Γράφει η Κωνσταντίνα Λεκκάκου, Δικηγόρος – Τραπεζική Διαμεσολαβήτρια
Δικηγορικά γραφεία «Λεκκάκου & Συνεργάτες»

Lekakou_konstantina_04a_63.jpg

Στη χώρα μας, χιλιάδες δανειολήπτες ταλανίζονται από θέματα αδιαφάνειας και μεθοδεύσεων των πιστωτών τους. Η υπόθεση ηλικιωμένων οφειλετών από τη Λαμία, εντολέων του Δικηγορικού Οίκου «Lekkakou & Associates – Law Firm», αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα των παθογενειών, που διέπουν το σύγχρονο τοπίο διαχείρισης των μη εξυπηρετούμενων δανείων (NPLs) στην Ελλάδα. Η αρχική δανειακή σχέση με την ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ Α.Ε. μετατράπηκε, εν μέσω αδυναμίας πληρωμής, σε έναν αγώνα δρόμου για την εύρεση του πραγματικού συνομιλητή, του νόμιμου πιστωτή και του δικαιούχου είσπραξης. Ο αγώνας αυτός ανέδειξε ένα βαθύ πρόβλημα αδιαφάνειας, το οποίο τελικά οδήγησε σε δικαστική δικαίωση, αναδεικνύοντας την καταχρηστική άσκηση δικαιώματος από τον διαχειριστή.

Το κεντρικό ζήτημα – Η σύγχυση ως νομική και πρακτική τακτική

Ο κεντρικός άξονας της ταλαιπωρίας των οφειλετών ήταν η παντελής σύγχυση και αδιαφάνεια, ως προς το ποιος νομιμοποιείται να εισπράξει την απαίτηση και ποιος είναι αρμόδιος να τη ρυθμίσει.

  1. Το Παιχνίδι των Παραπομπών: Όταν οι οφειλέτες προσέγγισαν τον αρχικό πιστωτή (ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑ) για ρύθμιση, έλαβαν την απάντηση της άρνησης αρμοδιότητας, με παραπομπή στη διαχειρίστρια εταιρεία (CEPAL HELLAS ΑΕΔΑΔΠ).
  2. Η «Εταιρεία – Φάντασμα»: Η CEPAL HELLAS, με τη σειρά της, δήλωσε προσωρινή αδυναμία ρύθμισης, παραπέμποντας το θέμα στην αναμενόμενη μεταβίβαση της απαίτησης σε μια αλλοδαπή εταιρεία ειδικού σκοπού (GEMINI CORE SECURITISATION DAC), ένα νομικό πρόσωπο άγνωστο και απρόσιτο για τον μέσο οφειλέτη.
  3. Η Νομική Αμφιβολία για τη Νομιμοποίηση: Η αδιαφάνεια εντάθηκε, όταν, παρά τη φερόμενη διαχείριση από την CEPAL, τα επίσημα στοιχεία κινήσεων λογαριασμού, τα οποία προσκομίστηκαν στο Δικαστήριο για την έκδοση της Διαταγής Πληρωμής, έφεραν την υπογραφή και το λογότυπο της ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ και όχι του φερόμενου διαχειριστή, εγείροντας σοβαρά ερωτήματα για το πρόσωπο που πραγματικά κατέχει τα έγγραφα και νομιμοποιείται να τα χρησιμοποιεί.

Η δομή αυτή – Αρχική Τράπεζα Διαχειρίστρια Αλλοδαπός Επενδυτής – δημιουργεί ένα σκοτεινό τρίγωνο όπου ο οφειλέτης καθίσταται όμηρος της γραφειοκρατίας και της αποφυγής ευθύνης από κάθε εμπλεκόμενο μέρος.

Η υπονομευμένη ρύθμιση – Όταν η συμφωνία ακυρώνεται από την αδιαφάνεια

Παρά τη σύγχυση, οι οφειλέτες πέτυχαν την έκδοση Απόφασης Ρύθμισης από το αρμόδιο Συμβούλιο Καθυστερήσεων της CEPAL HELLAS (Οκτώβριος 2021). Ωστόσο, η προσπάθεια υλοποίησης της ρύθμισης κατέρρευσε με τρόπο, που υπογραμμίζει τη λειτουργική αδυναμία του συστήματος.
Επισκεπτόμενος το κατάστημα της ΑΛΦΑ ΤΡΑΠΕΖΑΣ (όπως του είχε υποδείξει η CEPAL), ο οφειλέτης αντιμετώπισε τη «μεγάλη έκπληξη»: ο υπάλληλος της Τράπεζας δήλωσε, ότι δεν υπήρχε καμία καταχωρημένη σύμβαση ρύθμισης στα ηλεκτρονικά τους συστήματα και αδυνατούσε να εξυπηρετήσει την καταβολή.
Η αποτυχία συγχρονισμού, μεταξύ της Τράπεζας (που διατηρούσε τα συστήματα πληρωμών) και του Διαχειριστή (που χορήγησε τη ρύθμιση), οδήγησε στην άτυπη υπαναχώρηση από τη συμφωνία, αφού η CEPAL HELLAS στη συνέχεια δεν ανταποκρίθηκε στις επανειλημμένες κλήσεις των οφειλετών.

Η δικαστική δικαίωση – Αναγνώριση της καταχρηστικής συμπεριφοράς

Εν μέσω αυτής της αβεβαιότητας και της αδυναμίας υλοποίησης της ρύθμισης, η CEPAL HELLAS (ενεργώντας για την GEMINI CORE) προχώρησε στην έκδοση Διαταγής Πληρωμής, καθώς και στην απειλή κατάσχεσης των τραπεζικών λογαριασμών και της πρώτης και μοναδικής κατοικίας των ηλικιωμένων και ασθενών οφειλετών.
Το Μονομελές Πρωτοδικείο, στην εκδίκαση των ασφαλιστικών μέτρων που καταθέσαμε, αναγνώρισε την κρισιμότητα της κατάστασης, χορηγώντας Αναστολή Εκτέλεσης της Διαταγής Πληρωμής. Το Δικαστήριο:

  1. Πιθανολόγησε την Ευθύνη του Διαχειριστή: Έλαβε σοβαρά υπόψη την αδυναμία υλοποίησης της συμφωνηθείσας ρύθμισης, η οποία οφειλόταν σε αποκλειστική ευθύνη της καθ’ ης η αίτηση (CEPAL HELLAS / GEMINI CORE).
  2. Καταδίκασε την Καταχρηστική Άσκηση Δικαιώματος: Έκρινε ότι η συμπεριφορά του διαχειριστή – η μη ανταπόκριση μετά την αποτυχία της ρύθμισης και η άμεση έκδοση ΔΠ – συνιστά κατάχρηση δικαιώματος, καθώς οδηγούσε τους οφειλέτες σε «πλήρη οικονομική καταστροφή», χωρίς να τους έχει δοθεί πραγματική ευκαιρία συμμόρφωσης.

Ανάγκη για νομική διαφάνεια

Η δικαστική αυτή απόφαση αποτελεί μία ισχυρή δικαίωση για τους οφειλέτες και ένα ηχηρό μήνυμα προς τις εταιρείες διαχείρισης. Υπογραμμίζει, ότι η αδιαφάνεια ως προς το πρόσωπο του πραγματικού πιστωτή και η λειτουργική σύγχυση μεταξύ των εμπλεκομένων μερών (Τράπεζα – Διαχειριστής – Επενδυτής) δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως όπλο για την καταχρηστική αναγκαστική είσπραξη.
Το δικαστήριο ουσιαστικά έκρινε, πως η έλλειψη διαφάνειας και η αδυναμία εκπλήρωσης μιας συμφωνίας, που οφείλεται στον πιστωτή / διαχειριστή, ακυρώνει το ηθικό και νομικό δικαίωμα του τελευταίου να επισπεύσει την εκτέλεση. Η υπόθεση αυτή αναδεικνύει την επιτακτική ανάγκη για σαφείς κανόνες νομιμοποίησης και λογοδοσίας στο πλαίσιο της τιτλοποίησης, προκειμένου να προστατευθεί η έννομη τάξη από την πρακτική της «Χαμένης Ταυτότητας του Πιστωτή».

Απόσπασμα του υπό έκδοση βιβλίου με τίτλο «ΤΙΤΛΟΠΟΙΗΣΗ ΑΠΑΙΤΗΣΕΩΝ στην αναγκαστική εκτέλεση» με υπότιτλο «Περί Πλειστηριασμών –Από τη θεωρία στην πράξη» ISBN 978-618-00-3736-4