Με τις διατάξεις του Ν. 4738/2020 προβλέφθηκε η ρύθμιση για την πτώχευση μικρού αντικειμένου, στην έννοια των οποίων υπάγονται οι περιπτώσεις που ο οφειλέτης ικανοποιεί τα κριτήρια προσδιορισμού της πολύ μικρής οντότητας του άρθρου 2 του Ν. 4308/2014 (Α’ 251) (άρθρο 78 παρ. 2).
Υπαγόμενα Πρόσωπα – Προϋποθέσεις
“Πολύ μικρές οντότητες”, σύμφωνα με τη διάταξη του άρθρου 2 του Ν. 4308/2014, οι οποίες υπάγονται στις διατάξεις την πτώχευση μικρού αντικειμένου, είναι οι οντότητες, οι οποίες κατά την ημερομηνία του ισολογισμού τους δεν υπερβαίνουν τα όρια δύο τουλάχιστον από τα ακόλουθα τρία κριτήρια:
1. Σύνολο ενεργητικού (περιουσιακών στοιχείων): 350.000 ευρώ,
2. Καθαρό ύψος κύκλου εργασιών: 700.000 ευρώ και
3. Μέσος όρος απασχολούμενων κατά τη διάρκεια της τελευταίας, προ της κήρυξης της πτώχευσης, περιόδου τα 10 άτομα. Εξαιρετικά, η ετερόρρυθμη εταιρεία, η ομόρρυθμη εταιρεία, η ατομική επιχείρηση και κάθε άλλη οντότητα, που υποχρεούται να εφαρμόζει το νόμο 4308/2014 από φορολογική ή και άλλη νομοθετική διάταξη, εντάσσονται στην κατηγορία των πολύ μικρών οντοτήτων με μόνη προϋπόθεση ότι ο κύκλος εργασιών τους δεν υπερβαίνει το ποσό του 1.500.000 ευρώ, χωρίς χρήση δεύτερου κριτηρίου (άρθρο 2 παρ. 2 Ν. 4308/2014).
Όπως ρητά ορίζεται (άρθρο 76 παρ.1), πτωχευτική ικανότητα έχουν πλέον και τα φυσικά πρόσωπα, για τα οποία, εφόσον δεν ασκούν επιχείρηση και δεν συντάσσουν ισολογισμούς, το κριτήριο της ένταξης τους στην κατηγορία των οφειλετών, των οποίων η πτώχευση είναι μικρού αντικειμένου, περιορίζεται στην αξία του συνόλου της περιουσίας τους, που δεν πρέπει να υπερβαίνει – κατ’ αντιστοιχία, προς το ως άνω όριο του ενεργητικού των πολύ μικρών οντοτήτων – το ύψος των 350.000 ευρώ (έτσι, άρθρο 78 παρ. 2 εδ. β’ ΠτΚ).
Διαδικασία
Η διαδικασία που εφαρμόζεται στην πτώχευση μικρού αντικειμένου, αποκαλούμενη ως “απλοποιημένη διαδικασία”, διεξάγεται σύμφωνα με τις διατάξεις των άρθρων 172 έως και 188 του Ν. 4738/2020, εφαρμοζόμενων παράλληλα των λοιπών γενικών διατάξεων του ιδίου νόμου στις περιπτώσεις έλλειψης ειδικότερων ρυθμίσεων.
Σε πτώχευση κηρύσσεται ο οφειλέτης που βρίσκεται σε παύση πληρωμών, ήτοι αυτός που αδυνατεί να εκπληρώνει τις ληξιπρόθεσμες χρηματικές υποχρεώσεις του κατά τρόπο γενικό και μόνιμο.
Κατά τη διάταξη του άρθρου 176 τεκμαίρεται ότι ο οφειλέτης σας περιπτώσεις πτωχεύσεων μικρού αντικειμένου βρίσκεται σε παύση πληρωμών όταν δεν καταβάλλει τις ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις του προς το Δημόσιο, τους Φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης ή πιστωτικά ή χρηματοδοτικά ιδρύματα, σε ύψος τουλάχιστον 60% των συνολικών ληξιπρόθεσμων υποχρεώσεων του για περίοδο τουλάχιστον έξι (6) μηνών, εφόσον η μη εξυπηρετούμενη υποχρέωση του υπερβαίνει το ποσό των τριάντα χιλιάδων (30.000) ευρώ.
Δηλαδή, πρέπει να αποδειχθεί στο Δικαστήριο, αφενός ότι ο αιτών πληροί τα κριτήρια προσδιορισμού της «πολύ μικρής οντότητας» του άρθρου 2 του ν. 4308/2014 και αφετέρου, ότι λόγω της προφανούς δυσαναλογίας μεταξύ του ύψους των ληξιπρόθεσμων οφειλών του και των εισοδημάτων του βρίσκεται σε γενική και μόνιμη αδυναμία να εξυπηρετήσει τις ως άνω οφειλές του, η οποία (αδυναμία) σε κάθε περίπτωση τεκμαίρεται και από το γεγονός ότι το σύνολο των ληξιπρόθεσμων οφειλών του προς τους πιστωτές του υπερβαίνει το ποσό των 30.000 ευρώ και έχουν παύσει να εξυπηρετούνται για περίοδο τουλάχιστον έξι 6 μηνών.
Η επιλεκτική εκπλήρωση ληξιπρόθεσμων χρηματικών υποχρεώσεων δεν αίρει την παύση πληρωμών, η οποία μπορεί να συνίσταται και στην αδυναμία εκπλήρωσης ακόμα και μίας σημαντικής ληξιπρόθεσμης χρηματικής οφειλής. Επιπλέον, ως προς την ακίνητη περιουσία του προσώπου, η αξία αυτής προκύπτει κατά τα προβλεπόμενα στο άρθρο 11.
Ως αξία των ακινήτων τα οποία δηλώνονται στην αίτηση, και εφόσον αυτά βρίσκονται στην Ελλάδα, λογίζεται η φορολογητέα αξία για τον υπολογισμό του ενιαίου φόρου ιδιοκτησίας ακινήτων (ΕΝ.Φ.Ι.Α.) σύμφωνα με τον Ν. 4223/2013 (Α’ 287), όπως αυτή προκύπτει από την τελευταία Πράξη προσδιορισμού φόρου.
Για γήπεδα εκτός σχεδίου πόλης και οικισμού, για τα οποία δεν προσδιορίζεται αξία ΕΝ.Φ.Ι.Α., ως αξία ακινήτων λογίζεται η αντικειμενική αξία αυτών, σύμφωνα με το άρθρο 4 ΙΑ του Ν. 1249/1982 (Α’ 43) και τις ισχύουσες κατ’ εξουσιοδότηση κανονιστικές πράξεις.
Για την αξία, δε, των ακινήτων που βρίσκονται στην αλλοδαπή, ως αξία, λογίζεται η εμπορική τους αξία, όπως αυτή προκύπτει από έκθεση εκτιμητή ακινήτων ή η αντικειμενική τους αξία, αν υπάρχει (άρθρο 78 παρ. 2, εδ. γ’ ΠτΚ και άρθρο 11 ΠτΚ).
Αρμόδιο Δικαστήριο
Αρμόδιο πτωχευτικό δικαστήριο για την κήρυξη της πτώχευσης μικρού αντικειμένου ορίζεται το μεγαλύτερο, κατά αριθμό οργανικών θέσεων δικαστικών λειτουργών, Ειρηνοδικείο στην περιφέρεια του Πρωτοδικείου, στην περιφέρεια του οποίου ο οφειλέτης έχει την κύρια κατοικία του, εφόσον δεν ασκεί επιχειρηματική δραστηριότητα, όπως αυτή ορίζεται στα άρθρα 21 και 47 του Ν. 4172/2013 (Α’ 167), ή το κέντρο των κυρίων συμφερόντων του. Σε περίπτωση αμφισβήτησης, κύρια κατοικία είναι η αναφερόμενη ως κατοικία του οφειλέτη στην τελευταία προ της κατάθεσης αίτησης πτώχευσης φορολογική δήλωση του.
Δικαιώματα Πιστωτών
Οι πιστωτές που υποβάλλουν αίτηση πτώχευσης μπορούν να υποβάλλουν αίτηση προς την Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων για λήψη της σχετικής πληροφορίας, η οποία και υποχρεούται να τους την γνωστοποιήσει (άρθρο 172 παρ. 2).
Περαιτέρω, σε περίπτωση που, εντός του χρονικού διαστήματος του πρώτου εδαφίου της παρ. 1 του άρθρου 173 δεν υποβληθεί παρέμβαση κατά της αίτησης ή υποβληθεί παρέμβαση που αφορά μόνο στον διορισμό συνδίκου, η αίτηση γίνεται δεκτή με μόνη τη διαπίστωση παρέλευσης του χρονικού διαστήματος από το πτωχευτικό δικαστήριο. Με την ίδια απόφαση, ορίζεται από το πτωχευτικό δικαστήριο ο εισηγητής και ο σύνδικος, αν έχει υποδειχθεί τέτοιος.
Σε διαφορετική περίπτωση ο σύνδικος ορίζεται από τον εισηγητή, ο οποίος προσδιορίζει και την ημέρα παύσης των πληρωμών, εκτός αν συντρέχουν οι προϋποθέσεις καταχώρησης στο Μητρώο των στοιχείων του οφειλέτη, λόγω ανεπάρκειας περιουσίας, την οποία (καταχώρηση) διατάσσει ο εισηγητής (άρθρο 173 παρ. 1 εδ. β’ και δ’ ΠτΚ).
Περιλήψεις των αιτήσεων πτώχευσης, των αποφάσεων που κηρύσσουν ή ανακαλούν την πτώχευση ή παύουν τις εργασίες της πτωχεύσεως καθώς και κάθε άλλη πρόσκληση ή πράξη, δημοσιεύονται στο Ηλεκτρονικό Μητρώο Φερεγγυότητας.
Ανάκληση
Σύμφωνα με το άρθρο 83, η απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση μπορεί να ανακληθεί μετά από αίτηση του οφειλέτη από το δικαστήριο που κήρυξε την πτώχευση, εφόσον ικανοποιήθηκαν ή συναινούν οι πιστωτές που μετείχαν στη διαδικασία κήρυξης της πτώχευσης, καθώς και εκείνοι που προκύπτουν από το φάκελο. Η ικανοποίηση και η συναίνεση των πιστωτών αποδεικνύεται μόνο εγγράφως, με βεβαιωμένη τη γνησιότητα της υπογραφής τους από δημόσια αρχή.
Η απόφαση που κηρύσσει την πτώχευση μπορεί να ανακληθεί και με αίτηση όποιου έχει έννομο συμφέρον ή με πρόταση του εισηγητή, ο εισηγητής υποβάλλει έκθεση στο πτωχευτικό δικαστήριο. Η αίτηση μπορεί να υποβληθεί μέχρι την περάτωση της πτώχευσης. Η απόφαση για την ανάκληση, μετά από αίτηση του οφειλέτη, έχει αναδρομική ισχύ και από τη δημοσίευση της και η πτώχευση θεωρείται ότι δεν κηρύχθηκε ποτέ. Η ανάκληση δεν έχει αναδρομική ισχύ, εκτός αν το ορίσει ειδικά το πτωχευτικό δικαστήριο. Σε κάθε περίπτωση, από την ανάκληση δεν θίγονται οι πράξεις που έγκυρα ενεργήθηκαν κατά τη διάρκεια της ισχύος της πτωχευτικής απόφασης.
