Κατά την ομιλία του στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο των Δικηγορικών Συλλόγων (Αλεξανδρούπολη, 3-6/10/2024) ο Σύμβουλος, τ. Αντιπρόεδρος του Δικηγορικού Συλλόγου Αθηνών, κ. Αλέξανδρος Μαντζούτσος *, απέρριψε κατηγορηματικά κάθε απόπειρα προεκλογικής παρέμβασης στους κανόνες του Κώδικα Δικηγόρων που ρυθμίζουν τις δικηγορικές αρχαιρεσίες, ενώ εισηγήθηκε την άρση των ασυμβιβάστων, καθώς και την κατοχύρωση των αμοιβών, των συνθηκών απασχόλησης και όλων των δικαιωμάτων των ασκουμένων και των «συνεργατών» δικηγόρων.
Ολόκληρη η ομιλία του Αλέξανδρου Μαντζούτσου:
Αξιότιμοι κύριοι Πρόεδροι και Σύμβουλοι των Δικηγορικών Συλλόγων,
Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι,
Πριν περάσω στα επιμέρους θέματα της ημερήσιας διάταξης -τα οργανωτικά ζητήματα των Συλλόγων, τα ασυμβίβαστα και την άσκηση- θα ήθελα να ευχαριστήσω το Δικηγορικό Σύλλογο Αλεξανδρούπολης για τη φιλοξενία, αλλά να εκφράσω και τη διαφωνία μου προς το προεδρείο της Ολομέλειας, για τη μη μετάδοση των εργασιών μας μέσω livestreaming, ώστε όλα τα μέλη μας να μπορούν να παρακολουθήσουν και να πληροφορηθούν τις θέσεις που εκφράζουν οι εκλεγμένοι αντιπρόσωποι του σώματος.
Ελπίζω το επόμενο Συνέδριο που θα διοργανωθεί από τις νέες διοικήσεις των Δικηγορικών Συλλόγων, να είναι ένα μεγάλο, ανοιχτό, δημοκρατικό, συμπεριληπτικό Συνέδριο, στο οποίο όλοι οι Δικηγόροι και οι Ασκούμενοι Δικηγόροι της Χώρας θα μπορούν να έχουν λόγο και ρόλο για τα θέματα τα οποία πρωτίστως τους ίδιους αφορούν!
***
Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι,
Με πολύ σεβασμό προς την οικεία επιτροπή της Ολομέλειας, θεωρώ λάθος, ένα χρόνο πριν από τις δικηγορικές εκλογές, κάθε απόπειρα παρέμβασης στους κανόνες διεξαγωγής τους, η οποία στην παρούσα φάση θα αποδοθεί -δικαίως ή αδίκως αλλά πάντως ευλόγως- είτε σε αντιθεσμική εμπλοκή της πολιτικής εξουσίας για «άνωθεν» επιρροή στη διαμόρφωση του εκλογικού αποτελέσματος είτε σε προσωπικές στοχεύσεις συνδικαλιστών.
Όσον αφορά ειδικότερα την πρόταση κατάργησης του ορίου θητειών που ισχύει σήμερα για τους Συλλόγους άνω των 400 μελών (μέχρι δύο συνεχόμενες για τους Προέδρους και τρεις συνεχόμενες για τους Συμβούλους), προσωπικά δεν θα είχα αντίρρηση -δεν με αφορά κιόλας ως εκπρόσωπο της Αθήνας- αν η εξαίρεση αυτή επεκταθεί -κατά συστηματική εναρμόνιση με την αντίστοιχη διαφοροποίηση για το εκλογικό σύστημα γενικότερα και με την ίδια ratio legis- σε όλους τους Συλλόγους μέχρι 1.000 μέλη.
Αλλά σε ό,τι αφορά στους τρεις μεγάλους Συλλόγους (την Αθήνα, τον Πειραιά και τη Θεσσαλονίκη), θα μου επιτρέψετε την άποψη ότι η Ολομέλεια δεν έχει πολιτική νομιμοποίηση να εισηγηθεί αλλαγές. Για αλλαγή των προβλέψεων που αφορούν τους τρεις από τους εξήντα τρεις Συλλόγους της Χώρας, που σοφά έχουν τεθεί με στόχο την αποτροπή μακροχρόνιας επικράτησης κομματικών, προσωπικών ή άλλων οργανωμένων «μηχανισμών», κίνδυνος που πρωτίστως και προεχόντως διαπιστώνεται στους μεγάλους Συλλόγους, η όποια πρόταση νομιμοποιείται πολιτικά να υποβληθεί είτε από κοινού από τους τρεις αυτούς Συλλόγους ως συναπόφαση των Διοικητικών Συμβουλίων τους είτε, εφόσον αυτό δεν καταστεί εφικτό, από τον κάθε Σύλλογο χωριστά.
***
Έρχομαι τώρα στα ασυμβίβαστα και την άσκηση, τα οποία κατ’ εμέ πρέπει να ιδωθούν ως μέρος ενός κοινού προβληματισμού. Οι διστακτικές προτάσεις των επιτροπών – και για τα δύο αυτά θέματα- υπολείπονται δυστυχώς κατά πολύ των πραγματικών αναγκών της σύγχρονης δικηγορικής πραγματικότητας.
Κυρίες και Κύριοι Σύνεδροι,
Δεν μπορούμε να παραμένουμε ρομαντικά προσκολλημένοι στο παρελθόν, κλείνοντας τα μάτια στο παρόν. Ζούμε σε μια δυστοπική περίοδο. Ο μέσος δικηγόρος, γενικότερα ο μικρός και μεσαίος ελεύθερος επαγγελματίας, βάλλεται σήμερα περισσότερο από ποτέ.
Δεν είναι καινοφανές, όταν αναδεικνύονται κυβερνήσεις που εκπροσωπούν τα μεγάλα συμφέροντα, να δίνονται φοροαπαλλαγές στους πλούσιους. Όμως είναι η πρώτη φορά στην ιστορία του νεοελληνικού κράτους, που ψηφίστηκε φορολογικός νόμος ειδικά για τη στοχοποίηση των φτωχών, την αύξηση των φόρων μόνο των χαμηλών εισοδημάτων και τη μετακύλιση του βάρους στους πιο αδύναμους!
Στο δικηγορικό σώμα, θεωρητικά εκπροσωπούμε το όλον, όμως ο καθένας από εμάς κάποιους πρωτίστως εκπροσωπεί.
Σε ό,τι με αφορά, εγώ έχω επιλέξει να εκπροσωπώ το μικρό και μεσαίο δικηγόρο, το δικηγόρο που αγωνιά -βδομάδα με τη βδομάδα, μήνα με το μήνα- να βγάλει τα έξοδα του γραφείου του, το δικηγόρο που έχει έδρα το σπίτι του, το δικηγόρο που δεν έχει παραστάσεις στο όνομά του επειδή απασχολείται υπό δυσμενείς όρους ως «συνεργάτης» σε γραφείο άλλου δικηγόρου, το νέο και ασκούμενο δικηγόρο που ξεκινάει χωρίς πλάτες, από το μηδέν, προσπαθώντας να σταθεί με αξιοπρέπεια στο επάγγελμα.
Οι Σύλλογοι υπάρχουν πρωτίστως για τους πιο αδύναμους. Τα υψηλά εισοδήματα, οι μεγάλες δικηγορικές εταιρίες μπορούν και χωρίς εμάς. Ο δικός μας λόγος ύπαρξης είναι να στηρίζουμε το αδύναμο μέρος, ώστε μέσω της συλλογικής εκπροσώπησης να αποκαθίσταται η ισορροπία δυνάμεων των αδυνάτων απέναντι στα συμφέροντα των ισχυρών.
Η διαπάλη της εποχής μας δεν είναι ανάμεσα στην Αριστερά και τη Δεξιά. Είναι ανάμεσα στην προάσπιση των θεμελιωδών δικαιωμάτων του ανθρώπου και στην απόπειρα επιβολής του χρήματος πάνω στον άνθρωπο.
Αν έπρεπε να συνοψίσουμε το σύγχρονο συνταγματικό κράτος σε μια πρόταση, δεν θα μπορούσαμε να το πούμε καλύτερα από το πρώτο μέρος της αμερικανικής Διακήρυξης της Ανεξαρτησίας (1776):
«Δεχόμαστε τις εξής αλήθειες ως αυταπόδεικτες, ότι όλοι οι άνθρωποι δημιουργούνται ίσοι και προικίζονται από τον Δημιουργό τους με συγκεκριμένα απαράγραπτα Δικαιώματα, μεταξύ των οποίων είναι η Ζωή, η Ελευθερία και η επιδίωξη της Ευτυχίας».
Αλήθεια, πόσο δυσάρεστο, μετά από δυόμισι αιώνες φιλελεύθερης δημοκρατίας, το ευκταίο να παραμένει ακόμα ζητούμενο!
Σε μια εποχή που, όπως σε όλη την ελληνική κοινωνία, οι ανισότητες εντός του κλάδου οξύνονται αντί να αμβλύνονται, ο αγώνας μας πρέπει να επικεντρωθεί στην επανακατοχύρωση των θεμελιωδών επαγγελματικών δικαιωμάτων και στην άρση κάθε παρωχημένου και αναχρονιστικού εμποδίου στην επαγγελματική μας δραστηριότητα, ώστε να διευκολύνουμε τους πιο αδύναμους συναδέλφους μας που παλεύουν να σταθούν στο επάγγελμα.
Γιατί πρωτίστως αυτούς αφορά η πρότασή μας για κατοχύρωση των αμοιβών, των συνθηκών απασχόλησης και όλων των επιμέρους δικαιωμάτων των ασκουμένων, αλλά και των συνεργατών δικηγόρων, όπως και η άρση των ασυμβιβάστων, με εγγυήσεις διασφάλισης του κύρους του δικηγορικού λειτουργήματος, αλλά και η πρόβλεψη δυνατότητας οικειοθελούς αναστολής, ώστε να μπορούν, οι συνάδελφοι που το έχουν περισσότερο ανάγκη, να συμπληρώνουν το εισόδημά τους από άλλες πηγές· ώστε να έχουν την επιλογή να λένε «όχι» όταν η επιλογή που τους παρουσιάζεται είναι να απασχοληθούν σε «γαλέρες» με «ψίχουλα».
***
Γνωρίζω ότι οι προτάσεις αυτές φαίνονται υπερβολικά ριζοσπαστικές σε πολλούς από εσάς, καθότι έρχονται σε αντίθεση με κατεστημένες αντιλήψεις δεκαετιών. Όμως οι δικηγόροι, ανεξαρτήτως των επιμέρους διαφορών μας, είμαστε -πρέπει να είμαστε- ανοιχτά πνεύματα, είμαστε υπέρμαχοι του Κοινωνικού Κράτους Δικαίου, και ως εκ της φύσεως του δικηγορικού λειτουργήματος, είμαστε πάντα στην πρώτη γραμμή σε όλους τους μεγάλους αγώνες για την ατομική ελευθερία και την κοινωνική πρόοδο.
Και προοδευτικό, κυρίες και κύριοι σύνεδροι, είναι ό,τι στηρίζει το μικρό και μεσαίο επαγγελματία. Προοδευτικό, αληθινά προοδευτικό, είναι ό,τι μειώνει τις ανισότητες.
Σε τίποτα δεν κινδυνεύει το κύρος και η αξιοπρέπεια του δικηγορικού λειτουργήματος από την άσκηση παράλληλης επαγγελματικής δραστηριότητας, εφόσον προβλεφθούν ασφαλιστικές δικλείδες ότι αυτή θα είναι πλήρως αποσυνδεδεμένη από το δικηγορικό λειτούργημα.
Η στήριξη των πιο αδύναμων, η διασφάλιση των αμοιβών και των συνθηκών απασχόλησης όλων είναι αυτό που θα μας κρατήσει επαγγελματικά ζωντανούς, που θα μας βοηθήσει όλες και όλους να παραμείνουμε και να αναπτυχθούμε -με κύρος και αξιοπρέπεια- στο δικηγορικό λειτούργημα.
Σας ευχαριστώ για την υπομονή σας.
