Κρυπτονομίσματα: Ευρωπαϊκοί κανόνες για την ιχνηλασιμότητα των συναλλαγών

• Οι ενέργειες με χρήση κρυπτοστοιχείων θα ιχνηλατούνται με τον ίδιο τρόπο όπως οι παραδοσιακές μεταφορές χρημάτων
• Ενισχυμένη προστασία των καταναλωτών και δικλείδες κατά της χειραγώγησης της αγοράς και του οικονομικού εγκλήματος

Το Κοινοβούλιο ενέκρινε τους πρώτους κανόνες της ΕΕ για την ιχνηλασιμότητα των κρυπτοστοιχείων, για την αποτροπή της νομιμοποίησης παράνομων εσόδων, αλλά και την προστασία των καταναλωτών.

Την Πέμπτη, οι ευρωβουλευτές υπερψήφισαν με 529 ψήφους (29 κατά και 14 αποχές) την πρώτη νομοθετική πράξη της ΕΕ για την ιχνηλασιμότητα των μεταφορών κρυπτοστοιχείων, όπως τα bitcoins και μάρκες ηλεκτρονικού χρήματος. Το νομοθετικό κείμενο (για το οποίο υπήρξε προσωρινή συμφωνία μεταξύ των διαπραγματευτών του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου τον Ιούνιο του 2022) αποσκοπεί να διασφαλίσει ότι οι μεταφορές κρυπτονομισμάτων, όπως συμβαίνει με οποιαδήποτε άλλη χρηματοπιστωτική πράξη, μπορούν πάντα να εντοπιστούν και να δεσμευτούν ύποπτες συναλλαγές. Ο λεγόμενος «κανόνας ταξιδιού» που χρησιμοποιείται ήδη στις παραδοσιακές τραπεζικές συναλλαγές (δηλ. η υποχρέωση οι πληροφορίες σχετικά με την πηγή του περιουσιακού στοιχείου και τον δικαιούχο του να «ταξιδέυουν» μαζί με τη συναλλαγή και να αποθηκεύονται και στις δύο πλευρές της μεταβίβασης), θα καλύπτει στο μέλλον και τις μεταφορές κρυπτοστοιχείων.

Η νομοθεσία θα καλύπτει επίσης συναλλαγές άνω των 1.000 ευρώ από τα λεγόμενα αυτοφιλοξενούμενα πορτοφόλια (δηλ. την ηλεκτρονική διεύθυνση ενός πορτοφολιού κρυπτοστοιχείων ιδιώτη χρήστη) όταν αλληλεπιδρούν με «φιλοξενούμενα» πορτοφόλια τα οποία διαχειρίζονται πάροχοι υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων. Οι κανόνες δεν θα ισχύουν για τις μεταφορές μεταξύ προσώπων που πραγματοποιούνται χωρίς πάροχο ή μεταξύ παρόχων που ενεργούν για λογαριασμό τους.

Ενιαίοι κανόνες της ευρωπαϊκής αγοράς για τα κρυπτοστοιχεία

Η ολομέλεια έδωσε επίσης τελικό πράσινο φως (με 517 ψήφους υπέρ, 38 κατά και 18 αποχές) στους νέους κοινούς κανόνες σχετικά με την εποπτεία, την προστασία των καταναλωτών και τις περιβαλλοντικές διασφαλίσεις των κρυπτοστοιχείων, συμπεριλαμβανομένων των κρυπτονομισμάτων (MiCA). Το σχέδιο νόμου που συμφωνήθηκε ανεπίσημα με το Συμβούλιο τον Ιούνιο του 2022 περιλαμβάνει διασφαλίσεις κατά της χειραγώγησης της αγοράς και του οικονομικού εγκλήματος.

Ο κανονισμός θα καλύπτει κρυπτοστοιχεία που δεν ρυθμίζονται από την ισχύουσα νομοθεσία για τις χρηματοπιστωτικές υπηρεσίες. Οι βασικές διατάξεις για όσους εκδίδουν και διαπραγματεύονται κρυπτοστοιχεία (συμπεριλαμβανομένων των ψηφιακών νομισμάτων με εγγύηση περιουσιακών στοιχείων και των ψηφιακών νομισμάτων ηλεκτρονικού χρήματος) καλύπτουν τη διαφάνεια, τη δημοσιοποίηση, την αδειοδότηση και την εποπτεία των συναλλαγών. Οι καταναλωτές θα είναι καλύτερα ενημερωμένοι σχετικά με τους κινδύνους, το κόστος και τις επιβαρύνσεις που συνδέονται με τις δραστηριότητές τους. Επιπλέον, το νέο νομικό πλαίσιο θα στηρίξει την ακεραιότητα της αγοράς και τη χρηματοπιστωτική σταθερότητα μέσω της ρύθμισης των δημόσιων προσφορών κρυπτοστοιχείων.

Τέλος, το συμφωνηθέν κείμενο περιλαμβάνει μέτρα κατά της χειραγώγησης της αγοράς και για την πρόληψη της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της χρηματοδότησης της τρομοκρατίας και άλλων εγκληματικών δραστηριοτήτων. Για την αντιμετώπιση των κινδύνων νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, η Ευρωπαϊκή Αρχή Κινητών Αξιών και Αγορών (ΕΑΚΑΑ) θα πρέπει να δημιουργήσει δημόσιο μητρώο για μη συμμορφούμενους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων που δραστηριοποιούνται στην Ευρωπαϊκή Ένωση χωρίς άδεια.

Για να μειωθεί το υψηλό αποτύπωμα άνθρακα των κρυπτονομισμάτων, οι σημαντικοί πάροχοι υπηρεσιών θα πρέπει να δημοσιοποιούν την ενεργειακή τους κατανάλωση.

Δηλώσεις

Ο Stefan Berger (ΕΛΚ, Γερμανία), υπεύθυνος για τον κανονισμό MiCA, δήλωσε: «Η ΕΕ βρίσκεται στην πρώτη γραμμή της ψηφιακής οικονομίας με 10.000 διαφορετικά κρυπτοστοιχεία. Οι καταναλωτές θα προστατεύονται από την απάτη, ενώ και ο τομέας, που υπέστη ζημιές από την κατάρρευση του FTX, μπορεί να ανακτήσει την εμπιστοσύνη που έχασε. Οι καταναλωτές θα έχουν όλες τις πληροφορίες που χρειάζονται και όλοι οι κίνδυνοι που σχετίζονται με τα κρυπτοστοιχεία θα πρέπει να παρακολουθούνται. Διασφαλίσαμε ότι η γνωστοποίηση περιβαλλοντικών επιπτώσεων θα ληφθεί υπόψη από τους επενδυτές. Ο κανονισμός αυτός παρέχει ανταγωνιστικό πλεονέκτημα στην ΕΕ. Ο ευρωπαϊκός κλάδος κρυπτοστοιχείων έχει κανονιστική σαφήνεια που δεν υπάρχει σε χώρες όπως οι ΗΠΑ.»

Ο Ernest Urtasun (Πράσινοι, Ισπανία), συνεισηγητής της Επιτροπής Οικονομικής και Νομισματικής Πολιτικής για τις μεταφορές κρυπτοστοιχείων δήλωσε: «Επί του παρόντος, οι παράνομες ροές κρυπτοστοιχείων διαχέονται γρήγορα σε ολόκληρο τον κόσμο, με μεγάλες πιθανότητες να μην εντοπιστούν ποτέ. Η μεταρρύθμιση των κανόνων θα υποχρεώνει τους παρόχους υπηρεσιών κρυπτοστοιχείων να εντοπίζουν και να διακόπτουν τις εγκληματικές ροές κρυπτονομισμάτων, αλλά και να διασφαλίζουν επίσης ότι όλες οι κατηγορίες εταιρειών κρυπτονομισμάτων υπόκεινται στην πλήρη δέσμη υποχρεώσεων για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες. Αυτό θα καλύψει ένα σημαντικό κενό στο πλαίσιο μας για την καταπολέμηση της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και θα εφαρμόσει στην ΕΕ την πλέον φιλόδοξη νομοθεσία περί ταξιδιωτικών κανόνων στον κόσμο, σε πλήρη συμμόρφωση με τα διεθνή πρότυπα.»

Η συνεισηγήτρια για την Επιτροπή Πολιτικών Ελευθεριών, Δικαιοσύνης και Εσωτερικών Υποθέσεων Assita Kanko (Συντηρητικοί, Βέλγιο) δήλωσε: «Το Κοινοβούλιο και το Συμβούλιο έχουν καταλήξει σε έναν δίκαιο συμβιβασμό που θα καταστήσει ασφαλέστερο το σύστημα για όσους επιθυμούν, καλή τη πίστη, να κατέχουν και να εμπορεύονται κρυπτοστοιχεία. Ωστόσο, θα καταστήσει πιο δύσκολο για τους εγκληματίες, τους τρομοκράτες και τους διαφεύγοντες κυρώσεων να κάνουν κατάχρηση των κρυπτοστοιχείων. Οποιαδήποτε διοικητική επιβάρυνση για τις εταιρείες κρυπτονομισμάτων και τους φορείς καινοτομίας θα αντισταθμιστεί με το παραπάνω από το γεγονός ότι ενοποιούμε την επί του παρόντος κατακερματισμένη ευρωπαϊκή αγορά που διαθέτει 27 ρυθμιστικά καθεστώτα.»

Επόμενα βήματα

Τα κείμενα θα πρέπει τώρα να εγκριθούν επίσημα από το Συμβούλιο, πριν από τη δημοσίευσή τους στην Επίσημη Εφημερίδα της ΕΕ. Θα τεθούν σε ισχύ 20 ημέρες αργότερα.

Εγκρίνοντας τη νομοθεσία αυτή, το Κοινοβούλιο ανταποκρίνεται στις προσδοκίες των πολιτών όσον αφορά τον καθορισμό διασφαλίσεων και προτύπων για τη χρήση της τεχνολογίας «blockchain», όπως αποτυπώνονται στην πρόταση 35(8) της τελικής έκθεσης της Διάσκεψης για το Μέλλον της Ευρώπης.