήριας έκθεσης, δεν είναι επιτρεπτή η έμμεση επίδοση (σε σύνοικο, με θυροκόλληση κοκ), αλλά πρέπει να γίνει αποκλειστικά και μόνον στο παρόντα οφειλέτη, και, σε περίπτωση αρνήσεώς του, να συνταχθεί έκθεση από τον ίδιο το δικαστικό επιμελητή.
Όταν, όμως, ο καθού η εκτέλεση απουσιάζει την ημέρα της κατάσχεσης και οι δύο διατάξεις (955 και 995 παρ. 1, εδ β) επιβάλλουν την επίδοση την επόμενη της κατάσχεσης ημέρα, προθεσμία που παρεκτείνεται κατά 5 και 8 ημέρες, εάν ο καθού η εκτέλεση έχει την κατοικία του σε Δήμο διαφορετικό από τον τόπο κατάσχεσης.
Ο νομοθέτης δεν προβλέπει ότι η επίδοση πρέπει να γίνεται ατομικά στον ίδιο τον οφειλέτη αυτοπροσώπως, αποκλεισμένης έτσι κάθε άλλης έμμεσης επίδοσης (λ.χ. στο σύνοικο, ή με θυροκόλληση, ή σε τρίτα πρόσωπα λ.χ. όταν η επίδοση γίνεται με βάση τον Κανονισμό 1734/2020, επειδή ο οφειλέτης είναι κάτοικος εξωτερικού, επίδοση σε νοσηλευόμενους, στρατιωτικούς, κρατούμενους, κατοίκους εξωτερικού ή αγνώστου διαμονής).
Εάν ο νομοθέτης καθιστούσε υποχρεωτική την αυτοπρόσωπη επίδοση στον ίδιο τον οφειλέτη και την επόμενη της κατάσχεσης ημέρα, θα ήταν διαφορετική η γραμματική διατύπωση της διάταξης και, συγκεκριμένα, στο εδάφιο β θα προβλεπόταν ρητά η υποχρεωτικότητα της ατομικής επίδοσης στον ίδιο τον οφειλέτη.
Περαιτέρω, υπό την εκδοχή ότι απαιτείται και στην περίπτωση του εδαφίου β η αυτοπρόσωπη επίδοση στον οφειλέτη, τότε αυτός θα μπορούσε είτε ηθελημένα είτε εξαιτίας ενός άλλου αντικειμενικού γεγονότος (λ.χ. νοσηλείας), να μην παραλάβει ποτέ την κατασχετήρια έκθεση και έτσι να ματαιωθεί η επιβολή της και να καταστεί ανέφικτη η ικανοποίηση των απαιτήσεων των πιστωτών.
Επομένως, ορθά η Ο.Δ.Ε.Ε επιχειρεί τη διάκριση ανάμεσα σε δύο διαφορετικές μεταξύ τους περιπτώσεις και υποδεικνύει τη διάκριση του εδαφίου α (επίδοση όταν είναι παρών ο οφειλέτης), από τις λοιπές περιπτώσεις στις οποίες η επίδοση γίνεται την επόμενη ημέρα (εδ. β). Στην περίπτωση αυτή η επίδοση θα γίνει με όλους τους αποδεκτούς, ισοδύναμους, τρόπους επίδοσης, σύμφωνα με άρθρα 128 επ. του ΚΠολΔ.
Δείτε αναλυτικά τη γνωμοδότηση στο eisap.gr.
